Cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ và Bộ máy giúp việc được quy định như thế nào? Quản lý nhân sự của Quỹ và hoạt động của các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội được thực hiện ra sao?
Luật sư cho tôi hỏi: Hiện nay, tôi đang tìm hiểu về Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa để tham gia chương trình hỗ trợ vốn. Tôi muốn biết cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ gồm những bộ phận nào, bộ máy giúp việc được quy định ra sao? Đồng thời, tôi cũng thắc mắc việc quản lý nhân sự trong Quỹ có tuân thủ quy định của Nhà nước hay không? Ngoài ra, các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội như Đảng, Công đoàn, Đoàn Thanh niên tại Quỹ hoạt động theo nguyên tắc nào? Mong luật sư giải đáp giúp tôi, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
1. Cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ và Bộ máy giúp việc được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ và Bộ máy giúp việc được quy định như thế nào?
Trong quá trình hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa giữ vai trò quan trọng như một công cụ tài chính của Nhà nước. Để bảo đảm hoạt động của Quỹ được thực hiện minh bạch, hiệu quả và có trách nhiệm, pháp luật đã quy định rõ ràng về cơ cấu tổ chức quản lý và bộ máy giúp việc của Quỹ. Đây là nền tảng tổ chức then chốt, quyết định đến năng lực điều hành, tính kiểm soát và hiệu quả triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cụ thể tại Điều 6, 12 Nghị định số 39/2019/NĐ-CP ngày 10/5/2019 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 39/2019/NĐ-CP”) được sửa đổi bởi Nghị định số 45/2024/NĐ-CP ngày 26/4/2024 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 39/2019/NĐ-CP như sau:
“Điều 6. Cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ
Cơ cấu tổ chức quản lý của của Quỹ gồm có:
1. Hội đồng thành viên;
2. Kiểm soát viên;
3. Giám đốc và bộ máy giúp việc.”
“Điều 12. Bộ máy giúp việc
Bộ máy giúp việc của Quỹ bao gồm các Phó Giám đốc và các đơn vị chuyên môn, nghiệp vụ, các chi nhánh, văn phòng đại diện (sau đây gọi tắt là các đơn vị nghiệp vụ).
1. Phó Giám đốc
a) Phó Giám đốc giúp Giám đốc thực hiện các nhiệm vụ theo phân công và chịu trách nhiệm trước Giám đốc, trước pháp luật về nhiệm vụ được phân công, ủy quyền. Phó Giám đốc do Hội đồng thành viên quyết định bổ nhiệm hoặc thuê theo phương án nhân sự, miễn nhiệm, cách chức, khen thưởng, kỷ luật trên cơ sở đề nghị của Giám đốc. Phó Giám đốc được bổ nhiệm làm việc theo nhiệm kì 05 năm và có thể được bổ nhiệm lại;
b) Số lượng Phó Giám đốc không quá 03 người;
c) Tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm Phó Giám đốc theo quy định tại điểm b, điểm c, điểm d, điểm đ khoản 5 Điều 7 Nghị định này;
2. Các đơn vị nghiệp vụ có chức năng tham mưu, giúp việc cho Hội đồng thành viên, Giám đốc quản lý, điều hành Quỹ.”
Dẫn chiếu đến điểm b, c, d, đ khoản 5 Điều 7 Nghị định số 39/2019/NĐ-CP ghi nhận:
“Điều 7. Hội đồng thành viên
5. Tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm Chủ tịch, các thành viên Hội đồng thành viên
...
b) Các thành viên Hội đồng thành viên phải có trình độ đại học trở lên, có kinh nghiệm là người quản lý, điều hành trong các lĩnh vực về kinh tế, tài chính, ngân hàng, quản trị kinh doanh, luật, kế toán, kiểm toán;
c) Không phải là vợ hoặc chồng, cha đẻ, cha nuôi, mẹ đẻ, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi, anh chị em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của người quản lý Quỹ;
d) Không đồng thời là cán bộ, công chức trong cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội hoặc không phải là người quản lý, điều hành tại doanh nghiệp khác;
đ) Chưa từng bị cách chức Chủ tịch Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty, Giám đốc, Phó Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, Phó Tổng giám đốc của doanh nghiệp nhà nước.”
