Nam, nữ không đăng ký kết hôn có làm được giấy khai sinh cho con mang họ cha được không?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi và người bạn đời chung sống với nhau nhưng chưa đăng ký kết hôn. Gần đây, chúng tôi vừa chào đón con đầu lòng và tôi muốn làm giấy khai sinh cho con tại UBND phường. Tuy nhiên, tôi băn khoăn không biết nếu không có giấy đăng ký kết hôn thì có làm được giấy khai sinh cho con hay không. Tôi cũng mong muốn con mang họ cha và thông tin của cha được ghi nhận trong giấy khai sinh.
MỤC LỤC
1. Không đăng ký kết hôn có thể làm giấy khai sinh cho con được không?
2. Con có được mang họ cha khi cha mẹ không đăng ký kết hôn?
3. Thời hạn đăng ký giấy khai sinh là bao lâu từ lúc con mới sinh?
Trả lời:
1. Không đăng ký kết hôn có thể làm giấy khai sinh cho con được không?
Căn cứ tại Điều 30 Bộ luật Dân sự 2015 quyền được khai sinh, khai tử như sau:
‘‘Điều 30. Quyền được khai sinh, khai tử
1. Cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh.
2. Cá nhân chết phải được khai tử.
3. Trẻ em sinh ra mà sống được từ hai mươi bốn giờ trở lên mới chết thì phải được khai sinh và khai tử; nếu sinh ra mà sống dưới hai mươi bốn giờ thì không phải khai sinh và khai tử, trừ trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ có yêu cầu.
4. Việc khai sinh, khai tử do pháp luật về hộ tịch quy định.”
Theo quy định trên cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh. Vì vậy, trường hợp hai bạn chưa đăng ký kết hôn thì con vẫn được đăng ký khai sinh.
2. Con có được mang họ cha khi cha mẹ không đăng ký kết hôn?
Theo khoản 2 Điều 26 Bộ luật Dân sự, họ của cá nhân được xác định như sau:
‘‘2. Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ.
…’’
Đồng thời, căn cứ khoản 2, 3 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định:
‘‘2. Trường hợp chưa xác định được cha thì khi đăng ký khai sinh họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của con được xác định theo họ, dân tộc, quê quán, quốc tịch của mẹ; phần ghi về cha trong Sổ hộ tịch và Giấy khai sinh của trẻ để trống.
3. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh người cha yêu cầu làm thủ tục nhận con theo quy định tại Khoản 1 Điều 25 của Luật Hộ tịch thì Ủy ban nhân dân kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh; nội dung đăng ký khai sinh được xác định theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 của Nghị định này.”
Như vậy, thông thường, khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn thì con sẽ mang họ của mẹ, thông tin về người cha sẽ để trống. Tuy nhiên, nếu người cha làm thủ tục nhận con cùng thời điểm đăng ký khai sinh thì Uỷ ban nhân dân sẽ kết hợp cả hai thủ tục nêu trên.
Theo đó, họ của con sẽ theo cha hoặc mẹ căn cứ vào thoả thuận của cha, mẹ. Bởi vậy, nếu cha mẹ chưa kết hôn nhưng có thoả thuận con mang họ cha thì khi thực hiện đồng thời hai thủ tục nhận cha con và đăng ký khai sinh, đứa trẻ hoàn toàn có quyền được mang theo họ của người cha.
3. Thời hạn đăng ký giấy khai sinh là bao lâu từ lúc con mới sinh?
Theo quy định của Điều 15 Luật Hộ tịch 2014 quy định:
‘‘Điều 15. Trách nhiệm đăng ký khai sinh
1. Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em.
2. Công chức tư pháp - hộ tịch thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc đăng ký khai sinh cho trẻ em trên địa bàn trong thời hạn quy định; trường hợp cần thiết thì thực hiện đăng ký khai sinh lưu động.”
Do vậy, khi con sinh ra thì trong thời hạn 60 ngày gia đình có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con.
Trân trọng./.
