Phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ và việc lựa chọn DNNVV khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là người sáng lập một doanh nghiệp nhỏ trong lĩnh vực công nghệ dùng cho giáo dục tại địa phương. Doanh nghiệp của tôi đang phát triển ứng dụng học tập thông minh và mong muốn được tham gia vào các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo của Nhà nước. Tuy nhiên, khi tìm hiểu, tôi thấy có nhiều quy định về điều kiện và cách thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để được hưởng hỗ trợ, nhưng chưa hiểu rõ cơ quan nào thực hiện việc lựa chọn, quy trình ra sao?Và phương thức được áp dụng như thế nào? Mong luật sư tư vấn giúp tôi, xin cảm ơn.

MỤC LỤC

1. Phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ là gì?

2. Việc lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?

Trả lời:

1. Phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ là gì?

Trong thực tế hiện nay, việc lựa chọn đúng đối tượng để hỗ trợ có ý nghĩa quan trọng, giúp các chính sách của Nhà nước thực sự đến với những doanh nghiệp có tiềm năng đổi mới và phát triển bền vững. Nhằm bảo đảm sự minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quá trình triển khai,Điều 21 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 80/2021/NĐ-CP”) đã ghi nhận phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ như sau:

“Điều 21. Phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ

Căn cứ tiêu chí quy định tại Điều 20 Nghị định này và điều kiện hỗ trợ quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa lựa chọn doanh nghiệp để hỗ trợ theo một trong các phương thức sau đây:

1. Lựa chọn các doanh nghiệp có giải thưởng cấp quốc gia, quốc tế về khởi nghiệp sáng tạo hoặc sản phẩm, dự án về đổi mới sáng tạo; hoặc được cấp văn bằng bảo hộ đối với sáng chế; hoặc được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ, Giấy chứng nhận doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

2. Lựa chọn các doanh nghiệp đã được đầu tư hoặc cam kết đầu tư bởi các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo; được hỗ trợ hoặc cam kết hỗ trợ bởi các khu làm việc chung, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức cung cấp dịch vụ, cơ sở ươm tạo, cơ sở thúc đẩy kinh doanh, các trung tâm đổi mới sáng tạo theo quy định của pháp luật về đầu tư.

3. Lựa chọn thông qua Hội đồng:

Cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể thành lập Hội đồng để lựa chọn doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo các tiêu chí quy định tại Điều 20 Nghị định này, đảm bảo nguyên tắc sau

a) Số lượng thành viên và cơ chế làm việc của Hội đồng do cơ quan thành lập Hội đồng quyết định;

b) Thành viên của Hội đồng có tối thiểu 50% là các chuyên gia tư vấn độc lập. Các thành viên còn lại là đại diện của cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động theo cơ chế kiêm nhiệm;

c) Kinh phí hoạt động của Hội đồng được tổng hợp chung trong kinh phí quản lý hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.”

Dẫn chiếu đến Điều 20 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP, khoản 1 Điều 17 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa ghi nhận như sau:

“Điều 20. Tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo

Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được xác định theo một trong các tiêu chí sau đây:

1. Sản xuất, kinh doanh sản phẩm hình thành từ sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, phần mềm máy tính, ứng dụng trên điện thoại di động, điện toán đám mây, giông vật nuôi mới, giống cây trồng mới, giống thủy sản mới, giống cây lâm nghiệp mới.

2. Sản xuất, kinh doanh sản phẩm được tạo ra từ các dự án sản xuất thử nghiệm, sản phẩm mẫu và hoàn thiện công nghệ; sản xuất, kinh doanh sản phẩm đạt giải tại các cuộc thi khởi nghiệp, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, quốc tế và các giải thưởng về khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật về giải thưởng khoa học và công nghệ.

3. Có giải pháp công nghệ hoặc mô hình kinh doanh mới có khả năng tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp đạt tối thiểu 20% trong 02 năm liên tiếp trên cơ sở phân tích các yếu tố thị phần, khả năng phát triển của sản phẩm, dịch vụ và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.”

“Điều 17. Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo

1. Doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được hỗ trợ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Có thời gian hoạt động không quá 05 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu;

b) Chưa thực hiện chào bán chứng khoán ra công chúng đối với công ty.”

Căn cứ vào những tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo cùng với điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa lựa chọn doanh nghiệp để hỗ trợ theo một trong các phương thức sau đây:

- Thứ nhất, việc lựa chọn các doanh nghiệp có giải thưởng cấp quốc gia, quốc tế về khởi nghiệp sáng tạo hoặc sản phẩm, dự án về đổi mới sáng tạo hoặc được cấp văn bằng bảo hộ đối với sáng chế hoặc được cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ, Giấy chứng nhận doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Phương thức này nhằm ghi nhận và ưu tiên những doanh nghiệp đã có thành tích, sáng chế hoặc được công nhận chính thức về năng lực đổi mới sáng tạo. Điều đó thể hiện sự tin cậy và tính minh bạch trong việc lựa chọn, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp không ngừng nghiên cứu, phát triển công nghệ mới.