Theo đó, cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa gồm có Hội đồng thành viên, Ban kiểm soát, Giám đốc và bộ máy giúp việc. Cơ cấu này thể hiện sự phân cấp, phân quyền rõ ràng trong quản trị, bảo đảm Quỹ hoạt động minh bạch, có kiểm soát và chịu trách nhiệm. Việc có ba tầng nấc quản lý giúp cân bằng giữa quyền quyết định, giám sát và thực thi, tránh tình trạng tập trung quyền lực hoặc thiếu minh bạch trong hoạt động của Quỹ. Trong đó, bộ máy giúp việc của Quỹ bao gồm các Phó Giám đốc và các đơn vị chuyên môn, nghiệp vụ, các chi nhánh, văn phòng đại diện (sau đây gọi tắt là các đơn vị nghiệp vụ).
Đối với Phó Giám đốc, đây là người giúp Giám đốc thực hiện các nhiệm vụ theo phân công và chịu trách nhiệm trước Giám đốc, trước pháp luật về nhiệm vụ được phân công, ủy quyền. Việc bổ nhiệm hoặc thuê Phó Giám đốc được Hội đồng thành viên quyết định căn cứ theo phương án nhân sự, miễn nhiệm, cách chức, khen thưởng, kỷ luật trên cơ sở đề nghị của Giám đốc. Mỗi Phó Giám đốc được bổ nhiệm làm việc theo nhiệm kì 05 năm và có thể được bổ nhiệm lại.
Quy định này nhằm bảo đảm tính phân cấp, rõ ràng trong quản lý giữa Giám đốc và Phó Giám đốc, giúp nâng cao hiệu quả điều hành, trách nhiệm cá nhân và tính minh bạch trong hoạt động của Quỹ. Đồng thời, việc quy định về nhiệm kỳ, bổ nhiệm và kỷ luật giúp duy trì tính ổn định, chuyên nghiệp và kỷ cương hành chính trong bộ máy của Quỹ.
Về số lượng, bộ máy giúp việc của Quỹ được phép có không quá 03 người là Phó Giám đốc, bảo đảm sự gọn nhẹ, tránh chồng chéo trong quản lý. Các Phó Giám đốc này phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm được nêu tại điểm b, c, d, đ khoản 5 Điều 7 Nghị định 39/2019/NĐ-CP, bao gồm các yêu cầu về trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức và kinh nghiệm công tác. Việc đặt ra tiêu chuẩn này bảo đảm chất lượng đội ngũ lãnh đạo, giúp Quỹ hoạt động chuyên nghiệp, có năng lực thực thi nhiệm vụ và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội trong từng giai đoạn.
Bên cạnh đó, các đơn vị nghiệp vụ của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa được tổ chức nhằm tham mưu, giúp việc cho Hội đồng thành viên, Giám đốc trong việc quản lý, điều hành mọi hoạt động của Quỹ. Đây là bộ phận giữ vai trò chuyên môn, nghiệp vụ, góp phần bảo đảm cho các hoạt động tài chính, đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được triển khai hiệu quả, minh bạch và đúng pháp luật.
Có thể thấy, nội dung này thể hiện vai trò quan trọng của các đơn vị nghiệp vụ trong việc bảo đảm cho hoạt động của Quỹ diễn ra đúng pháp luật, có hiệu quả và sát thực tiễn. Các đơn vị nghiệp vụ chính là “cánh tay nối dài” của lãnh đạo Quỹ, góp phần đưa chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đi vào thực tế, hiệu quả và minh bạch.
Qua đó, ta thấy rằng điều luật này khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng bộ máy giúp việc tinh gọn, hiệu quả và chuyên nghiệp trong cơ cấu tổ chức của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Việc phân định rõ vai trò, trách nhiệm và tiêu chuẩn của từng chức danh giúp nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm cá nhân, đồng thời tạo cơ sở để Quỹ hoạt động bền vững, đúng pháp luật và phù hợp với yêu cầu hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong giai đoạn hội nhập kinh tế hiện nay.
