1. Giải thích từ ngữ

Làm chết người trong khi thi hành công vụ được hiểu là hành vi dùng vũ lực ngoài các trường hợp mà pháp luật cho phép trong khi thi hành công vụ làm chết người.

2. Tội danh

“Điều 127. Tội làm chết người trong khi thi hành công vụ

1. Người nào trong khi thi hành công vụ mà làm chết người do dùng vũ lực ngoài những trường hợp pháp luật cho phép, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 02 người trở lên;

b) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai.

3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Hành vi làm cho người khác bị chết do dùng vũ lực ngoài những trường hợp pháp luật cho phép trong khi thi hành công vụ của người thi hành công vụ đã xâm phạm trực tiếp đến quyền sống của con người được pháp luật bảo vệ.

Đối tượng tác động là cơ thể người khác. Nạn nhân của hành vi phạm tội này là những người thi hành công vụ sử dụng vũ khí nhằm bắt giữ hoặc ngăn chặn hành vi phạm pháp (Ví dụ: tội phạm truy nã bỏ trốn bị cơ quan công an vây bắt) hoặc công dân bình thường người thi hành công vụ xâm phạm tính mạng hoặc sức khỏe (Ví dụ: người đi đường bị người thi hành công vụ bắn lạc đạn).

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

- Hành vi làm chết người do dùng vũ lực là việc dùng sức mạnh vật chất tác động vào thân thể của người khác làm cho người đó chất Việc dùng vũ lực đó được thực hiện khi đang thi hành công vụ, hành vì dùng vũ lực có thể dùng tay không, hoặc công cụ, phương tiệnphạm tội (súng, lựu đạn, dùi cui,...).

- Hành vi dùng vũ lực ngoài các trường hợp pháp luật cho phép là việc dùng vũ lực trái với các quy định của pháp luật trong khi thi hành công vụ. Ví dụ: Dùng vũ khí quân dụng không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 22 và Điều 23 của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017.

- Hành vi làm chết người này phải được thực hiện trong khi thi hành công vụ.

Dùng vũ lực là dùng sức mạnh vật chất trực tiếp tác động vào thân thể người khác gây nên những hậu quả nhất định. Các hình thức dùng vũ lực như dùng vũ khí hoặc tay chân đấm, đá… Hậu quả chết người là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này. Nạn nhân là người đang có hành vi xâm phạm đến lợi ích mà người phạm tội có nhiệm vụ bảo vệ.

Việc đánh giá dùng vũ lực ngoài trường hợp pháp luật cho phép phải căn cứ vào các quy định cụ thể về sử dụng vũ khí… hoặc đánh giá trong hoàn cảnh cụ thể dùng hung khí khác nhau.

Nếu trong quá trình thi hành công vụ mà phải chống trả lại sự tấn công trái pháp luật của nạn nhân thì không thuộc tội phạm này mà thuộc trường hợp phòng vệ chính đáng hoặc vượt quá giới hạn phòngvệ chính đáng.

Ví dụ: Trong trường hợp đang thi hành công vụ, lại coi thường tính mạng của người khác, sử dụng súng vô nguyên tắc bắn chết người thì dù là người đang thi hành công vụ vẫn phạm tội giết người theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

- Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý hoặc vô ý. Người phạm tội cổ ý đối với hành vi dùng vũ lực ngoài những trường hợp pháp luật cho phép nhưng không mong muốn cho hậu quả xảy ra, để mặc cho hậu quả xảy ra hoặc tin rằng hậu quả chết người không xảy ra.

- Động cơ phạm tội là để bảo vệ trật tự, trị an cho xã hội, mong muốn thực hiện tốt công vụ của mình. Nếu họ thực hiện hành vi nói trên do hống hách, coi thường tính mạng, sức khỏe người khác mà sử dụng vũ khí một cách bừa, ẩu hoặc do tư thù cá nhân, thì tùy tình hình của sự việc mà xử lý về tội giết người (Điều 123 Bộ luật Hình sự), đồng thời, có xem xét hoàn cảnh và động cơ phạm tội để cân nhắc tình tiết tăng nặng hoặc tình tiết giảm nhẹ trong khung của điều luật được áp dụng.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đủ tuổi theo luật quy định. Chủ thể của tội làm chết người trong khi thi hành công vụ là chủ thể đặc biệt. Họ là những người đang thi hành công vụ nói chung, đó là người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan Nhà nước hoặc tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao. Ngoài ra, những công dân được huy động làm nhiệm vụ như: tuần tra, canh gác, bảo vệ theo kế hoạch của các cơ quan có thẩm quyền hoặc công dân, vì lợi ích chung của xã hội mà đã sử dụng một loại công cụ nào đó để giúp sức người thi hành công vụ ngăn chặn hoặc đuổi bắt người phạm tội, do đó xâm phạm tính mạng của người khác thì cũng được coi là người thi hành công vụ.

Trân trọng./.