DỰ THẢO ÁN LỆ SỐ 19/2025 VỀ VIỆC BỒI THƯỜNG HOẶC HỖ TRỢ ĐỐI VỚI TÀI SẢN LÀ NHÀ MUA THANH LÝ ĐỂ Ở TRÊN ĐẤT CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC KHI ĐẤT BỊ THU HỒI

Tình huống án lệ:

Phần đất là trụ sở của cơ quan nhà nước, trên đất có tài sản là nhà và công trình phụ. Nhà và công trình phụ đã được cơ quan nhà nước đó bán cho cá nhân theo diện thanh lý tài sản, các bên không có thỏa thuận về chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Người mua tài sản thanh lý đã sử dụng vào mục đích để ở. Quá trình sử dụng, người mua đã tôn tạo, tạo lập tài sản mới trên đất. Sau đó, nhà nước thu hồi phần đất nêu trên.

Nội dung dự thảo án lệ:

“[5]. Mặc dù người bị thu hồi đất là Tòa án nhân dân huyện Tam Nông nhưng ông H là người có tài sản trên đất (03 gian nhà thanh lý do mua hóa giá của Tòa án nhân dân huyện Tam Thanh); tại Quyết định bán thanh lý nhà ngày 20/4/1998 của Tòa án nhân dân huyện Tam Thanh có nội dung sau khi nộp tiền xong ông H có quyền sở hữu 03 gian nhà này, đồng thời tại Hợp đồng mua bán nhà thanh lý cùng ngày giữa Tòa án nhân dân huyện Tam Thanh và ông H cũng thể hiện các thủ tục đăng ký với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền do ông H chịu trách nhiệm. Do đó, có cơ sở để xác định việc nhận chuyển nhượng 03 gian nhà thanh lý của ông H không phải là mua bán vật liệu mà ông H mua với mục đích sử dụng để ở. 03 gian nhà này được ông H mua thanh lý trước thời điểm nhà nước có quyết định thu hồi đất của Tòa án nhân dân huyện Tam Nông và trước khi có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tại thị trấn Hưng Hóa. Theo quy định tại khoản 3 Điều 43 Luật Đất đai năm 2003: “Người bị thu hồi đất quy định tại khoản 1 nhưng không thuộc khoản 2 Điều này được bồi thường thiệt hại về tài sản gắn liền với đất bị thu hồi” nên lẽ ra, sau khi có quyết định thu hồi đất, Ủy ban nhân dân huyện Tam Nông phải thực hiện việc kiểm kê các tài sản của ông H để có cơ sở xem xét việc bồi thường hoặc hỗ trợ đối với các tài sản có trên đất bị thu hồi (nếu có) thì mới đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình ông H.”