2. Quản lý nhân sự của Quỹ và hoạt động của các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội được thực hiện ra sao?
Trong cơ cấu tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, yếu tố con người và tổ chức chính trị – xã hội đóng vai trò then chốt, quyết định hiệu quả quản lý, điều hành cũng như tính bền vững của Quỹ. Vì vậy, Điều 13, 14 Nghị định số 39/2019/NĐ-CP đã cụ thể về quản lý nhân sự và hoạt động của các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội trong Quỹ như sau:
“Điều 13. Quản lý nhân sự của Quỹ
1. Quỹ thực hiện chế độ tự chủ về nhân sự, được quyết định vị trí việc làm và số lượng người làm việc phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao và phù hợp với quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
2. Người lao động có quyền tham gia thảo luận, góp ý kiến và đề xuất với các cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật lao động và pháp luật khác có liên quan.
3. Tập thể người lao động trong Quỹ có quyền tham gia giám sát việc thực hiện nghị quyết Hội nghị người lao động; thực hiện các nội quy, quy định, quy chế của Quỹ; thực hiện thỏa ước lao động tập thể; thực hiện hợp đồng lao động; thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động; việc thu và sử dụng các loại quỹ do người lao động đóng góp; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp lao động; kết quả thi đua, khen thưởng hàng năm của người lao động.
4. Hàng năm Quỹ có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Ban Chấp hành Công đoàn tổ chức Hội nghị người lao động để bàn giải pháp thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch hoạt động mà Hội đồng thành viên đã thông qua; đánh giá việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể, các nội quy, quy chế của Quỹ và những vấn đề khác liên quan tới quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.
5. Quan hệ giữa Quỹ và người lao động
a) Quan hệ giữa Quỹ và người lao động thực hiện theo các quy định pháp luật về lao động;
b) Giám đốc lập kế hoạch trình Hội đồng thành viên thông qua các vấn đề liên quan đến việc tuyển dụng lao động, buộc thôi việc, tiền lương, các chế độ bảo hiểm theo quy định pháp luật, phúc lợi, khen thưởng và kỷ luật đối với người lao động cũng như mối quan hệ giữa Quỹ với các tổ chức Công đoàn của người lao động.
Điều 14. Hoạt động của các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội
1. Tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam tại Quỹ hoạt động theo Hiến pháp, pháp luật và các quy định của Đảng Cộng sản Việt Nam.
2. Tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác của Quỹ hoạt động theo Hiến pháp, pháp luật và quy định của các tổ chức đó.”
* Lưu ý: Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Bộ Tài chính được hợp nhất thành Bộ Tài chính (căn cứ mục 2.3 Phần II Kết luận số 121-KL/TW ngày 24/01/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và khoản 6 Điều 1 Nghị quyết số 176/2025/QH15 ngày 18/02/2025 của Quốc hội về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khoá XV).
Trước hết, công tác quản lý nhân sự của Quỹ được tổ chức theo hướng tự chủ, linh hoạt và minh bạch, phù hợp với đặc thù hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo đó, Quỹ thực hiện chế độ tự chủ về nhân sự, được quyết định vị trí việc làm và số lượng người làm việc phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao và phù hợp với quy định của Bộ Tài chính. Điều này không chỉ giúp Quỹ chủ động sắp xếp, bố trí nhân sự hợp lý, mà còn tạo điều kiện để tinh giản bộ máy, nâng cao hiệu quả công việc và sử dụng nguồn lực con người một cách tối ưu.
Điều này khẳng định, người lao động có quyền tham gia thảo luận, góp ý kiến và đề xuất với các cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật lao động và pháp luật khác có liên quan. Điều này thể hiện tinh thần dân chủ trong nội bộ, giúp mỗi cá nhân được lắng nghe và tôn trọng, từ đó tăng cường sự đoàn kết, trách nhiệm và gắn bó giữa người lao động và lãnh đạo. Sự dân chủ trong môi trường làm việc là yếu tố quan trọng giúp hình thành văn hóa tổ chức cởi mở, công bằng và khuyến khích sáng tạo.
