1. Giải thích từ ngữ

Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ được hiểu là hành vi của người tham gia giao thông trên đường bộ vi phạm các quy định về an toàn giao thông được quy định trong pháp luật, gây ra hậu quả nghiêm trọng như gây chết người, gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho người khác hoặc gây thiệt hại lớn về tài sản.

2. Tội danh

“Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ

1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;

b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;

c) Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

d) Không chấp hành hiệu lệnh của người điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;

đ) Làm chết 02 người;

e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;

g) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

a) Làm chết 03 người trở lên;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;

c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.

4. Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Tội phạm này xâm phạm vào những quy định của nhà nước về an toàn giao thông đường bộ, là những quy định nhằm đảm bảo an toàn giao thông vận tải, đảm bảo cho hoạt động giao thông vận tải đường bộ được thông suốt, được tiến hành bình thường, bảo vệ an toàn tính mạng, sức khỏe của công dân, bảo vệ tài sản của nhà nước, của các tổ chức và tài sản của công dân.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Tội phạm được thể hiện ở hành vi vi phạm các quy định của nhà nước về an toàn giao thông vận tải đường bộ. Phương tiện giao thông đường bộ gồm các loại xe có động cơ: xe hơi, xe máy kéo, tàu điện bánh hơi, xe gắn máy và các loại xe chuyên dùng khác, ở nước ta phương tiện giao thông vận tải còn bao gồm cả những phương tiện giao thông vận tải thô sơ, không có động cơ, người dẫn dắt (xe thồ, xe đạp), xe được điều khiển bằng súc vật (xe bò, xe ngựa) hoặc người cưỡi súc vật,… người điều khiển phương tiện giảo thông đường bộ được hiểu là người trực tiếp thực hiện các chức năng vận hành phương tiện để phương tiện chuyển động và tham gia giao thông: người lái xe ô tô, lái xe máy,… cũng có thể là người hướng dẫn cho học sinh lái xe thực hành trên đường.

Hành vi phạm tội được thể hiện:

- Lái xe vượt quá tốc độ quy định: Người điều khiển phương tiện giao thông chạy nhanh hơn tốc độ giới hạn cho phép, làm tăng nguy cơ tai nạn.

- Lái xe khi không có giấy phép hoặc giấy phép không hợp lệ: Điều khiển phương tiện mà không có giấy phép lái xe hoặc sử dụng giấy phép không hợp lệ.

- Điều khiển phương tiện trong tình trạng say rượu, sử dụng ma túy hoặc chất kích thích: Người lái xe đang trong tình trạng không tỉnh táo do sử dụng rượu, ma túy hoặc các chất kích thích khác, dẫn đến khả năng kiểm soát phương tiện bị suy giảm.

- Không tuân thủ các quy định giao thông: Bao gồm việc không dừng đèn đỏ, không tuân thủ biển báo giao thông, chạy lấn làn, vượt đèn đỏ, không nhường đường cho người đi bộ, lái xe sai phần đường.

- Sử dụng phương tiện không đảm bảo an toàn: Lái xe khi phương tiện không đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, chẳng hạn như phanh không hoạt động, lốp mòn, đèn chiếu sáng bị hỏng.

Hành vi vi phạm các quy định về an toàn giao thông vận tải đường bộ rất đa dạng, khi xem xét hành vi phạm tội cần nghiên cứu những quy định cụ thể của nhà nước về an toàn giao thông đường bộ.

Điều kiện truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về điều khiển giao thông đường bộ chỉ khi có một trong các điều kiện sau:

- Làm chết người;

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

- Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội thực hiện với lỗi cố ý.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này có thể là bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 21 Bộ luật Hình sự.

Trân trọng./.