1. Giải thích từ ngữ
Dùng nhục hình được hiểu là hành visử dụng các phương pháp tra tấn, gây đau đớn về thể xác người đang bị điều tra, xét hỏi hoặc bị giam giữ cải tạo. Những hành vi này thường được thực hiện bởi những người có thẩm quyền như công an, điều tra viên, hoặc những người có trách nhiệm trong quá trình điều tra, xét xử hoặc thi hành án.
2. Tội danh
“Điều 373. Tội dùng nhục hình
1. Người nào trong hoạt động tố tụng, thi hành án hoặc thi hành các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc mà dùng nhục hình hoặc đối xử tàn bạo, hạ nhục nhân phẩm của người khác dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
d) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
đ) Gây thương tích hoặc gây thiệt hại về sức khỏe cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 60%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Gây thương tích hoặc gây thiệt hại về sức khỏe cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Làm người bị nhục hình tự sát.
4. Phạm tội làm người bị nhục hình chết, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.
5. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
3. Cấu thành tội phạm
3.1. Khách thể của tội phạm
Tội "Dùng nhục hình" xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể, sức khỏe, nhân phẩm và danh dự của con người. Đây là những quyền cơ bản được bảo vệ bởi pháp luật, nhằm đảm bảo mỗi cá nhân không bị xâm phạm thân thể, bị xúc phạm hoặc bị làm nhục trong quá trình điều tra, xét xử hay thi hành án.
3.2. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi dùng nhục hình là hành vi sử dụng những biện pháp hoặc phương pháp tra tấn, hành hạ hoặc đối xử tàn bạo để gây đau đớn về thể xác hoặc tinh thần cho người khác. Những hành vi này thường diễn ra trong quá trình điều tra, xét xử hoặc thi hành án và được thực hiện bởi những người có quyền hạn.
Ví dụ cụ thể bao gồm:
- Đánh đập: Sử dụng bạo lực vật lý như đánh, đấm, tát, đá... để gây thương tích hoặc đau đớn cho nạn nhân.
- Tra tấn: Dùng các dụng cụ như roi, dây thừng, cây gậy... hoặc các phương pháp khác để tra tấn nạn nhân nhằm ép buộc họ phải khai nhận hoặc thừa nhận điều gì đó.
- Giam giữ trong điều kiện khắc nghiệt: Giam giữ nạn nhân trong điều kiện sống không đảm bảo, thiếu ánh sáng, không khí, nước uống hoặc thực phẩm, nhằm làm cho nạn nhân suy kiệt cả về thể chất lẫn tinh thần.
- Làm nhục: Dùng lời lẽ thô tục, đe dọa, sỉ nhục nạn nhân trước mặt người khác hoặc trong không gian công cộng, khiến họ cảm thấy bị hạ nhục, mất danh dự.
Hậu quả của hành vi dùng nhục hình có thể là tổn thương nghiêm trọng về thể xác như vết thương, gãy xương hoặc thậm chí là tử vong. Ngoài ra, hậu quả cũng có thể là tổn thương tâm lý như trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn tâm thần. Những hậu quả này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của nạn nhân mà còn có thể gây ra những hệ lụy lâu dài, làm giảm chất lượng cuộc sống.
Mối quan hệ nhân quả là sự liên kết giữa hành vi dùng nhục hình và hậu quả xảy ra. Để xác định tội phạm, cần chứng minh rằng hậu quả (ví dụ: thương tích, tổn thương tâm lý, tử vong) là kết quả trực tiếp của hành vi dùng nhục hình. Điều này có nghĩa là nếu không có hành vi này, hậu quả đã không xảy ra. Ví dụ, nếu nạn nhân tử vong do bị đánh đập, cần chứng minh rằng việc đánh đập là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết của nạn nhân.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Lỗi của người phạm tội trong trường hợp này thường là lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là hành vi dùng nhục hình, gây đau đớn về thể xác và tinh thần cho nạn nhân, nhưng vẫn thực hiện và mong muốn hậu quả xảy ra.
Động cơ phạm tội có thể xuất phát từ nhiều lý do khác nhau, bao gồm ý muốn ép cung, buộc nạn nhân phải khai nhận hoặc phục tùng, hay đơn giản là để thỏa mãn thú vui bạo lực cá nhân.
Mục đích của hành vi dùng nhục hình thường là để ép buộc nạn nhân phải khai nhận thông tin hoặc để trừng phạt, hạ nhục nạn nhân.
3.4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội dùng nhục hình là những người có thẩm quyền trong quá trình điều tra, xét xử hoặc thi hành án, như cán bộ công an, điều tra viên, thẩm phán hoặc cán bộ thi hành án. Những người này lợi dụng quyền lực của mình để thực hiện hành vi phạm tội. Để là chủ thể của tội này, cá nhân phải từ đủ 16 tuổi trở lên và có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, tức là có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình.
Trân trọng./.