Người giúp việc là gì? Quản gia là gì? Công việc của người giúp việc với quản gia là những việc nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi thuê một người giúp việc nhưng không ký hợp đồng bằng văn bản. Giờ họ nghỉ đột ngột và đòi bồi thường. Tôi có trách nhiệm pháp lý gì không?
MỤC LỤC
1. Người giúp việc là gì? Quản gia là gì?
2. Lao động là người giúp việc gia đình có những nghĩa vụ
3. Công việc của người giúp việc, quản gia
4. Quyền làm việc của người lao động
Trả lời:
1. Người giúp việc là gì? Quản gia là gì?
(i) Người giúp việc
Căn cứ theo Điều 161 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
“Điều 161. Lao động là người giúp việc gia đình
1. Lao động là người giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc trong gia đình của một hoặc nhiều hộ gia đình.
Các công việc trong gia đình bao gồm công việc nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ em, chăm sóc người bệnh, chăm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho hộ gia đình nhưng không liên quan đến hoạt động thương mại.
2. Chính phủ quy định về lao động là người giúp việc gia đình.”
Theo đó, lao động là người giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc như nội trợ, chăm sóc trẻ, quản gia, chắm sóc người bệnh, chắm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho một hoặc nhiều hộ gia đình. Tuy nhiên những công việc này không liên quan đến hoạt động thương mại theo quy định.
(ii) Quản gia
Quản gia là một trong số các công việc trong gia đình mà người giúp việc thường xuyên làm, là người có trách nhiệm quản lý và điều phối các hoạt động trong gia đình hoặc biệt thự, khách sạn. Họ thường chịu trách nhiệm giám sát nhân viên giúp việc, sắp xếp lịch trình công việc, quản lý ngân sách gia đình và đảm bảo mọi hoạt động trong nhà diễn ra suôn sẻ.
2. Lao động là người giúp việc gia đình có những nghĩa vụ
Căn cứ theo Điều 164 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
“Điều 164. Nghĩa vụ của lao động là người giúp việc gia đình
1. Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động.
2. Phải bồi thường theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật nếu làm hỏng, mất tài sản của người sử dụng lao động.
3. Thông báo kịp thời với người sử dụng lao động về khả năng, nguy cơ gây tai nạn, đe dọa an toàn, sức khỏe, tính mạng, tài sản của gia đình người sử dụng lao động và bản thân.
4. Tố cáo với cơ quan có thẩm quyền nếu người sử dụng lao động có hành vi ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động hoặc có hành vi khác vi phạm pháp luật.”
3. Công việc của người giúp việc, quản gia
(i) Người giúp việc
Công việc của những người bản chất chính là làm việc tại nhà, giúp việc nhà của chủ nhân chính là chủ yếu, với đa dạng các công việc nhà nhưng đa số bao gồm những công việc như sau:
- Trông nom nhà cửa: người giúp việc sẽ thực hiện các công việc giúp việc gia đình có thể kể đến như: lau nhà, dọn phòng, lau nhà tắm, nhà vệ sinh, giặt giũ, lau cầu thang, làm sách các thiết bị ở trong gia đình
- Trông trẻ: Cho bé ăn, đi chơi, đưa trẻ đi học về đón về nhà, chơi với bé, trông bé học bài, nấu đồ ăn cho bé,..
(ii) Quản gia
Quản gia tại gia đình:
- Cần đảm bảo việc dọn dẹp, các công việc trong gia đình được hoàn thành.
- Trả lời các thông tin liên lạc được thực hiện qua điện thoại, văn bản,…
- Chào hỏi khách đến thăm gia đình và tiễn họ ra về theo chuẩn mực chuyên nghiệp của gia đình.
- Điều phối việc duy trì và bảo quản các tác phẩm nghệ thuật, đồ cổ, đồ bạc, tài sản,… của chủ gia đình.
- Hỗ trợ quản lý các tài sản quan trọng, bao gồm rượu vang, xì gà, sách và ô tô.
- Giám sát ngân sách hàng tháng và an ninh, cũng như kiểm kê hộ gia đình đối với tài sản.
- Hỗ trợ người sử dụng lao động và các nhân viên khác trong gia đình lên kế hoạch cho các sự kiện.
- Giám sát hoạt động trơn tru của các sự kiện, bữa tiệc và bữa tối được tổ chức.
- Tìm nguồn cung ứng và đào tạo nhân viên mới, chuẩn bị và thông báo lịch trình của nhân viên, và điều hành bảng lương.
Quản gia trong khách sạn, nhà hàng:
- Gặp gỡ khách hàng khi họ đến và giúp họ nhận phòng, dẫn khách hàng lên phòng của mình.
- Tìm kiếm, phân tích về nhu cầu của khách bằng cách tìm hiểu sở thích, dị ứng, không thích của họ,...
- Có hiểu biết kỹ lưỡng về tất cả các loại rượu mạnh và thực phẩm đặc sản trong kho.
- Đánh giá và bổ sung các bộ sưu tập rượu vang và rượu mạnh nếu cần để phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
- Liên lạc với bộ phận dọn phòng để đảm bảo các phòng được dọn dẹp vào thời điểm thuận tiện nhất cho khách.
- Phục vụ bữa ăn và rót đồ uống cho khách, hỗ trợ cho khách hàng ngay khi họ có nhu cầu cần được phục vụ.
- Đảm bảo phòng của khách luôn sạch sẽ và gọn gàng khi cần thiết.
- Đề xuất và sắp xếp các dịch vụ trong khách sạn để tạo ra được sự tiện nghi nhất cho khách hàng khi lưu trú tại đây.
- Luôn cập nhật tất cả các chính sách của khách sạn về an toàn và vệ sinh.
- Tiễn khách hàng ra về theo đúng tác phong chuyên nghiệp cần có của một quản gia.
4. Quyền làm việc của người lao động
Căn cứ theo Điều 10 Bộ luật Lao động 2019 quy định:
“Điều 10. Quyền làm việc của người lao động
1. Được tự do lựa chọn việc làm, làm việc cho bất kỳ người sử dụng lao động nào và ở bất kỳ nơi nào mà pháp luật không cấm.
2. Trực tiếp liên hệ với người sử dụng lao động hoặc thông qua tổ chức dịch vụ việc làm để tìm kiếm việc làm theo nguyện vọng, khả năng, trình độ nghề nghiệp và sức khỏe của mình.”
Trong trường hợp bạn thuê một người giúp việc nhưng không ký hợp đồng bằng văn bản, vấn đề trách nhiệm pháp lý sẽ phụ thuộc vào một số yếu tố sau:
- Hợp đồng lao động có thể được giao kết bằng văn bản, lời nói hoặc hành vi thực tế. Nếu hai bên đã thỏa thuận (dù chỉ bằng miệng) về công việc, tiền lương, thời gian làm việc,… thì vẫn được xem là một dạng hợp đồng lao động.
- Nếu người giúp việc tự ý nghỉ việc, họ không có quyền đòi bồi thường, trừ khi hợp đồng có điều khoản ràng buộc mà bạn đã vi phạm (ví dụ: không trả lương đúng hạn, ép làm việc quá giờ…).
- Nếu bạn đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không báo trước theo quy định, họ có thể yêu cầu bồi thường hoặc đòi lương còn thiếu. Nếu bạn đã trả đủ lương và không có hành vi vi phạm quyền lợi của họ, bạn không phải bồi thường.
Trân trọng./.
