ĐỀ XUẤT ÁN LỆ VỀ VIỆC BỊ CÁO NỘP PHẠT ĐỂ CHẤP HÀNH QUYẾT ĐỊNH XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH CÓ ĐƯỢC COI LÀ TÌNH TIẾT GIẢM NHẸ THEO KHOẢN 2 ĐIỀU 51 BỘ LUẬT HÌNH SỰ NĂM 2015 HAY KHÔNG?
Tình huống pháp lý:
Bị cáo đã bị xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền về hành vi vi phạm hành chính, khi chưa nộp tiền phạt thì lại tiếp tục có hành vi vi phạm tương tự. Quá trình chuẩn bị xét xử, bị cáo mới nộp một phần hoặc toàn bộ tiền phạt để chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trước đó.
Nội dung đề xuất án lệ:
“[3] Bị cáo đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi khai thác tài nguyên là cát, sỏi lòng sông trái phép vào ngày 30/12/2021 với số tiền 70.000.000 đồng, nhưng chưa nộp phạt nên không thuộc trường hợp được xem là chưa bị xử lý vi phạm hành chính. Do đó, với lần vi phạm này, Tòa án cấp sơ thẩm tuyên bố Bị cáo phạm tội “vi phạm quy định về khai thác tài nguyên" theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 227 của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) là đúng người, đúng tội.
[4] Tòa án cấp sơ thẩm đã áp dụng cho Bị cáo các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, đó là phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải quy định tại các điểm i, s khoản 1 Điều 51 của BLHS, tuyên phạt Bị cáo 01 năm tù là tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của Bị cáo, đáp ứng được yêu cầu công tác đấu tranh bảo vệ môi trường sinh thái và sự an toàn của người dân sống ven sông. Tuy nhiên, trong quá trình chuẩn bị xét xử sơ thẩm, Bị cáo đã nộp phạt 30.000.000 đồng theo Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 3818/QĐ-XPHC ngày 30/12/2021 (Biên lai thu phạt số 298568 ngày 09/4/2024 của Ngân hàng TMCP Đ). Mặc dù đây là hành vi chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nhưng hành vi vi phạm hành chính này (ngày 30/12/2021) là điều kiện đủ để Bị cáo bị truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vi phạm hành chính mới (ngày 23/3/2023) nên việc chấp hành nộp phạt này cũng được xem là tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 2 Điều 51 của BLHS. Ngoài ra, hoàn cảnh phạm tội của Bị cáo là người làm thuê, thu lợi bất chính không đáng kể và hiện nuôi 02 con còn nhỏ trong điều kiện kinh tế gia đình khó khăn nên xét giảm một phần hình phạt cho Bị cáo.”