Điều tra viên vụ việc cạnh tranh là ai? Nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên vụ việc cạnh tranh khi tiến hành tố tụng cạnh tranh được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang tìm hiểu về quy trình giải quyết các vụ việc cạnh tranh vì công ty tôi nghi ngờ bị đối thủ có hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Trong quá trình tìm hiểu, tôi thấy có nhắc đến “điều tra viên vụ việc cạnh tranh” nhưng không rõ người này là ai, có vai trò gì trong quá trình điều tra và tố tụng cạnh tranh. Mong luật sư giải đáp để tôi biết thêm về nhiệm vụ, quyền hạn của người này. Cảm ơn luật sư.
MỤC LỤC
1. Điều tra viên vụ việc cạnh tranh là ai?
Trả lời:
1. Điều tra viên vụ việc cạnh tranh là ai?
Trong cơ cấu tổ chức của Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh, điều tra viên là lực lượng trực tiếp thực hiện nhiệm vụ điều tra các hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh. Nhằm bảo đảm tính khách quan, chính xác và chuyên môn cao trong hoạt động điều tra, Điều 52, 53 Luật Cạnh tranh 2018 đã quy định cụ thể về thẩm quyền bổ nhiệm, nhiệm vụ và tiêu chuẩn của điều tra viên vụ việc cạnh tranh như sau:
“Điều 52. Điều tra viên vụ việc cạnh tranh
1. Điều tra viên vụ việc cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia bổ nhiệm, miễn nhiệm.
2. Điều tra viên vụ việc cạnh tranh thực hiện nhiệm vụ điều tra vụ việc cạnh tranh theo phân công của Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh.
Điều 53. Tiêu chuẩn của điều tra viên vụ việc cạnh tranh
1. Là công dân Việt Nam, có phẩm chất đạo đức tốt, liêm khiết, trung thực.
2. Là công chức của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.
3. Có bằng tốt nghiệp từ đại học trở lên thuộc một trong các chuyên ngành luật, kinh tế, tài chính và công nghệ thông tin.
4. Có tổng thời gian công tác thực tế ít nhất là 05 năm trong một hoặc một số lĩnh vực quy định tại khoản 3 Điều này.
5. Được đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ điều tra.”
Với tầm quan trọng của chức vụ mà mình đảm nhận, Điều tra viên điều tra viên vụ việc cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia bổ nhiệm, miễn nhiệm và phải thực hiện những nhiệm vụ điều tra vụ việc cạnh tranh theo phân công của Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh. Ngoài ra, để trở thành điều tra viên này thì cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật.
Việc đặt ra các tiêu chuẩn như vậy giúp sàng lọc và lựa chọn được những cán bộ có năng lực, phẩm chất tốt, đáp ứng được yêu cầu đặc thù của công tác điều tra trong lĩnh vực cạnh tranh vốn đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức pháp luật, hiểu biết kinh tế, tài chính và khả năng phân tích, đánh giá chứng cứ một cách khoa học. Điều này cũng bảo đảm rằng mọi hoạt động điều tra đều được tiến hành bởi đội ngũ có đủ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, hạn chế tối đa nguy cơ thiên vị hay vi phạm quy trình tố tụng.
Qua đó, thấy được rằng việc quy định rõ ràng về thẩm quyền bổ nhiệm, nhiệm vụ và tiêu chuẩn đối với điều tra viên không chỉ góp phần bảo đảm tính chuyên nghiệp và khách quan trong quá trình điều tra, mà còn nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, từ đó góp phần xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng trên thị trường.
2. Nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên vụ việc cạnh tranh khi tiến hành tố tụng cạnh tranh được quy định như thế nào?
Trong quá trình tố tụng cạnh tranh, điều tra viên vụ việc cạnh tranh là người trực tiếp thực hiện hoạt động điều tra dưới sự phân công và chỉ đạo của Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh. Để bảo đảm hoạt động điều tra được thực hiện đúng quy trình, pháp luật đã quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên tại Điều 63 Luật Cạnh tranh 2018 như sau:
“Điều 63. Nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên vụ việc cạnh tranh khi tiến hành tố tụng cạnh tranh
1. Tiến hành điều tra vụ việc cạnh tranh theo phân công của Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh.
2. Lập báo cáo điều tra sau khi kết thúc điều tra vụ việc cạnh tranh.
3. Bảo quản tài liệu đã được cung cấp.
4. Chịu trách nhiệm trước Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh và trước pháp luật về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình.
5. Tham gia phiên điều trần.
6. Thực hiện các biện pháp nghiệp vụ điều tra trong quá trình điều tra phù hợp với quy định của pháp luật.
7. Kiến nghị Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh quyết định gia hạn, đình chỉ và kết luận điều tra vụ việc cạnh tranh, trưng cầu giám định, thay đổi người giám định, người phiên dịch trong quá trình điều tra.
8. Báo cáo để Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh kiến nghị Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính trong quá trình điều tra.
9. Nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của Luật này.”
Như vậy, điều tra viên vụ việc cạnh tranh là người trực tiếp thực hiện hoạt động điều tra theo sự phân công của Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Bên cạnh việc lập báo cáo điều tra sau khi kết thúc điều tra vụ việc cạnh tranh; bảo quản tài liệu đã được cung cấp, tham gia phiên điều trần thì điều tra viên còn có nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện các biện pháp nghiệp vụ điều tra trong quá trình điều tra phù hợp với quy định của pháp luật.
Ngoài ra, với vai trò thiết yếu của mình, điều tra viên còn có nhiệm vụ, quyền hạn trong việc kiến nghị Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh quyết định gia hạn, đình chỉ và kết luận điều tra vụ việc cạnh tranh, trưng cầu giám định, thay đổi người giám định, người phiên dịch trong quá trình điều tra; báo cáo để Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh kiến nghị Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính trong quá trình điều tra. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình thì điều tra viên phải chịu trách nhiệm trước Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh và trước pháp luật.
Thông qua việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của mình trong quá trình tố tụng cạnh tranh do pháp luật trao cho, điều tra viên vụ việc cạnh tranh đã góp phần làm sáng tỏ các hành vi vi phạm, từ đó tạo nên cơ sở để Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đưa ra quyết định xử lý chính xác và công bằng, bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan và người tiêu dùng, đồng thời duy trì một môi trường cạnh tranh lành mạnh tại Việt Nam.
Trân trọng./.
