1. Giải thích từ ngữ
Phá thai trái phép được hiểu là hành vi thực hiện việc phá thai cho người khác không được cơ quan có thẩm quyền cho phép gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người đó.
2. Tội danh
“Điều 316. Tội phá thai trái phép
1. Người nào thực hiện việc phá thai trái phép cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
3. Cấu thành tội phạm
3.1. Khách thể của tội phạm
Khách thể của tội phá thai trái phép là hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người khác.
3.2. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi phạm tội bao gồm:
- Phá thai trái phép: Các hành vi như thực hiện phá thai không đúng quy định pháp luật hoặc không có giấy phép của cơ sở y tế đủ điều kiện. Ví dụ, phá thai không có sự đồng ý của thai phụ hoặc không tuân thủ quy trình y tế chuẩn.
- Thực hiện phá thai bằng các phương pháp không an toàn: Sử dụng các phương pháp phá thai không được cấp phép hoặc không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn y tế, dẫn đến nguy cơ cho sức khỏe của thai phụ hoặc thai nhi.
Hậu quả có thể xảy ra bao gồm:
- Tổn hại sức khỏe của thai phụ: Ví dụ, nhiễm trùng, biến chứng, hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do phá thai trái phép.
- Tổn hại đến thai nhi: Phá thai trái phép dẫn đến việc phá hủy thai nhi một cách trái pháp luật.
- Ảnh hưởng xã hội và tâm lý: Thai phụ có thể gặp phải áp lực tâm lý và các vấn đề xã hội do phá thai trái phép, như cảm giác tội lỗi, xấu hổ hoặc stress.
Cần chứng minh rằng hành vi phá thai trái phép đã dẫn đến các hậu quả cụ thể như tổn hại sức khỏe cho thai phụ hoặc phá hủy thai nhi. Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và các hậu quả phải được làm rõ trong quá trình điều tra và xét xử.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Tội phạm được thực hiện dưới hình thức lỗi cố ý đối với hành vi phá thai.
Động cơ có thể bao gồm:
- Lợi ích kinh tế: Ví dụ, thực hiện phá thai trái phép để thu lợi từ việc cung cấp dịch vụ không hợp pháp.
- Thiếu trách nhiệm hoặc áp lực: Động cơ có thể là do thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện quy định pháp luật hoặc bị áp lực từ thai phụ hoặc bên thứ ba.
Mục đích của hành vi phạm tội có thể bao gồm:
- Tránh các quy định pháp luật: Ví dụ, để nhanh chóng thực hiện phá thai mà không cần tuân thủ các quy trình pháp luật hoặc để tiết kiệm chi phí.
- Thực hiện yêu cầu của thai phụ hoặc bên thứ ba: Mục đích không phải là vi phạm pháp luật nhưng hành vi không tuân thủ quy định có thể dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng.
3.4. Chủ thể của tội phạm
- Cá nhân: Cá nhân phạm tội phải từ đủ 16 tuổi trở lên và có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, tức là có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình. Người thực hiện phá thai trái phép phải có kiến thức và kỹ năng y tế cần thiết, nhưng vẫn phải tuân thủ quy định pháp luật.
- Tổ chức: Trong trường hợp tổ chức thực hiện các hành vi phá thai trái phép, tổ chức đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu các hành vi vi phạm được thực hiện trong quá trình hoạt động của tổ chức.
Trân trọng./.
