Thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi có người bạn cùng góp vốn với vài nhà đầu tư khác để lập một quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Mấy anh em cũng đã bàn bạc, dự thảo điều lệ quỹ xong xuôi, chuẩn bị góp vốn rồi. Nhưng tôi nghe nói là sau khi thành lập, quỹ phải làm “thông báo thành lập” gì đó theo quy định. Vậy cụ thể việc thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào, gửi cho cơ quan nào và có cần chờ được chấp thuận mới được hoạt động không? Mong luật sư tư vấn giúp tôi, xin cảm ơn.

MỤC LỤC

1. Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là gì?

2. Thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?

Trả lời:

1. Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là gì?

Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là một trong những công cụ quan trọng nhằm thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Căn cứ tại khoản 2 Điều 2 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 38/2018/NĐ-CP”) xác định cách hiểu về quỹ này như sau:

“Điều 2. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

2. Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là quỹ được hình thành từ vốn góp của các nhà đầu tư tư nhân để thực hiện đầu tư khởi nghiệp sáng tạo.”

Như vậy, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được hiểu là quỹ được hình thành từ vốn góp của các nhà đầu tư tư nhân để thực hiện đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Đây là cơ chế pháp lý quan trọng giúp huy động vốn từ các nhà đầu tư tư nhân vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Nhờ đó, quỹ không chỉ tạo nguồn tài chính hỗ trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp khởi nghiệp mà còn thúc đẩy hình thành hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa đổi mới sáng tạo, khuyến khích sự tham gia tích cực của khu vực tư nhân trong lĩnh vực này.

2. Thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?

Việc thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là bước thủ tục hành chính quan trọng, nhằm đảm bảo tính hợp pháp, công khai và minh bạch trong hoạt động của quỹ ngay từ giai đoạn khởi đầu. Nội dung này được ghi nhận tại Điều 11 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 4 Điều 1 Nghị định số 210/2025/NĐ-CP ngày 21/7/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo như sau:

“Điều 11. Thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo

1. Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thành lập, công ty thực hiện quản lý quỹ gửi hồ sơ thông báo (trực tiếp hoặc trực tuyến qua hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) tới Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nơi công ty đặt trụ sở chính về việc thành lập quỹ trước khi quỹ hoạt động. Hồ sơ thông báo bao gồm các tài liệu sau:

a) Thông báo về việc thành lập quỹ theo Mẫu số 01a và Mẫu số 01b tại Phụ lục kèm theo Nghị định này;

b) Điều lệ quỹ;

c) Hợp đồng thuê công ty thực hiện quản lý quỹ (nếu có);

d) Giấy xác nhận của ngân hàng về quy mô vốn đã góp hoặc các giấy tờ liên quan tới góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai hoặc các giấy tờ góp vốn bằng tài sản khác theo quy định pháp luật về doanh nghiệp.

đ) Quyết định của Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị, quyết định của Hội đồng thành viên hoặc của chủ sở hữu phù hợp với quy định tại Điều lệ công ty của nhà đầu tư là tổ chức góp vốn về việc tham gia góp vốn vào quỹ và cử người đại diện quản lý phần vốn góp kèm theo hồ sơ cá nhân của người đại diện phần vốn góp.

2. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có trách nhiệm xem xét tính hợp lệ của hồ sơ thông báo thành lập quỹ trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ.

3. Trường hợp hồ sơ thông báo quy định tại Khoản 1 Điều này hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có văn bản gửi công ty thực hiện quản lý quỹ thông báo về việc thành lập quỹ hợp lệ theo Mẫu số 07 tại Phụ lục kèm theo Nghị định này (đồng thời gửi về Bộ Tài chính để theo dõi). Trường hợp hồ sơ thông báo không hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh gửi văn bản cho công ty thực hiện quản lý quỹ biết và phải nêu rõ lý do, các yêu cầu sửa đổi, bổ sung (nếu có).

4. Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày thông báo thành lập quỹ hợp lệ, công ty thực hiện quản lý quỹ công bố thông tin về việc thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trên trang thông tin điện tử hoặc Cổng thông tin điện tử của mình.

5. Công ty thực hiện quản lý quỹ và nhà đầu tư chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực, chính xác của các thông tin kê khai trong hồ sơ thông báo thành lập quỹ và các tài liệu kèm theo. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh chịu trách nhiệm về tính hợp lệ của thông báo thành lập quỹ và các tài liệu kèm theo, không chịu trách nhiệm về những vi phạm pháp luật của công ty thực hiện quản lý quỹ và các nhà đầu tư xảy ra trước và sau khi đăng ký thành lập quỹ.

6. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh không giải quyết tranh chấp giữa các nhà đầu tư với nhau, giữa nhà đầu tư với công ty thực hiện quản lý quỹ hoặc với các tổ chức, cá nhân khác.

7. Công ty thực hiện quản lý quỹ gửi hồ sơ thông báo (trực tiếp hoặc trực tuyến qua hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) tới Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nơi công ty thực hiện quản lý quỹ đặt trụ sở chính về các thay đổi sau: Tăng, giảm vốn góp của quỹ; gia hạn thời gian hoạt động của quỹ; giải thể quỹ; chuyển nhượng phần vốn góp giữa các nhà đầu tư của quỹ.”

