1. Giải thích từ ngữ

Điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường sắt được hiểu là hành vi của người điều động người không có giấy phép lái tàu hoặc người đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện giao thông đường sắt gây thiệt hại cho người khác.

2. Tội danh

“Điều 270. Tội điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường sắt

1. Người nào điều động người không có giấy phép lái tàu hoặc người đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện giao thông đường sắt gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây hoặc đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Làm chết 02 người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội phạm liên quan đến việc điều động người không đủ điều kiện để điều khiển phương tiện giao thông đường sắt vi phạm các quy định về trật tự an toàn giao thông đường sắt.

Điều động trong trường hợp này có nghĩa là ra lệnh, phân công hoặc chỉ thị cho người khác. Việc điều động người không đủ điều kiện để điều khiển phương tiện giao thông đường sắt là hành động ra lệnh, chỉ thị hoặc phân công cho những cá nhân mà pháp luật cấm không được điều khiển các phương tiện này.

Đối tượng bị tác động bởi tội phạm này bao gồm người điều khiển và các phương tiện giao thông đường sắt. Theo Luật Đường sắt năm 2017, phương tiện giao thông đường sắt bao gồm đầu máy, toa xe và các phương tiện chuyên dụng di chuyển trên đường sắt.

Tàu là một loại phương tiện giao thông đường sắt được cấu thành từ đầu máy và toa xe, hoặc có thể chỉ bao gồm đầu máy chạy đơn, toa xe động lực, hoặc các phương tiện động lực chuyên dụng di chuyển trên đường sắt.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

- Hành vi

Mặt khách quan của tội phạm liên quan đến việc điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường sắt được thể hiện qua các hành vi sau:

• Điều động người không có giấy phép lái tàu hoặc bằng cấp và chứng chỉ chuyên môn cần thiết theo quy định pháp luật;
• Điều động người đang trong tình trạng say rượu hoặc bia, với nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở vượt quá mức cho phép (trên 50 miligam/100 mililít máu hoặc trên 0,25 miligam/1 lít khí thở), hoặc đang sử dụng ma túy, chất kích thích mạnh khác;
• Điều động người không đáp ứng các yêu cầu pháp lý khác để điều khiển phương tiện giao thông đường sắt, chẳng hạn như không có đủ sức khỏe hoặc giấy chứng nhận sức khỏe định kỳ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

- Hậu quả

Hậu quả của hành vi điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường sắt thuộc các khoản quy định tại Điều luật. Giữa hành vi điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường sắt và hậu quả cần có mối quan hệ nhân quả.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội điều động người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường sắt được thực hiện dưới hình thức lỗi vô ý. Người phạm tội nhận thức được người được điều động điều khiển các phương tiện giao thông không đủ các điều kiện để đảm bảo an toàn nhưng vẫn điều động hoặc giao cho họ điều khiển dẫn đến hậu quả xảy ra.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Tội phạm được thực hiện bởi người có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và độ tuổi nhất định. Ngoài ra còn đòi hỏi hỏi phải có thêm dấu hiệu chủ thể đặc biệt: là người có chức vụ, có quyền hạn chịu trách nhiệm trực tiếp về việc điều động hoặc về tình trạng kỹ thuật của các phương tiện giao thông vận tải đường bộ.

Trân trọng./.