Bên cạnh đó, tập thể người lao động trong Quỹ có quyền tham gia giám sát việc thực hiện nghị quyết Hội nghị người lao động; thực hiện các nội quy, quy định, quy chế của Quỹ; thực hiện thỏa ước lao động tập thể; thực hiện hợp đồng lao động; thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động; việc thu và sử dụng các loại quỹ do người lao động đóng góp; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp lao động; kết quả thi đua, khen thưởng hàng năm của người lao động. Quy định này không chỉ giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong quản trị nhân sự, mà còn khẳng định vai trò đồng hành và giám sát của người lao động, góp phần xây dựng môi trường làm việc dân chủ, ổn định và đáng tin cậy.
Định kỳ hàng năm, Quỹ có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Ban Chấp hành Công đoàn tổ chức Hội nghị người lao động để bàn giải pháp thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch hoạt động mà Hội đồng thành viên đã thông qua. Đồng thời, đánh giá việc thực hiện thỏa ước lao động tập thể, các nội quy, quy chế của Quỹ và những vấn đề khác liên quan tới quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Đây là diễn đàn dân chủ trực tiếp, thể hiện sự công khai, minh bạch và trách nhiệm trong quản lý, đồng thời là cầu nối quan trọng giữa lãnh đạo và người lao động.
Ngoài ra, về quan hệ giữa Quỹ và người lao động được thực hiện theo các quy định pháp luật về lao động. Giám đốc có trách nhiệm lập kế hoạch trình Hội đồng thành viên thông qua các vấn đề liên quan đến việc tuyển dụng lao động, buộc thôi việc, tiền lương, các chế độ bảo hiểm theo quy định pháp luật, phúc lợi, khen thưởng và kỷ luật đối với người lao động cũng như mối quan hệ giữa Quỹ với các tổ chức Công đoàn của người lao động. Từ đó, xác lập cơ chế quản lý chặt chẽ nhưng minh bạch, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người lao động, đồng thời thúc đẩy mối quan hệ hợp tác hài hòa giữa các bên trong Quỹ.
Song song với công tác nhân sự, các tổ chức chính trị và chính trị - xã hội trong Quỹ cũng có vai trò quan trọng trong việc giữ vững định hướng, củng cố tinh thần đoàn kết và thúc đẩy các giá trị văn hóa tổ chức. Theo ghi nhận trên, tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam tại Quỹ hoạt động theo Hiến pháp, pháp luật và các quy định của Đảng Cộng sản Việt Nam, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng trong mọi hoạt động. Cùng với đó, các tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức chính trị - xã hội khác của Quỹ hoạt động theo Hiến pháp, pháp luật và quy định của các tổ chức đó. Những nội dung này thể hiện sự gắn kết chặt chẽ giữa hoạt động chuyên môn của Quỹ và đời sống chính trị – xã hội, góp phần xây dựng môi trường làm việc dân chủ, năng động và trách nhiệm. Các tổ chức này không chỉ đóng vai trò đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động, mà còn là lực lượng thúc đẩy tinh thần đoàn kết, sáng tạo, gắn bó tập thể, yếu tố nền tảng cho sự phát triển bền vững của Quỹ.
Như vậy, qua những phân tích trên ta thấy rằng điều khoản này đã hình thành nên một cơ chế quản lý nhân sự và hoạt động chính trị – xã hội toàn diện, rõ ràng và nhân văn. Nếu công tác quản lý nhân sự giúp Quỹ vận hành hiệu quả, tự chủ và đúng pháp luật, thì sự hiện diện của các tổ chức chính trị, chính trị – xã hội lại góp phần giữ vững định hướng, lan tỏa giá trị văn hóa và củng cố khối đoàn kết nội bộ. Hai yếu tố này kết hợp hài hòa đã tạo nên nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp Quỹ không chỉ thực hiện tốt nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp mà còn xây dựng được đội ngũ nhân sự tận tâm, đoàn kết và gắn bó với sự nghiệp phát triển kinh tế quốc gia.
Trân trọng./.