Theo đó, trong vòng 05 ngày làm việc kể từ ngày quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thành lập, công ty thực hiện quản lý quỹ phải gửi hồ sơ thông báo (trực tiếp hoặc trực tuyến qua hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) tới Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nơi công ty đặt trụ sở chính về việc thành lập quỹ trước khi quỹ hoạt động. Hồ sơ thông báo cần chuẩn bị bao gồm các tài liệu sau:

- Thông báo về việc thành lập quỹ theo Mẫu số 01a và Mẫu số 01b tại Phụ lục kèm theo Nghị định số 38/2018/NĐ-CP;

- Điều lệ quỹ;

- Hợp đồng thuê công ty thực hiện quản lý quỹ (nếu có);

- Giấy xác nhận của ngân hàng về quy mô vốn đã góp hoặc các giấy tờ liên quan tới góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai hoặc các giấy tờ góp vốn bằng tài sản khác theo quy định pháp luật về doanh nghiệp.

- Quyết định của Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị, quyết định của Hội đồng thành viên hoặc của chủ sở hữu phù hợp với quy định tại Điều lệ công ty của nhà đầu tư là tổ chức góp vốn về việc tham gia góp vốn vào quỹ và cử người đại diện quản lý phần vốn góp kèm theo hồ sơ cá nhân của người đại diện phần vốn góp.

Nhà nước yêu cầu quỹ phải được khai báo, thẩm định ngay từ đầu để đảm bảo rằng hoạt động đầu tư được khởi nguồn từ nền tảng minh bạch và hợp pháp. Điều này giúp ngăn chặn các quỹ "ảo" hoặc hoạt động thiếu căn cứ pháp lý, đồng thời thể hiện trách nhiệm của nhà đầu tư với môi trường đầu tư chung, hướng đến sự phát triển lành mạnh của hệ thống doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Về việc xem xét hồ sơ trên, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có trách nhiệm xem xét tính hợp lệ của hồ sơ thông báo thành lập quỹ trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ. Lúc này sẽ có 02 trường hợp:

- Nếu hồ sơ thông báo trên hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có văn bản gửi công ty thực hiện quản lý quỹ thông báo về việc thành lập quỹ hợp lệ theo Mẫu số 07 tại Phụ lục kèm theo Nghị định số 38/2018/NĐ-CP, đồng thời gửi về Bộ Tài chính để theo dõi.

- Nếu hồ sơ thông báo không hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh gửi văn bản cho công ty thực hiện quản lý quỹ biết và phải nêu rõ lý do, các yêu cầu sửa đổi, bổ sung.

Quy định này giúp giảm tình trạng chậm trễ, gây phiền hà trong quá trình đăng ký, đồng thời củng cố niềm tin của các tổ chức, cá nhân đầu tư vào tính chuyên nghiệp và nhất quán trong quản lý của cơ quan nhà nước. Qua đó, Nhà nước thể hiện vai trò “người trọng tài công bằng”, đảm bảo mọi quỹ đều được đối xử bình đẳng trong quá trình gia nhập thị trường đầu tư.

Bên cạnh đó, trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày thông báo thành lập quỹ hợp lệ, công ty thực hiện quản lý quỹ công bố thông tin về việc thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trên trang thông tin điện tử hoặc Cổng thông tin điện tử của mình. Đây là bước thể hiện nguyên tắc công khai và minh bạch thông tin, giúp xã hội, các nhà đầu tư và doanh nghiệp khởi nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận, kiểm chứng và giám sát hoạt động của quỹ.

Về trách nhiệm, điều khoản này xác định rõ công ty thực hiện quản lý quỹ và nhà đầu tư phải tự chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực, chính xác của các thông tin kê khai trong hồ sơ thông báo thành lập quỹ và các tài liệu kèm theo. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh sẽ chịu trách nhiệm về tính hợp lệ của thông báo thành lập quỹ và các tài liệu kèm theo, không chịu trách nhiệm về những vi phạm pháp luật của công ty thực hiện quản lý quỹ và các nhà đầu tư xảy ra trước và sau khi đăng ký thành lập quỹ. Ở đây đã có sự phân định trách nhiệm pháp lý rõ ràng giữa các chủ thể, đề cao tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các bên liên quan.

Lưu ý rằng, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh không giải quyết tranh chấp giữa các nhà đầu tư với nhau, giữa nhà đầu tư với công ty thực hiện quản lý quỹ hoặc với các tổ chức, cá nhân khác.

Nếu có thay đổi trong quá trình hoạt động về việc tăng, giảm vốn góp của quỹ; gia hạn thời gian hoạt động của quỹ; giải thể quỹ; chuyển nhượng phần vốn góp giữa các nhà đầu tư của quỹ thì công ty thực hiện quản lý quỹ phải gửi hồ sơ thông báo trực tiếp hoặc trực tuyến qua hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh tới Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh nơi công ty thực hiện quản lý quỹ đặt trụ sở chính. Quy định này thể hiện tinh thần quản lý liên tục và toàn diện của Nhà nước, nhằm đảm bảo mọi biến động quan trọng của quỹ đều được cập nhật kịp thời, giúp cơ quan có thẩm quyền dễ dàng theo dõi, giám sát và phòng ngừa rủi ro phát sinh.

Tổng thể, điều luật về thông báo thành lập quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trên không chỉ là một thủ tục hành chính mang tính hình thức, mà là một cơ chế pháp lý quan trọng nhằm bảo đảm tính hợp pháp, công khai và minh bạch của quỹ ngay từ thời điểm khởi tạo. Quy trình này góp phần tạo lập môi trường đầu tư minh bạch, đáng tin cậy, thúc đẩy dòng vốn đầu tư tư nhân hướng đến lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo, lĩnh vực luôn tiềm ẩn rủi ro cao nhưng mang lại giá trị to lớn cho nền kinh tế. Hơn nữa, quy định còn thể hiện tư duy quản lý linh hoạt, hiện đại của Nhà nước, khi vừa khuyến khích đầu tư, vừa giữ vai trò giám sát để đảm bảo kỷ cương, trật tự và sự phát triển bền vững.

Trân trọng./.