Việc công bố các quyết định của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia được quy định thực hiện như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là giám đốc một công ty nhỏ hoạt động trong lĩnh vực phân phối hàng hóa. Gần đây, tôi có nghe thông tin về một số doanh nghiệp lớn bị xử lý do vi phạm pháp luật cạnh tranh. Tuy nhiên, tôi không tìm thấy nhiều thông tin chi tiết về các quyết định xử lý này. Là một doanh nghiệp đang hoạt động trên thị trường, tôi rất quan tâm đến việc công bố các quyết định của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia để nắm bắt tình hình, rút kinh nghiệm và bảo đảm hoạt động kinh doanh của mình không vi phạm quy định. Vậy hiện nay việc công bố các quyết định của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia được pháp luật quy định thực hiện như thế nào? Các quyết định này có được công khai rộng rãi cho mọi tổ chức, cá nhân tiếp cận hay chỉ trong phạm vi nhất định? Và hình thức công bố cụ thể ra sao? Mong luật sư giải đáp cho tôi được rõ, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
Trả lời:
1. Các quyết định nào của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phải được công bố công khai? Và nội dung nào thì không công bố?
Trong tố tụng cạnh tranh, tính công khai, minh bạch luôn được xem là nguyên tắc cơ bản, nhằm đảm bảo sự giám sát của xã hội và củng cố niềm tin của tổ chức, cá nhân vào hoạt động thực thi pháp luật. Các quyết định của cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, không chỉ tác động trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan mà còn ảnh hưởng rộng rãi đến trật tự cạnh tranh trên thị trường. Chính vì vậy, Điều 104 Luật Cạnh tranh 2018 đã quy định cụ thể về việc công bố công khai các quyết định quan trọng trong quá trình giải quyết vụ việc cạnh tranh, cụ thể:
“Điều 104. Các quyết định phải được công bố công khai
1. Các quyết định sau đây phải được công bố công khai, trừ nội dung quy định tại Điều 105 của Luật này:
a) Quyết định được hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm;
b) Quyết định về việc tập trung kinh tế;
c) Quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh;
d) Quyết định đình chỉ giải quyết vụ việc cạnh tranh;
đ) Quyết định giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.
2. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia công bố công khai các quyết định quy định tại khoản 1 Điều này sau khi quyết định đã có hiệu lực pháp luật.”
Dẫn chiếu đến Điều 105 Luật Cạnh tranh 2018 quy định như sau:
“Điều 105. Nội dung không công bố
Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định không công bố nội dung liên quan tới bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh của doanh nghiệp trong các quyết định quy định tại khoản 1 Điều 104 của Luật này.”
Theo đó, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phải công bố công khai các quyết định được liệt kê dưới đây sau khi quyết định đó đã có hiệu lực pháp luật, bao gồm:
- Quyết định được hưởng miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm;
- Quyết định về việc tập trung kinh tế;
- Quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh;
- Quyết định đình chỉ giải quyết vụ việc cạnh tranh;
- Quyết định giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, đối với những nội dung liên quan tới bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh của doanh nghiệp trong các quyết định nêu trên thì Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia không được công bố.
Như vậy, ta thấy được rằng cơ chế này phần nào bảo đảm cho sự minh bạch, giúp xã hội, doanh nghiệp và người dân có thể tiếp cận thông tin chính thống, từ đó nâng cao hiệu quả giám sát, ngăn ngừa các hành vi vi phạm và thúc đẩy môi trường cạnh tranh lành mạnh. Đồng thời, quy định này còn góp phần hạn chế tình trạng thông tin sai lệch, củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng đối với cơ quan quản lý cạnh tranh. Có thể nói, cơ chế công khai quyết định không chỉ bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của công chúng, mà còn tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng, qua đó nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật cạnh tranh, thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế thị trường ở Việt Nam.
2. Việc đăng tải nội dung quyết định phải được công bố cũng như việc công bố và đăng tải báo cáo kết quả hoạt động hằng năm của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia được thực hiện như thế nào?
Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ngày càng phát triển, việc đảm bảo tính khả năng tiếp cận thông tin của xã hội đóng vai trò hết sức quan trọng. Bên cạnh việc quy định những quyết định phải được công bố công khai thì việc đăng tải nội dung các quyết định đó cũng được nêu rõ tại Điều 106 Luật Cạnh tranh 2018 như sau:
“Điều 106. Đăng tải nội dung quyết định phải được công bố
Nội dung được phép công bố trong quyết định quy định tại khoản 1 Điều 104 của Luật này phải được đăng tải trên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trong thời gian 90 ngày liên tục kể từ ngày quyết định này có hiệu lực pháp luật.”
Như vậy, những nội dung mà được phép công bố công khai trong các quyết định được ghi nhận tại khoản 1 Điều 104 Luật Cạnh tranh 2018 như phân tích trên phải được đăng tải lên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trong thời gian 90 ngày liên tục kể từ ngày quyết định này có hiệu lực pháp luật. Quy định này không chỉ bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của các tổ chức, cá nhân mà còn góp phần nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình của cơ quan quản lý cạnh tranh. Đồng thời, việc đăng tải công khai còn giúp doanh nghiệp và người tiêu dùng dễ dàng theo dõi, nắm bắt thông tin chính thống để điều chỉnh hành vi, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Có thể thấy, đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hoạt động quản lý nhà nước về cạnh tranh, thúc đẩy sự giám sát xã hội và củng cố niềm tin vào tính công bằng, khách quan của hệ thống pháp luật cạnh tranh ở Việt Nam.
Ngoài ra, việc công bố và đăng tải các báo cáo kết quả hoạt động hằng năm của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng được đặt ra, cụ thể tại Điều 107 Luật Cạnh tranh 2018 quy định như sau:
“Điều 107. Công bố và đăng tải báo cáo kết quả hoạt động hằng năm của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia
Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia công bố và đăng tải báo cáo kết quả hoạt động hằng năm trên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.”
Cụ thể, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ công bố và đăng tải báo cáo kết quả hoạt động hằng năm của mình trên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Việc công bố công khai các báo cáo không chỉ giúp xã hội, doanh nghiệp và người dân nắm bắt được tình hình thực thi pháp luật cạnh tranh, mà còn tạo cơ sở để giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động của cơ quan này. Đồng thời, đây cũng là kênh thông tin chính thống phản ánh những nỗ lực, kết quả đạt được cũng như những khó khăn, thách thức trong quá trình quản lý và xử lý vụ việc cạnh tranh.
Trân trọng./.