- Thứ hai, lựa chọn các doanh nghiệp đã được đầu tư hoặc cam kết đầu tư bởi các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo; được hỗ trợ hoặc cam kết hỗ trợ bởi các khu làm việc chung, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức cung cấp dịch vụ, cơ sở ươm tạo, cơ sở thúc đẩy kinh doanh, các trung tâm đổi mới sáng tạo theo quy định của pháp luật về đầu tư.

Cách lựa chọn này chú trọng đến các doanh nghiệp đã có sự đồng hành của quỹ đầu tư, cơ sở ươm tạo hoặc tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, nhằm đảm bảo doanh nghiệp có tiềm năng phát triển và được đánh giá bởi các tổ chức chuyên môn. Đây là hình thức kết nối hiệu quả giữa khu vực công và tư trong việc thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo.

- Thứ ba, theo phương thức lựa chọn thông qua Hội đồng, cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể thành lập Hội đồng để lựa chọn doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo các tiêu chí quy định tại Điều 20 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP, đảm bảo nguyên tắc sau:

+ Số lượng thành viên và cơ chế làm việc của Hội đồng do cơ quan thành lập Hội đồng quyết định;

+ Thành viên của Hội đồng có tối thiểu 50% là các chuyên gia tư vấn độc lập. Các thành viên còn lại là đại diện của cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động theo cơ chế kiêm nhiệm;

+ Kinh phí hoạt động của Hội đồng được tổng hợp chung trong kinh phí quản lý hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Việc lựa chọn thông qua thành lập Hội đồng giúp đảm bảo tính khách quan, công bằng và chuyên sâu trong việc đánh giá, lựa chọn doanh nghiệp. Cơ cấu Hội đồng với các chuyên gia độc lập góp phần nâng cao chất lượng thẩm định, còn việc quy định rõ cơ chế hoạt động và kinh phí giúp quá trình hỗ trợ diễn ra minh bạch, hiệu quả.

Từ những phân tích trên, cho thấy sự ghi nhận về các phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo có ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quá trình hỗ trợ được thực hiện công bằng, minh bạch và đúng đối tượng. Các phương thức này giúp cơ quan, tổ chức hỗ trợ dễ dàng nhận diện và ưu tiên những doanh nghiệp có tiềm năng, năng lực đổi mới sáng tạo thực chất. Đồng thời, tạo cơ chế linh hoạt, phù hợp với nhiều hình thức khởi nghiệp khác nhau. Qua đó, góp phần thúc đẩy hệ thống khởi nghiệp sáng tạo phát triển bền vững, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế và đổi mới công nghệ quốc gia.

2. Việc lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được quy định như thế nào?

Nhằm xác định đúng đối tượng để hỗ trợ, mang lại hiệu quả thiết thực, Điều 14 Thông tư số 06/2022/TT-BKHĐT ngày 10/5/2022 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn một số điều của Nghị định số 80/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đã ghi nhận cụ thể về việc lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo như sau:

“Điều 14. Lựa chọn DNNVV khởi nghiệp sáng tạo

1. Cơ quan, tổ chức hỗ trợ DNNVV lựa chọn DNNVV khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP căn cứ vào một trong các tài liệu sau:

a) Giấy chứng nhận đạt giải thưởng cấp quốc gia, quốc tế về khởi nghiệp sáng tạo hoặc sản phẩm, dự án về đổi mới sáng tạo. Giấy chứng nhận có thời gian không quá 05 năm tính đến thời điểm DNNVV nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ;

b) Văn bằng bảo hộ đối với sáng chế hoặc giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ hoặc giấy chứng nhận doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao với điều kiện các tài liệu này vẫn còn thời hạn tính đến thời điểm DNNVV nộp hồ sơ đề xuất nhu cầu hỗ trợ.

