1. Giải thích từ ngữ

Lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy được hiểu là hành vi của một cá nhân cố ý thuyết phục, dụ dỗ, hoặc khuyến khích người khác sử dụng chất ma túy bất hợp pháp.

2. Tội danh

“Điều 258. Tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy

1. Người nào rủ rê, dụ dỗ, xúi giục hoặc bằng các thủ đoạn khác nhằm lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Vì động cơ đê hèn hoặc vì tư lợi;

d) Đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi;

đ) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;

e) Đối với 02 người trở lên;

g) Đối với người đang cai nghiện;

h) Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

i) Gây bệnh nguy hiểm cho người khác;

k) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:

a) Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây chết người;

b) Gây bệnh nguy hiểm cho 02 người trở lên;

c) Đối với người dưới 13 tuổi.

4. Phạm tội trong trường hợp gây chết 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Các hành vi phạm tội nêu ở trên xâm phạm đến các quy định của Nhà nước về quản lý, sử dụng các chất ma túy và gián tiếp xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của người khác.

Đối tượng tác động của tội phạm này chính là người sử dụng ma túy, nếu không có người sử dụng chất ma túy thì không thể có người phạm tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Tội lôi kéo sử dụng trái phép chất ma túy có các dấu hiệu hành vi như sau:

- Người phạm tội có hành vi rủ rê, dụ dỗ, xúi giục người khác sử dụng trái phép chất ma túy để họ tự nguyện sử dụng trái phép chất ma túy;

- Người phạm tội có hành vi dùng các thủ đoạn khác nhằm khêu gợi sự ham muốn của người khác để họ sử dụng trái phép chất ma túy (như sử dụng thử cho họ thấy, cung cấp thông tin để họ biết,…).

Lưu ý: Trường hợp người nào nghiện ma túy rủ người nghiện ma túy khác cùng sử dụng trái phép chất ma túy hoặc cùng đi mua chất ma túy để cùng sử dụng thì không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy. Trong trường hợp này, họ có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội tàng trữ hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy hoặc tội sử dụng trái phép chất ma túy.

Ví dụ về hành vi lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy:

- Ví dụ 1: Một học sinh trung học bị bạn bè dụ dỗ, khuyến khích rằng sử dụng ma túy sẽ giúp giảm stress trong kỳ thi và hòa nhập với nhóm bạn. Dù ban đầu từ chối nhưng sau nhiều lần bị lôi kéo, học sinh này đã thử sử dụng ma túy và dần trở nên nghiện.

- Ví dụ 2: Một người quản lý trong công ty tổ chức một buổi tiệc và mời nhân viên tham dự. Trong buổi tiệc, người quản lý này cung cấp ma túy cho các nhân viên và thuyết phục họ sử dụng với lý do là "giải trí" và "tạo sự gắn kết". Một số nhân viên vì muốn lấy lòng sếp hoặc không muốn bị coi là kẻ lạc lõng nên đã sử dụng ma túy.

- Ví dụ 3: Một người bán ma túy lợi dụng tâm lý yếu đuối của thanh niên mới lớn, thường xuyên gặp gỡ và nói về những lợi ích giả tạo của việc sử dụng ma túy. Người bán ma túy này còn tặng miễn phí một lượng nhỏ ma túy để thanh niên này dùng thử. Sau khi thanh niên này đã nghiện, người bán ma túy bắt đầu yêu cầu tiền hoặc lợi ích khác để cung cấp ma túy.

Hậu quả của hành vi lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy:

- Hậu quả đối với nạn nhân:

+ Sức khỏe: Người bị lôi kéo có thể trở thành người nghiện ma túy, dẫn đến suy giảm sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm các bệnh lý về tim mạch, hệ hô hấp, thần kinh và có nguy cơ tử vong cao do sử dụng quá liều.

+ Tâm lý: Việc sử dụng ma túy có thể dẫn đến rối loạn tâm thần, trầm cảm, lo âu, mất khả năng kiểm soát hành vi và suy nghĩ, gây ra những tổn thương tâm lý kéo dài.

+ Quan hệ xã hội: Người bị lôi kéo sử dụng ma túy có thể mất đi sự tín nhiệm của gia đình, bạn bè và xã hội, gây ra sự cô lập, xa lánh và thậm chí có thể dẫn đến các hành vi phạm pháp khác.

- Hậu quả đối với xã hội:

+ Gia tăng tệ nạn xã hội: Việc lôi kéo người khác sử dụng ma túy góp phần làm gia tăng số lượng người nghiện, gây áp lực lớn lên hệ thống y tế, xã hội và gia đình.

+ Mất trật tự và an ninh xã hội: Sự gia tăng của các hành vi lôi kéo này có thể dẫn đến sự lan rộng của tệ nạn ma túy, gây ra tình trạng mất trật tự xã hội, gia tăng tội phạm liên quan đến ma túy như cướp giật, trộm cắp, và bạo lực.

+ Gánh nặng kinh tế: Chi phí cho việc chữa trị, phục hồi chức năng cho người nghiện ma túy, cũng như việc xử lý các hậu quả pháp lý liên quan đến ma túy, tạo ra gánh nặng lớn cho ngân sách nhà nước và gia đình.

Lưu ý: Hậu quả của tội lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội này. Hậu quả chỉ là dấu hiệu định khung hình phạt hoặc chỉ là tình tiết để xem xét khi quyết định hình phạt. Tuy nhiên khi có hậu quả xảy ra thì hậu quả là dấu hiệu bắt buộc cần phải xem xét để định khung hình phạt phù hợp.

Khi xem xét để định tội danh, bạn phải xem xét kỹ các dấu hiệu cấu thành tội phạm. Nếu không có đủ các yếu tố trên sẽ không phải chịu các hình phạt được quy định tại Điều 258 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình bị pháp luật cấm, thấy trước được tác hại của hành vi lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy nhưng vẫn thực hiện. Như vậy, người phạm tội đang thực hiện hành vi là lỗi cố ý.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này có thể là bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự.

Trân trọng./.