Công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và kiểm tra, giám sát việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đánh giá hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện như thế nào? Xử lý vi phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định ra sao?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là chủ một doanh nghiệp nhỏ đang tìm hiểu về các chương trình hỗ trợ của Nhà nước, nhưng khi truy cập thông tin thì thấy mỗi nơi công khai một kiểu nên cũng khá khó nắm bắt. Tôi nghe nói pháp luật có quy định rất rõ về việc công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cũng như trách nhiệm kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả các hoạt động hỗ trợ này, nhưng tôi chưa hiểu cụ thể được thực hiện ra sao? Ngoài ra, tôi cũng băn khoăn nếu các cơ quan, tổ chức hoặc doanh nghiệp vi phạm quy định hỗ trợ thì việc xử lý được áp dụng theo những biện pháp nào? Với quy mô nhỏ và hạn chế về pháp lý, tôi rất cần thông tin rõ ràng để tránh rủi ro khi tham gia các chương trình hỗ trợ. Mong luật sư tư vấn giúp tôi, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
1. Công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện như thế nào?
2. Kiểm tra, giám sát việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện ra sao?
Trả lời:
1. Công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện như thế nào?
Công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa là một nội dung quan trọng nhằm tăng cường minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả của các chương trình hỗ trợ. Do đó, Điều 29 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 đã quy định như sau:
“Điều 29. Công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa
1. Cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện công khai nội dung, chương trình, kết quả thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và các thông tin khác có liên quan.
2. Việc công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện theo các hình thức sau đây:
a) Niêm yết công khai tại cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;
b) Thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử của cơ quan thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Cổng thông tin quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
3. Việc công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải được thực hiện chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định tại khoản 1 Điều này được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.”
Theo đó, cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện công khai nội dung, chương trình, kết quả thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và các thông tin khác có liên quan. Việc công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện theo các hình thức sau đây:
- Niêm yết công khai tại cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;
- Thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử của cơ quan thực hiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Cổng thông tin quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Việc công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải được thực hiện chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo khoản 1 Điều 29 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Sự ghi nhận này đảm bảo mọi thông tin về hoạt động hỗ trợ được minh bạch, kịp thời, giúp doanh nghiệp dễ tiếp cận các chương trình hỗ trợ, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để giám sát và đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn lực.
Như vậy, việc công khai thông tin không chỉ nâng cao sự minh bạch và trách nhiệm của cơ quan hỗ trợ, mà còn góp phần tạo môi trường kinh doanh công bằng, khuyến khích doanh nghiệp tham gia các chương trình hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây là cơ sở quan trọng để đảm bảo nguồn lực hỗ trợ được sử dụng đúng mục đích, đạt hiệu quả tối ưu cho sự phát triển kinh tế, xã hội của địa phương và cả nước.
2. Kiểm tra, giám sát việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện ra sao?
Có thể thấy, kiểm tra, giám sát là một công cụ quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả của các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thông qua hoạt động này, cơ quan nhà nước, tổ chức và cá nhân tài trợ có thể theo dõi sát sao quá trình triển khai, kịp thời phát hiện sai sót hoặc vi phạm, từ đó bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp và sử dụng nguồn lực công đúng mục đích. Cụ thể, Điều 30 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 có nêu:
“Điều 30. Kiểm tra, giám sát việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa
1. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân tài trợ kiểm tra, giám sát việc thực hiện nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định của pháp luật.
2. Nội dung kiểm tra, giám sát bao gồm:
a) Việc lựa chọn đối tượng hỗ trợ; việc thực hiện trình tự, thủ tục và nội dung hỗ trợ;
b) Việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng kinh phí hỗ trợ, tài trợ;
c) Việc thực hiện công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định tại Điều 29 của Luật này.”
