Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh được thành lập và hoạt động như thế nào? Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, Chủ tịch và các thành viên của Hội đồng được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là đại diện một doanh nghiệp nhỏ hoạt động trong lĩnh vực phân phối hàng tiêu dùng. Vừa rồi, tôi có theo dõi một vụ việc được xử lý vì có dấu hiệu hạn chế cạnh tranh và được biết là Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh sẽ được thành lập để xem xét, giải quyết các vụ việc kiểu này. Tuy nhiên, tôi vẫn chưa hiểu rõ cơ chế hoạt động của Hội đồng này như thế nào. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng này cũng như của Chủ tịch và các thành viên trong Hội đồng được quy định như thế nào trong luật? Tôi rất mong được hiểu rõ để có thể bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp mình trong trường hợp có liên quan đến vấn đề cạnh tranh. Cảm ơn luật sư.
MỤC LỤC
1. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh được thành lập và hoạt động như thế nào?
Trả lời:
1. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh được thành lập và hoạt động như thế nào?
Để đảm bảo việc xử lý các vụ việc hạn chế cạnh tranh được tiến hành khách quan, minh bạch và đúng quy định pháp luật, Điều 60 Luật Cạnh tranh 2018 đã quy định cụ thể về việc thành lập cũng như cơ chế hoạt động của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh như sau:
“Điều 60. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh
1. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định thành lập để xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh cụ thể. Hội đồng chấm dứt hoạt động và tự giải thể khi hoàn thành nhiệm vụ. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
2. Số lượng thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh là 03 hoặc 05 thành viên, do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định lựa chọn trong số các thành viên Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, trong đó có 01 thành viên được phân công là Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh.
3. Khi xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh hoạt động theo nguyên tắc tập thể, quyết định theo đa số.”
Như vậy, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định thành lập để xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh cụ thể, khi hoàn thành nhiệm vụ thì Hội đồng này sẽ chấm dứt hoạt động và tự giải thể. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh này phải luôn hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật. Đặc biệt, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh còn hoạt động theo nguyên tắc tập thể, quyết định theo đa số khi xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh. Về số lượng thành viên, Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ quyết định lựa chọn 03 hoặc 05 trong số các thành viên của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, trong đó có 01 thành viên được phân công là Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh.
Từ đó cho thấy đây là một thiết chế đặc thù, được thành lập theo từng vụ việc cụ thể và có tính độc lập cao, nhằm đánh giá, xem xét và đưa ra quyết định đối với các hành vi bị coi là gây hạn chế cạnh tranh trên thị trường. Việc quy định cụ thể về số lượng, thành phần và nguyên tắc hoạt động của Hội đồng là cơ sở pháp lý vững chắc, góp phần bảo đảm tính khách quan, công bằng trong quá trình xử lý các hành vi hạn chế cạnh tranh, từ đó bảo vệ môi trường cạnh tranh lành mạnh và quyền lợi chính đáng của các chủ thể tham gia thị trường.
2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, Chủ tịch và các thành viên của Hội đồng được quy định như thế nào?
Bên cạnh quy định về việc thành lập, hoạt động của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, Điều 61 Luật Cạnh tranh 2018 còn quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, Chủ tịch và các thành viên của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh này như sau:
“Điều 61. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, Chủ tịch và các thành viên của Hội đồng
1. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Quyết định mở phiên điều trần;
b) Triệu tập người tham gia phiên điều trần;
c) Triệu tập người làm chứng theo yêu cầu của các bên;
d) Quyết định trưng cầu giám định; quyết định thay đổi người giám định, người phiên dịch;
đ) Yêu cầu Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh tiến hành điều tra bổ sung;
e) Quyết định đình chỉ giải quyết vụ việc hạn chế cạnh tranh;
g) Quyết định xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;
h) Đề nghị Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định tại khoản 2 và khoản 5 Điều 59 của Luật này;
i) Nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của Luật này.
2. Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Tổ chức xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;
b) Triệu tập và chủ trì cuộc họp của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;
c) Ký văn bản của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;
d) Nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của Luật này.
3. Thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Tham gia đầy đủ phiên họp của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;
b) Thảo luận và biểu quyết về những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh.”
Dẫn chiếu đến khoản 2, khoản 5 Điều 59 Luật Cạnh tranh 2018 quy định như sau:
“Điều 59. Nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia khi tiến hành tố tụng cạnh tranh
...
2. Quyết định thay đổi thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, thư ký phiên điều trần.
...
5. Yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính trong điều tra, xử lý vụ việc cạnh tranh theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.”
Qua quy định trên của pháp luật, thấy được rằng Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh là cơ quan có thẩm quyền quan trọng trong việc xem xét các vụ việc có dấu hiệu hạn chế cạnh tranh. Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh có các nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể như quyết định mở phiên điều trần; triệu tập người tham gia phiên điều trần và người làm chứng theo yêu cầu của các bên; quyết định trưng cầu giám định, thay đổi người giám định, người phiên dịch; yêu cầu điều tra bổ sung, ra quyết định xử lý vụ việc hoặc đình chỉ giải quyết, cũng như đề nghị Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định.
Đối với Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, ngoài việc tổ chức xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, người này còn có quyền triệu tập và chủ trì các phiên họp, ký các văn bản của Hội đồng và thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật. Trong khi đó, các thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh thì có nhiệm vụ, quyền hạn là tham gia đầy đủ các phiên họp, thảo luận và biểu quyết về các vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng.
Việc phân định rõ ràng và đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của từng chủ thể trong Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh không chỉ bảo đảm tính pháp lý và hiệu quả trong quá trình xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh, mà còn góp phần xây dựng một cơ chế xử lý minh bạch, khách quan và đúng pháp luật, qua đó giữ vững môi trường cạnh tranh lành mạnh trên thị trường.
Trân trọng./.
