Hỗ trợ mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là chủ một doanh nghiệp nhỏ hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, hiện gặp khó khăn trong việc tìm kiếm và thuê mặt bằng phù hợp do chi phí cao. Tôi có nghe nói Nhà nước có chính sách hỗ trợ mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng tôi chưa rõ cụ thể hình thức hỗ trợ là gì?Điều kiện để được hưởng ra sao và cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết? Mong luật sư tư vấn giúp tôi, xin cảm ơn.

MỤC LỤC

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì?

2. Hỗ trợ mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào?

Trả lời:

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa là gì?

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà hội nhập và phát triển mạnh mẽ, doanh nghiệp nhỏ và vừa giữ vai trò đặc biệt quan trọng, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số doanh nghiệp cả nước và đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, ổn định xã hội. Nhằm xác định rõ đối tượng được hỗ trợ, Điều 4 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 đã đưa ra quy định như sau:

“Điều 4. Tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa, có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 200 người và đáp ứng một trong hai tiêu chí sau đây:

a) Tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng;

b) Tổng doanh thu của năm trước liền kề không quá 300 tỷ đồng.

2. Doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa được xác định theo lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp và xây dựng; thương mại và dịch vụ.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Hiện nay, chưa có quy định pháp luật cụ thể nào ghi nhận khái niệm của thuật ngữ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Tuy nhiên, dựa vào điều luật trên ta nhận diện được rằng, doanh nghiệp nhỏ và vừa bao gồm doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa, có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 200 người và đáp ứng một trong hai tiêu chí:

- Thứ nhất là tổng nguồn vốn không quá 100 tỷ đồng;

- Thứ hai là tổng doanh thu của năm trước liền kề không quá 300 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, điều khoản này còn ghi nhận việc xác định doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp vừa được dựa theo các lĩnh vực gồm lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp và xây dựng hay thương mại và dịch vụ.

Như vậy, mặc dù pháp luật chưa đưa ra một định nghĩa trực tiếp về doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhưng việc xác định thông qua các tiêu chí cụ thể về số lượng lao động, vốn, doanh thu và lĩnh vực hoạt động đã mang lại cơ sở pháp lý rõ ràng, minh bạch. Quy định này không chỉ giúp phân loại chính xác từng nhóm doanh nghiệp, mà còn tạo điều kiện để các chính sách hỗ trợ được áp dụng đúng đối tượng, bảo đảm tính công bằng và hiệu quả.

2. Hỗ trợ mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp nhỏ và vừa được quy định như thế nào?

Mặt bằng sản xuất là yếu tố nền tảng giúp doanh nghiệp triển khai hoạt động đầu tư, sản xuất và kinh doanh hiệu quả. Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc tiếp cận mặt bằng sản xuất thường gặp nhiều khó khăn do hạn chế về vốn và chi phí thuê đất cao. Nhằm tháo gỡ trở ngại này, Điều 11 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 đã quy định cụ thể về chính sách hỗ trợ mặt bằng sản xuất, thể hiện rõ sự quan tâm của Nhà nước đối với nhóm doanh nghiệp này, cụ thể:

“Điều 11. Hỗ trợ mặt bằng sản xuất

1. Căn cứ vào điều kiện quỹ đất thực tế tại địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định bố trí quỹ đất để hình thành, phát triển cụm công nghiệp; khu chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

2. Căn cứ vào điều kiện ngân sách địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp trên địa bàn. Thời gian hỗ trợ tối đa là 05 năm kể từ ngày ký hợp đồng thuê mặt bằng.

3. Việc hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định tại khoản 2 Điều này được thực hiện thông qua việc bù giá cho nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp để giảm giá cho thuê mặt bằng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Số tiền bù giá được trừ vào số tiền thuê đất hoặc được hỗ trợ từ ngân sách địa phương.

4. Việc hỗ trợ mặt bằng sản xuất quy định tại Điều này không áp dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhỏ và vừa có vốn nhà nước.”

Pháp luật giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện quỹ đất thực tế tại địa phương, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định bố trí quỹ đất để hình thành, phát triển cụm công nghiệp; khu chế biến nông sản, lâm sản, thủy sản, hải sản tập trung cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt. Việc bố trí này giúp đảm bảo việc sử dụng đất hợp lý, có kế hoạch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp nhỏ và vừa được hoạt động trong môi trường sản xuất đồng bộ, hiện đại.

Bên cạnh đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm căn cứ vào điều kiện ngân sách địa phương, trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp trên địa bàn. Thời gian hỗ trợ tối đa là 05 năm kể từ ngày ký hợp đồng thuê mặt bằng, thể hiện tính linh hoạt, giúp doanh nghiệp giảm được chi phí ban đầu, tập trung nguồn lực cho đầu tư sản xuất. Việc hỗ trợ giá thuê mặt bằng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa này được thực hiện thông qua việc bù giá cho nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp để giảm giá cho thuê mặt bằng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Cách làm này vừa minh bạch, vừa thuận lợi trong quản lý tài chính công, đồng thời khuyến khích nhà đầu tư hạ tầng hợp tác với chính quyền trong việc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Số tiền bù giá được trừ vào số tiền thuê đất hoặc được hỗ trợ từ ngân sách địa phương.

Cần lưu ý rằng, việc hỗ trợ mặt bằng sản xuất tại điều khoản này không áp dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhỏ và vừa có vốn nhà nước, nhằm đảm bảo nguồn lực hỗ trợ tập trung đúng đối tượng, là những doanh nghiệp trong nước thực sự cần sự giúp đỡ để phát triển.

Chính sách hỗ trợ mặt bằng sản xuất góp phần tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và vừa ổn định hoạt động, giảm áp lực chi phí, từ đó mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh. Đồng thời, việc bố trí quỹ đất và hỗ trợ thuê mặt bằng còn giúp khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai của địa phương, thúc đẩy phát triển các cụm công nghiệp và góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa. Đây không chỉ là giải pháp thiết thực giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa vượt qua rào cản về chi phí, mà còn thể hiện định hướng phát triển bền vững của Nhà nước trong việc xây dựng hệ sinh thái kinh doanh thuận lợi, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương và quốc gia.

Trân trọng./.