Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo là gì? Đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là đại diện cho một doanh nghiệp nhỏ mới thành lập trong lĩnh vực công nghệ môi trường. Hiện công ty đang phát triển sản phẩm mang tính đổi mới sáng tạo và muốn tìm hiểu thêm về chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Vậy doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo là gì? Việc đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào? Mong luật sư giải đáp giúp, xin cảm ơn.

MỤC LỤC

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo là gì?

2. Đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?

Trả lời:

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo là gì?

Trong bối cảnh nền kinh tế tri thức và công nghệ phát triển mạnh mẽ, hoạt động khởi nghiệp sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đổi mới, tạo việc làm và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017 đã dành sự quan tâm đặc biệt đến nhóm doanh nghiệp này thông qua việc xác định rõ khái niệm “doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo” tại khoản 2 Điều 3 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 như sau:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

2. Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo là doanh nghiệp nhỏ và vừa được thành lập để thực hiện ý tưởng trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có khả năng tăng trưởng nhanh.”

Theo đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được hiểu là những doanh nghiệp nhỏ và vừa được thành lập để thực hiện ý tưởng trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có khả năng tăng trưởng nhanh.

Nội dung này không chỉ mang tính chất định nghĩa pháp lý mà còn thể hiện định hướng chiến lược của Nhà nước trong việc khuyến khích và phát triển hệ thống khởi nghiệp sáng tạo. Việc xác định rõ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là cơ sở quan trọng để xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này phát huy tiềm năng, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

2. Đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?

Nhằm thúc đẩy tinh thần đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, Điều 18 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 đã quy định về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Đây là một nội dung quan trọng, thể hiện chính sách của Nhà nước trong việc khuyến khích, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp sáng tạo. Chi tiết như sau:

“Điều 18. Đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo

1. Nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo bao gồm quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc góp vốn thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

2. Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được hình thành từ vốn góp của các nhà đầu tư tư nhân để đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo các nguyên tắc sau đây:

a) Đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo không quá 50% vốn điều lệ của doanh nghiệp sau khi nhận đầu tư;

b) Nhà đầu tư tư nhân góp vốn vào quỹ phải có điều kiện tài chính và chịu trách nhiệm về vốn góp của mình.

3. Nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo tại khoản 1 Điều này được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn đối với thu nhập từ khoản đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.

4. Căn cứ vào điều kiện ngân sách địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định giao cho tổ chức tài chính nhà nước của địa phương thực hiện đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo các nguyên tắc sau đây:

a) Lựa chọn các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo đủ điều kiện để cùng đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo;

b) Khoản vốn đầu tư từ ngân sách địa phương không quá 30% tổng vốn đầu tư mà doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo huy động được từ các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được lựa chọn;

c) Tiến hành chuyển nhượng vốn đầu tư cho nhà đầu tư tư nhân trong thời hạn 05 năm kể từ thời điểm góp vốn đầu tư. Việc chuyển nhượng vốn đầu tư được thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Theo đó, nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo bao gồm quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài. Những chủ thể này thực hiện hoạt động kinh doanh thông qua việc góp vốn thành lập, mua cổ phần, phần vốn góp của doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.Quy định này thể hiện tinh thần khuyến khích xã hội hóa nguồn vốn đầu tư, tạo điều kiện để doanh nghiệp khởi nghiệp có thể tiếp cận nhiều kênh tài chính khác nhau, qua đó thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo và mở rộng khả năng huy động vốn từ khu vực tư nhân trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, điều khoản cũng quy định rõ về cơ chế hình thành và hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Theo đó, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được hình thành từ vốn góp của các nhà đầu tư tư nhân, nhằm mục tiêu đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Việc đầu tư này được thực hiện theo hai nguyên tắc quan trọng sau đây:

-Thứ nhất, mức đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo không quá 50% vốn điều lệ của doanh nghiệp sau khi nhận đầu tư;

-Thứ hai, nhà đầu tư tư nhân góp vốn vào quỹ phải có điều kiện tài chính và chịu trách nhiệm về vốn góp của mình.

Thông qua việc giới hạn tỷ lệ vốn đầu tư và yêu cầu nhà đầu tư tư nhân phải có năng lực tài chính, Nhà nước nhằm ngăn ngừa rủi ro, bảo đảm tính bền vững của quỹ đầu tư. Đồng thời, khuyến khích nguồn vốn tư nhân tham gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo một cách có trách nhiệm và chuyên nghiệp.

Không chỉ dừng lại ở việc khuyến khích đầu tư, pháp luật còn đưa ra các chính sách ưu đãi về thuế nhằm tạo động lực cho nhà đầu tư. Cụ thể, các nhà đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo tại khoản 1 Điều 18 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017 được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn đối với thu nhập từ khoản đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.Chính sách này có ý nghĩa quan trọng trong việc khuyến khích dòng vốn đầu tư hướng vào lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo, góp phần hình thành môi trường đầu tư năng động, hấp dẫn và bền vững.

Đáng chú ý, căn cứ vào điều kiện ngân sách địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định giao cho tổ chức tài chính nhà nước của địa phương thực hiện đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo các nguyên tắc sau:

-Một là, lựa chọn các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo đủ điều kiện để cùng đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo;

-Hai là, khoản vốn đầu tư từ ngân sách địa phương không quá 30% tổng vốn đầu tư mà doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo huy động được từ các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được lựa chọn;

-Ba là, tiến hành chuyển nhượng vốn đầu tư cho nhà đầu tư tư nhân trong thời hạn 05 năm kể từ thời điểm góp vốn đầu tư. Việc chuyển nhượng vốn đầu tư được thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

Những nguyên tắc này mang ý nghĩa đặc biệt trong việc thúc đẩy sự tham gia của Nhà nước vào hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo theo hướng đồng hành cùng khu vực tư nhân. Việc giới hạn tỷ lệ vốn và quy định chuyển nhượng trong thời hạn nhất định đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả sử dụng ngân sách, đồng thời khuyến khích huy động nguồn lực xã hội cho phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Quy định về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo mang ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp tại Việt Nam. Việc mở rộng đối tượng nhà đầu tư, kết hợp giữa khu vực tư nhân và Nhà nước, góp phần đa dạng hóa nguồn vốn và tăng khả năng tiếp cận tài chính cho các doanh nghiệp khởi nghiệp. Bên cạnh đó, các nguyên tắc đầu tư chặt chẽ và chính sách ưu đãi về thuế giúp bảo đảm tính minh bạch, giảm rủi ro và khuyến khích đầu tư có trách nhiệm. Sự tham gia của Nhà nước thông qua các tổ chức tài chính địa phương còn tạo niềm tin và lan tỏa hiệu ứng tích cực trong cộng đồng đầu tư.

Trân trọng./.