1. Giải thích từ ngữ

Đánh tháo người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, người đang bị áp giải, xét xử, chấp hành án phạt tù được hiểu là hành vi giải thoát cho người bị giam, giữ, người đang bị dẫn giải, người đang bị xét xử khỏi sự quản lý của lực lượng làm nhiệm vụ canh gác, quản lý, dẫn giải.

2. Tội danh

“Điều 387. Tội đánh tháo người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, người đang bị áp giải, xét xử, chấp hành án phạt tù

1. Người nào đánh tháo người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, người đang bị áp giải, xét xử hoặc chấp hành án phạt tù, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 119 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

c) Dùng vũ lực đối với người canh gác hoặc người áp giải;

d) Đánh tháo người bị kết án về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc người bị kết án tử hình.

3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội đánh tháo người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, người đang bị áp giải, xét xử, chấp hành án phạt tù xâm phạm đến hoạt động bình thường của các cơ quan tiến hành tố tụng và gây khó khăn cho công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.

Đối tượng tác động của tội phạm này không phải là sự giám sát của các lực lượng bảo vệ, canh gác, dẫn giải, mà là chính những người đang bị giam, giữ, bị dẫn giải hoặc đang bị xét xử. Thông qua những người này, người phạm tội xâm phạm đến khách thể.

Như vậy, khách thể của tội phạm là hoạt động bình thường của các cơ quan tiến hành tố tụng và công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi đánh tháo bao gồm việc sử dụng vũ lực, đe dọa hoặc các phương tiện khác để khiến người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, đang bị áp giải, xét xử hoặc chấp hành án phạt tù rời khỏi nơi giam giữ hoặc áp giải một cách bất hợp pháp. Hành vi này có thể bao gồm việc làm hỏng các cơ sở vật chất, cản trở các lực lượng chức năng thực hiện nhiệm vụ hoặc gây ra sự hỗn loạn nhằm tạo điều kiện cho người bị giam, giữ trốn thoát. Ví dụ: Phạm nhân phá hàng rào, còng tay hoặc tấn công nhân viên quản lý để thoát khỏi nơi giam giữ.

Hành vi này gây cản trở nghiêm trọng đến hoạt động bình thường của các cơ quan tiến hành tố tụng, làm trì hoãn hoặc ảnh hưởng đến quá trình điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Kết quả có thể bao gồm việc làm sai lệch hồ sơ vụ án, gây khó khăn trong việc thực thi án hoặc thậm chí gây nguy hiểm cho an ninh công cộng nếu người bị giam, giữ trốn thoát.

Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội và hậu quả là rõ ràng: hành vi đánh tháo gây ra sự xáo trộn, cản trở trực tiếp đến các hoạt động tố tụng và thi hành án, từ đó làm ảnh hưởng đến tiến trình điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội này thường được thực hiện với lỗi cố ý, tức là người phạm tội có ý thức và mong muốn thực hiện hành vi đánh tháo, gây cản trở cho công tác giam giữ và quản lý của cơ quan chức năng.

Động cơ của hành vi có thể là nhằm thoát khỏi nơi giam giữ, trốn tránh hình phạt hoặc tạo sự hỗn loạn để phục vụ lợi ích cá nhân. Động cơ có thể bao gồm sự sợ hãi hình phạt, mong muốn tự do hoặc các lý do khác liên quan đến tình trạng hiện tại của người phạm tội.

Mục đích của hành vi đánh tháo thường là để đạt được sự tự do cá nhân bằng cách trốn thoát khỏi sự giám sát và quản lý của các cơ quan chức năng hoặc làm suy yếu hiệu quả của hệ thống tố tụng và thi hành án.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là những người đang bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam, đang bị áp giải, xét xử hoặc đang chấp hành án phạt tù. Những người này đã bị cơ quan có thẩm quyền quản lý và giám sát trong các điều kiện pháp lý cụ thể.

Chủ thể phạm tội phải từ đủ 16 tuổi trở lên và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Điều này có nghĩa là chủ thể phải có khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của mình khi thực hiện hành vi phạm tội. Những người chưa đủ tuổi hoặc không có năng lực trách nhiệm hình sự sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này.

Chủ thể của tội phạm này có thể là người đã bị kết án hoặc chưa bị kết án, nhưng đang trong quá trình bị quản lý bởi cơ quan chức năng thông qua các biện pháp tạm giam, tạm giữ, áp giải hoặc xét xử.

Trân trọng./.