1. Giải thích từ ngữ

Làm nhục đồng đội được hiểu là hành vi xúc phạm, hạ thấp danh dự, nhân phẩm của đồng đội, thường xảy ra trong môi trường quân đội hoặc các lực lượng vũ trang. Hành vi này có thể được thực hiện qua nhiều hình thức như lời nói, hành động hoặc các cách thức khác nhằm làm tổn thương đến danh dự và nhân phẩm của đồng đội, gây ra sự xáo trộn trong quan hệ đồng đội và kỷ luật.

2. Tội danh

“Điều 397. Tội làm nhục đồng đội

1. Người nào trong quan hệ công tác mà xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự đồng đội, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

a) Là chỉ huy hoặc sĩ quan;

b) Đối với chỉ huy hoặc cấp trên;

c) Vì lý do công vụ của nạn nhân;

d) Trong khu vực có chiến sự;

đ) Phạm tội 02 lần trở lên;

e) Đối với 02 người trở lên;

g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

h) Làm nạn nhân tự sát.”

3. Cấu thành tội phạm

3.1. Khách thể của tội phạm

Khách thể của tội làm nhục đồng đội là sự xâm phạm đến danh dự và nhân phẩm của đồng đội trong quân đội hoặc các lực lượng vũ trang. Hành vi này làm suy yếu tinh thần đồng đội, phá vỡ sự đoàn kết và kỷ luật trong đơn vị, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và uy tín của lực lượng vũ trang.

3.2. Mặt khách quan của tội phạm

Hành vi làm nhục đồng đội có thể bao gồm:

• Lời nói xúc phạm: Sử dụng ngôn từ hoặc lời nói để châm chọc, chế giễu hoặc chỉ trích một cách không công bằng nhằm hạ thấp danh dự của đồng đội.
• Hành động gây tổn thương: Thực hiện các hành động cụ thể như hành hạ, quấy rối hoặc làm tổn thương đồng đội về mặt tinh thần hoặc cảm xúc.
• Hành vi công khai: Thực hiện các hành vi xúc phạm một cách công khai hoặc trong phạm vi đông người, nhằm mục đích làm nhục đồng đội trước mắt người khác.

Ví dụ:

• Một quân nhân thường xuyên chế giễu về ngoại hình hoặc khả năng làm việc của đồng đội, gây ảnh hưởng xấu đến tinh thần và sự tự tin của đồng đội đó.
• Một cá nhân công khai chỉ trích hoặc xúc phạm đồng đội trong các buổi họp hoặc trong môi trường làm việc chung, làm giảm uy tín và danh dự của đồng đội.

Hành vi làm nhục đồng đội có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm:

• Tổn thương tinh thần: Người bị nhục mạ có thể trải qua cảm giác bị xúc phạm, tổn thương về mặt tinh thần và cảm xúc.
• Suy giảm tinh thần đồng đội: Tạo ra sự phân rẽ, mất đoàn kết trong đơn vị, làm suy yếu tinh thần đồng đội và sự phối hợp trong công việc.
• Ảnh hưởng đến kỷ luật và hiệu quả công việc: Hành vi làm nhục có thể làm giảm kỷ luật và hiệu quả làm việc của cả cá nhân và toàn bộ đơn vị.

Mối quan hệ nhân quả trong tội làm nhục đồng đội cần chứng minh rằng hành vi xúc phạm là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hậu quả nghiêm trọng đã xảy ra. Ví dụ, nếu hành vi làm nhục gây ra sự suy giảm tinh thần hoặc mất đoàn kết trong đơn vị, cần chứng minh rằng hậu quả này là kết quả trực tiếp của hành vi làm nhục.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình là xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của đồng đội và mong muốn thực hiện hành vi đó.

Động cơ của hành vi này có thể bao gồm:

• Mâu thuẫn cá nhân: Cá nhân có thể có mâu thuẫn cá nhân với đồng đội và sử dụng hành vi làm nhục như một cách để trả thù hoặc giải tỏa sự tức giận.
• Cần thể hiện quyền lực: Cá nhân có thể muốn thể hiện quyền lực hoặc sự thống trị đối với đồng đội bằng cách làm nhục họ.
• Bất mãn hoặc ghen tị: Sự bất mãn với đồng đội hoặc ghen tị có thể dẫn đến hành vi làm nhục nhằm giảm bớt sự tự tin của đồng đội hoặc gây ra sự phân rẽ.

Mục đích của hành vi làm nhục đồng đội có thể là làm giảm uy tín và danh dự của đồng đội, gây rối loạn và phân rẽ trong đơn vị hoặc đạt được lợi ích cá nhân bằng cách tạo ra sự khó khăn cho đồng đội.

3.4. Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội phạm này là chủ thể đặc biệt. Chỉ những người được quy định tại Điều 392 Bộ luật Hình sự mới có thể thực hiện tội phạm.

“Điều 392. Những người phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân

1. Quân nhân tại ngũ, công nhân, viên chức quốc phòng.

2. Quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện.

3. Dân quân, tự vệ trong thời gian phối thuộc với quân đội trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu.

4. Công dân được trưng tập vào phục vụ trong quân đội.”

Ngoài ra, người phạm tội phải đáp ứng đủ điều kiện về tuổi chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự. Theo quy định tại Điều 12 Bộ luật Hình sự, chủ thể của tội làm nhục đồng đội là người từ đủ 16 tuổi trở lên.

Trân trọng./.