1. Giải thích từ ngữ
Tàng trữ trái phép chất ma túy được hiểu là hành vi của một cá nhân hoặc tổ chức thực hiện việc cất giữ, bảo quản một lượng chất ma túy mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền, không vì mục đích sản xuất, buôn bán hay vận chuyển nhưng vẫn bị coi là hành vi phạm tội do bản chất nguy hiểm của chất ma túy đối với xã hội.
2. Tội danh
“Điều 249. Tội tàng trữ trái phép chất ma túy
1. Người nào tàng trữ trái phép chất ma túy mà không nhằm mục đích mua bán, vận chuyển, sản xuất trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc một trong các tội quy định tại các điều 248, 250, 251 và 252 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 gam đến dưới 500 gam;
c) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 0,1 gam đến dưới 05 gam;
d) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam;
đ) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 05 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;
e) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam;
g) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 01 gam đến dưới 20 gam;
h) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 10 mililít đến dưới 100 mililít;
i) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm b đến điểm h khoản này.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội;
e) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam;
g) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam;
h) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam;
i) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam;
k) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;
l) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam;
m) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít;
n) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm e đến điểm m khoản này;
o) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:
a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam;
b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam;
c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam;
d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam;
đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam;
e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam;
g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít;
h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 05 kilôgam trở lên;
b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên;
c) Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trở lên;
d) Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên;
đ) Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên;
e) Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên;
g) Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên;
h) Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”
3. Cấu thành tội phạm
3.1. Khách thể của tội phạm
Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về quản lý các chất ma túy.
3.2. Mặt khách quan của tội phạm
Mặt khách quan của tội tàng trữ trái phép chất ma túy liên quan đến những hành vi cụ thể mà người phạm tội thực hiện, từ việc cất giữ, bảo quản, đến việc xử lý chất ma túy mà không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền. Dưới đây là phân tích chi tiết về hành vi và hậu quả của tội này, kèm theo các ví dụ cụ thể.
Hành vi tàng trữ chất ma túy được miêu tả như là việccất giữ là việc một cá nhân hoặc tổ chức giữ một lượng chất ma túy tại một địa điểm nhất định mà không được phép. Việc cất giữ này có thể xảy ra ở nhiều nơi bao gồm: nhà riêng, cơ sở kinh doanh, phương tiện giao thông hoặc bất kỳ địa điểm nào khác.
Ví dụ: Một người giấu một lượng heroin trong một hộc tủ tại nhà riêng của mình. Hành vi này nhằm mục đích bảo quản ma túy, có thể để sử dụng sau này hoặc chờ cơ hội bán ra thị trường nhưng chưa có giấy phép hoặc lý do hợp pháp cho việc cất giữ đó.
Lưu ý:
- Việc cất giữ chất ma túy có thể ở trong người, để trong nhà hoặc bất cự chỗ nào (không kể trong thòi gian ngắn hay dài, số lượng nhiều hay ít).
- Người cất giữ bất hợp pháp chất ma túy hộ cho người khác mà biết rõ mục đích mua bán trái phép của người đó, thì cũng bị coi là phạm tội mua bán trái phép chất ma túy với vai trò đồng phạm (người giúp sức).
Hậu quả của hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy:
- Gây nguy cơ cao về lạm dụng và phát tán chất ma túy: Việc tàng trữ chất ma túy mà không có mục đích hợp pháp làm tăng nguy cơ chất ma túy bị lạm dụng hoặc phát tán ra ngoài xã hội. Chất ma túy có thể được người phạm tội hoặc những người khác sử dụng, dẫn đến tình trạng nghiện ngập và các vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng.
Ví dụ: Một người giấu một số lượng lớn ma túy trong nhà và thường xuyên mời bạn bè đến sử dụng chung. Hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến người tàng trữ mà còn tác động tiêu cực đến những người xung quanh, tạo ra nguy cơ nghiện ngập trong cộng đồng.
- Ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự xã hội: Tội tàng trữ trái phép chất ma túy thường có liên quan đến các hoạt động tội phạm khác như buôn bán, vận chuyển và sử dụng ma túy. Những hành vi này góp phần gia tăng tội phạm và gây mất an ninh trật tự xã hội.
Ví dụ: Một cá nhân bị bắt khi đang tàng trữ một lượng lớn ma túy trong xe ô tô. Việc tàng trữ này được thực hiện với mục đích phân phối cho các đại lý nhỏ lẻ, dẫn đến việc chất ma túy được lan truyền rộng rãi gây ra nhiều vụ việc phạm tội liên quan đến ma túy trong khu vực.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Người phạm tội thực hiện tội phạm nêu trên với lỗi cố ý.
3.4. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm là người từ đủ tuổi trở lên có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự về tội tàng trữ trái phép chất ma túy là từ đủ 16 tuổi trở lên đối với tội phạm theo khoản 1 Điều 249 và từ đủ 14 tuổi trở lên đối với tội phạm theo khoản 2,3,4 của Điều luật này.
Trân trọng./.