Quyết định giám đốc thẩm số 123/2024/DS-GĐT ngày 06/6/2024 Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh xét xử vụ án dân sự về “Tranh chấp quyền sử dụng đất và đòi bồi thường thiệt hại”
Nội dung hủy án:
1. Quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm mặc dù xác định được đất tranh chấp thuộc quyền sử dụng của ông T nhưng lại nhận định cho rằng tuy ông T được cấp diện tích đất là 86,2m2 nhưng không sử dụng hết; khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà H1 tại phần diện tích đất giáp ranh (số A) có ông Quách K (chết năm 2011) ký xác nhận hiện trạng đất của bà H1 và không có tranh chấp, đồng thời khi bà H1 sử dụng diện tích 13,8m2 làm lối đi nhưng ông T không phản đối; từ đó cho rằng việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà H1 được thực hiện đúng pháp luật. Xét nhận định này của Tòa án hai cấp là không thuyết phục bởi lẽ việc không sử dụng hết đất không làm mất đi quyền sử dụng đất hợp pháp của ông T; việc ký giáp ranh của ông Quách K là không hợp pháp do không được cụ G ủy quyền; sau khi phát hiện đất bị lấn chiếm thì gia đình nguyên đơn đã liên tục khiếu nại và tranh chấp cho tới nay.
2. Xuất phát từ việc bán đấu giá tài sản của Chi cục Thi hành án quận N và Công ty TNHH MTV T6 là không đúng pháp luật như đã phân tích ở trên, dẫn đến việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng không đúng thực tế sử dụng đất, làm ảnh hưởng tới quyền, lợi ích hợp pháp của gia đình ông T. Trường hợp này, lẽ ra Tòa án phải hướng dẫn đương sự làm đơn khởi kiện theo đúng quan hệ pháp luật có tranh chấp, tư cách những người tham gia tố tụng, đồng thời đưa những người thừa kế của bà Chung Liên H1, Công ty TNHH MTV T6, Chi cục Thi hành án quận N, Ủy ban nhân dân quận N, tham gia tố tụng với tư cách là Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để xác định trách nhiệm bồi thường của cá nhân, tổ chức này liên quan tới việc bán đấu giá tài sản không đúng pháp luật, nhưng Tòa án hai cấp lại quyết định: “Trường hợp nguyên đơn cho rằng việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà C Liên Hương không đúng làm ảnh hưởng tới quyền lợi của nguyên đơn thì có quyền thực hiện các quyền công dân theo quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho mình” là không đúng pháp luật và giải quyết không triệt để vụ án. Ngoài ra, tùy vào nội dung yêu cầu cụ thể của nguyên đơn về việc chỉnh lý hay hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà Tòa án xem xét thẩm quyền giải quyết và đưa người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan vào tham gia tố tụng theo đúng quy định.
3. Trong quá trình giải quyết vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm, ngày 15 tháng 4 năm 2024, Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh nhận được Công văn số 197/CCTHADS ngày 04 tháng 4 năm 2024 của Chi cục Thi hành án dân sự quận N, thành phố Cần Thơ thông báo kết quả thi hành án như sau: Ngày 19/9/2023, Chấp hành viên ban hành Quyết định số 57/QĐ-CCTHA thực hiện việc khấu trừ số tiền 2.072.000.000 đồng trong tài khoản số 1800205427365 của ông Nguyễn Hùng T tại Ngân hàng N - Chi nhánh C2. Ngày 26 tháng 9 năm 2023, Chấp hành viên đã thực hiện việc chi trả tiền bồi thường cho bà Phan Thị P1 số tiền 2.000.000.000 đồng và thực hiện việc thu án phí số tiền 72.000.000 đồng. Như vậy, mặc dù bản án đã được thi hành xong bằng hình thức cưỡng chế khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án, nhưng do bản án phúc thẩm có sai lầm trong việc áp dụng pháp luật dẫn đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự bị xâm phạm nên cần phải hủy để xét xử lại; do đó, khi giải quyết lại vụ án, Tòa án phải giải quyết hậu quả của việc thi hành án theo đúng quy định pháp luật.