Theo đó, cơ quan nhà nước có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân tài trợ kiểm tra, giám sát việc thực hiện nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa theo luật định. Điều này đảm bảo rằng các chương trình, dự án hỗ trợ được triển khai đúng pháp luật và đạt mục tiêu đề ra. Nội dung kiểm tra, giám sát bao gồm:
- Việc lựa chọn đối tượng hỗ trợ; việc thực hiện trình tự, thủ tục và nội dung hỗ trợ;
- Việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng kinh phí hỗ trợ, tài trợ;
- Việc thực hiện công khai thông tin hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được thực hiện theo Điều 29 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Như vậy, kiểm tra và giám sát không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là công cụ đảm bảo sự minh bạch, hiệu quả và công bằng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc thực hiện nghiêm túc các quy định này giúp các chương trình hỗ trợ phát huy tối đa lợi ích, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
3. Việc đánh giá cũng như xử lý vi phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định ra sao?
Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa là một trong những chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, khuyến khích sáng tạo, tăng cường năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp quy mô nhỏ. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách này cần có sự giám sát, đánh giá và xử lý vi phạm pháp luật rõ ràng để đảm bảo hiệu quả, minh bạch và công bằng cho tất cả các bên liên quan. Căn cứ tại Điều 31, 32 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 đã xây dựng cơ chế đánh giá cũng như xử lý vi phạm về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa như sau:
“Điều 31. Đánh giá hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa
1. Cơ quan, tổ chức chủ trì thực hiện nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tổ chức đánh giá kết quả thực hiện, tác động dự kiến đối với đối tượng hỗ trợ và công khai kết quả đánh giá theo các hình thức quy định tại khoản 2 Điều 29 của Luật này.
2. Bộ Kế hoạch và Đầu tư định kỳ tổ chức đánh giá độc lập tác động của nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Điều 32. Xử lý vi phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa
1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Luật này thì bị xử lý theo quy định của pháp luật.
2. Quyết định xử lý vi phạm đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải được công bố trên trang thông tin điện tử của cơ quan thực hiện hỗ trợ và Cổng thông tin quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.”
* Lưu ý: Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Bộ Tài chính được hợp nhất thành Bộ Tài chính (căn cứ mục 2.3 Phần II Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và khoản 6 Điều 1 Nghị quyết số 176/2025/QH15 ngày 18/02/2025 của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV).
Thứ nhất, về việc đánh giá hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, thực hiện như sau:
- Cơ quan, tổ chức chủ trì thực hiện nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tổ chức đánh giá kết quả thực hiện, tác động dự kiến đối với đối tượng hỗ trợ và công khai kết quả đánh giá theo các hình thức tại khoản 2 Điều 29 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Bộ Tài chính có trách nhiệm định kỳ tổ chức đánh giá độc lập tác động của nội dung, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Việc đánh giá giúp xác định mức độ hiệu quả, nhận diện những khó khăn tồn tại, từ đó điều chỉnh, hoàn thiện chính sách hỗ trợ. Đồng thời, tăng cường tính minh bạch và niềm tin của doanh nghiệp nhỏ và vừa vào các chương trình hỗ trợ.
Thứ hai, về việc xử lý vi phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm đảm bảo tính răn đe, công bằng và minh bạch, giúp các bên tuân thủ pháp luật, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các doanh nghiệp nhỏ và vừa và các cơ quan thực hiện hỗ trợ, cụ thể:
- Nếu doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
- Quyết định xử lý vi phạm đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phải được công bố trên trang thông tin điện tử của cơ quan thực hiện hỗ trợ và Cổng thông tin quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Như vậy, ta thấy rằng việc đánh giá và xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa là yếu tố then chốt để đảm bảo chính sách hỗ trợ đạt hiệu quả cao, công bằng và minh bạch. Đánh giá định kỳ giúp nhận diện vấn đề và cải thiện chương trình, trong khi xử lý vi phạm tạo cơ sở pháp lý, răn đe và củng cố niềm tin của doanh nghiệp nhỏ và vừa vào hệ thống hỗ trợ của Nhà nước. Từ đó, cả hai hoạt động này cùng nhau bảo đảm việc thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa hiệu quả và bền vững.
Trân trọng./.
