1. Giải thích từ ngữ

Vi phạm quy định về quản lý chất cháy, chất độc được hiểu là hành vi vi phạm quy định về quản lý việc sản xuất, trang bị, sử dụng, bảo quản, lưu giữ, vận chuyển, mua bán hoặc xử lý chất cháy, chất độc gây thiệt hại cho người khác.

2. Tội danh

“Điều 312. Tội vi phạm quy định về quản lý chất cháy, chất độc

1. Người nào vi phạm quy định về quản lý việc sản xuất, trang bị, sử dụng, bảo quản, lưu giữ, vận chuyển, mua bán hoặc xử lý chất cháy, chất độc gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Làm chết 02 người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm là trật tự quản lý Nhà nước đối với chất cháy, chất độc, trật tự an toàn công cộng.

Tội phạm này xâm phạm đến các quy định pháp luật nhằm bảo vệ sức khỏe con người và an toàn môi trường khỏi các nguy cơ do chất cháy và chất độc gây ra. Chất cháy và chất độc có thể gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe của con người, bao gồm ngộ độc, bệnh tật và tử vong. Bên cạnh đó, các chất này có thể gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và làm tổn hại đến các nguồn tài nguyên tự nhiên.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi phạm tội bao gồm:

• Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc mua bán trái phép chất cháy, chất độc: Các hành vi này diễn ra khi không có giấy phép hoặc không tuân thủ các quy định pháp luật về quản lý chất cháy và chất độc.
• Vi phạm các quy định về bảo quản chất cháy, chất độc: Không tuân thủ các quy định về lưu trữ, bảo quản chất cháy hoặc chất độc có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và an toàn cộng đồng.
• Chưa thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố liên quan đến chất cháy, chất độc: Đây là hành vi không tuân thủ các quy định về phòng ngừa và ứng phó sự cố.

Hậu quả có thể xảy ra bao gồm:

• Nguy cơ đối với sức khỏe con người: Ngộ độc, bệnh tật hoặc tử vong do chất cháy hoặc chất độc gây ra.
• Ô nhiễm môi trường: Ô nhiễm đất, nước, không khí do việc quản lý chất cháy hoặc chất độc không đúng cách.
• Nguy cơ an ninh công cộng: Các sự cố cháy nổ hoặc sự cố môi trường liên quan đến việc quản lý chất cháy và chất độc.

Cần chứng minh rằng hành vi vi phạm quy định về quản lý chất cháy, chất độc đã dẫn đến các hậu quả cụ thể, như ô nhiễm môi trường, tác động xấu đến sức khỏe, hoặc nguy cơ cháy nổ.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi trong tội phạm này có thể là:

• Lỗi cố ý: Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là vi phạm các quy định pháp luật nhưng vẫn thực hiện hành vi đó. Trong trường hợp này, người phạm tội biết rằng việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, hoặc mua bán chất cháy và chất độc không có giấy phép hoặc không đúng quy định là vi phạm pháp luật, và hành vi của họ có thể dẫn đến nguy cơ cho sức khỏe cộng đồng hoặc môi trường. Ví dụ, một công ty biết rằng việc không tuân thủ quy định về bảo quản chất cháy có thể gây cháy nổ, nhưng vẫn tiếp tục hành vi vi phạm để tiết kiệm chi phí.
• Lỗi vô ý: Người phạm tội không nhận thức được hành vi của mình là vi phạm pháp luật hoặc không dự đoán được hậu quả của hành vi. Ví dụ, một cá nhân có thể tàng trữ chất độc mà không biết rằng việc làm này là trái phép hoặc không tuân thủ quy định, hoặc không dự đoán được rằng chất độc có thể gây ra nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng hoặc môi trường. Trong trường hợp này, mặc dù không có ý định vi phạm pháp luật, nhưng việc thiếu hiểu biết hoặc chủ quan trong việc thực hiện các quy định pháp luật vẫn dẫn đến hành vi vi phạm.

Động cơ có thể bao gồm:

• Lợi ích kinh tế: Người phạm tội có thể bị thúc đẩy bởi mục tiêu lợi nhuận từ việc sản xuất, mua bán, hoặc lưu giữ chất cháy hoặc chất độc mà không tuân thủ quy định pháp luật. Ví dụ, một doanh nghiệp có thể không tuân thủ quy định về bảo quản chất cháy để giảm chi phí hoặc tăng lợi nhuận.
• Thiếu hiểu biết hoặc cẩu thả: Động cơ có thể do thiếu hiểu biết về các quy định pháp luật hoặc cẩu thả trong việc thực hiện các biện pháp an toàn cần thiết. Ví dụ, một cá nhân hoặc tổ chức không thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo vệ vì không nắm rõ các quy định hoặc không chú trọng đến việc bảo đảm an toàn.

Mục đích của hành vi phạm tội có thể bao gồm:

• Tránh các quy định pháp luật: Người phạm tội có thể thực hiện hành vi vi phạm nhằm tránh các quy định pháp luật, như giảm chi phí hoặc tránh các yêu cầu an toàn. Ví dụ, việc không thực hiện đúng quy định về lưu trữ chất cháy nhằm giảm chi phí lưu kho.
• Gây hại hoặc sử dụng cho mục đích bất hợp pháp: Trong một số trường hợp, mục đích có thể là để sử dụng chất cháy hoặc chất độc cho các mục đích bất hợp pháp, như gây hại cho người khác hoặc môi trường, hoặc phục vụ cho các hành vi phạm tội khác.

Các yếu tố này giúp xác định mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm và động cơ của người phạm tội, từ đó đưa ra hình phạt phù hợp theo quy định của pháp luật.

3.4. Chủ thể của tội phạm

• Cá nhân phải từ đủ 16 tuổi trở lên mới chịu trách nhiệm hình sự về tội này. Cá nhân phải có đủ năng lực hành vi hình sự, tức là có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình.
• Tổ chức: pháp nhân thương mại và các tổ chức khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi vi phạm liên quan đến quản lý chất cháy, chất độc xảy ra trong quá trình hoạt động của tổ chức.

Trân trọng./.