2. Cơ quan, tổ chức hỗ trợ DNNVV lựa chọn DNNVV khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ theo quy định tại khoản 2 Điều 21 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP căn cứ vào một trong các tài liệu sau:

a) Hợp đồng góp vốn hoặc văn bản xác nhận khoản đầu tư của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo có giá trị tối thiểu 01 tỷ đồng; thời điểm đầu tư không quá 05 năm đến khi DNNVV nộp hồ sơ đề xuất nhu cầu hỗ trợ;

b) Văn bản cam kết của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo với khoản đầu tư tối thiểu 500 triệu đồng và thời điểm cam kết không quá 01 năm đến khi DNNVV nộp hồ sơ đề xuất nhu cầu hỗ trợ;

c) Văn bản xác nhận hoặc hợp đồng thể hiện đang thực hiện hỗ trợ cho DNNVV khởi nghiệp sáng tạo của các khu làm việc chung, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức cung cấp dịch vụ, cơ sở ươm tạo, cơ sở thúc đẩy kinh doanh, trung tâm đổi mới sáng tạo; hoặc văn bản cam kết hoặc hợp đồng thể hiện sẽ hỗ trợ cho DNNVV khởi nghiệp sáng tạo. Thời điểm xác nhận, cam kết hỗ trợ không quá 06 tháng tính đến thời điểm DNNVV nộp hồ sơ đề xuất hỗ trợ.

3. Cơ quan, tổ chức hỗ trợ DNNVV lựa chọn DNNVV khởi nghiệp sáng tạo theo quy định tại khoản 3 Điều 21 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP trên cơ sở quyết định của Hội đồng về việc DNNVV khởi nghiệp sáng tạo đủ kiện được hưởng hỗ trợ.”

Theo đó, khi lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ theo phương thức tại khoản 1 Điều 21 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP, thì cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa căn cứ vào một trong các tài liệu sau:

- Giấy chứng nhận đạt giải thưởng cấp quốc gia, quốc tế về khởi nghiệp sáng tạo hoặc sản phẩm, dự án về đổi mới sáng tạo. Lưu ý rằng giấy chứng nhận có thời gian không quá 05 năm tính đến thời điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ;

- Văn bằng bảo hộ đối với sáng chế hoặc giấy chứng nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ hoặc giấy chứng nhận doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao với điều kiện các tài liệu này vẫn còn thời hạn tính đến thời điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đề xuất nhu cầu hỗ trợ.

Như vậy, việc căn cứ vào giấy chứng nhận đạt giải thưởng hay văn bằng bảo hộ giúp xác định rõ những doanh nghiệp đã được công nhận về thành tựu sáng tạo và năng lực khoa học công nghệ. Điều này thể hiện tính minh bạch, khách quan và khuyến khích doanh nghiệp tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu, đổi mới.

Bên cạnh đó, đối với việc lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo để hỗ trợ theo phương thức thứ hai tại khoản 2 Điều 21 Nghị định số 80/2021/NĐ-CP thì có thể căn cứ vào một trong các tài liệu:

- Hợp đồng góp vốn hoặc văn bản xác nhận khoản đầu tư của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo có giá trị tối thiểu 01 tỷ đồng; thời điểm đầu tư không quá 05 năm đến khi doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đề xuất nhu cầu hỗ trợ;

- Văn bản cam kết của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo với khoản đầu tư tối thiểu 500 triệu đồng và thời điểm cam kết không quá 01 năm đến khi doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đề xuất nhu cầu hỗ trợ;

- Văn bản xác nhận hoặc hợp đồng thể hiện đang thực hiện hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo của các khu làm việc chung, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức cung cấp dịch vụ, cơ sở ươm tạo, cơ sở thúc đẩy kinh doanh, trung tâm đổi mới sáng tạo; hoặc văn bản cam kết hoặc hợp đồng thể hiện sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo. Thời điểm xác nhận, cam kết hỗ trợ không quá 06 tháng tính đến thời điểm doanh nghiệp nhỏ và vừa nộp hồ sơ đề xuất hỗ trợ.

Từ đó có thể thấy, việc căn cứ vào các tài liệu chứng minh việc được đầu tư hoặc cam kết hỗ trợ cho thấy doanh nghiệp đã nhận được sự tin tưởng của các quỹ đầu tư hoặc tổ chức khởi nghiệp. Qua đó, đảm bảo rằng nguồn lực hỗ trợ được tập trung cho các doanh nghiệp có tiềm năng phát triển thực sự và khả năng mở rộng thị trường trong tương lai.

Ngoài ra, đối với cơ quan, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo phương thức còn lại tại khoản 3 Điều 21 Nghị định só 80/2021/NĐ-CP sẽ dựa trên cơ sở quyết định của Hội đồng về việc doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo đủ điều kiện được hưởng hỗ trợ. Phương thức lựa chọn thông qua Hội đồng giúp tăng tính khách quan và chuyên môn trong việc xét chọn. Việc có sự tham gia của Hội đồng đánh giá còn thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước và các chuyên gia độc lập trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo, góp phần bảo đảm tính minh bạch và chất lượng của công tác lựa chọn.

Nhìn chung, quy định về các căn cứ và phương thức lựa chọn doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định đúng đối tượng, bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả của hoạt động hỗ trợ. Các tiêu chí cụ thể giúp cơ quan, tổ chức hỗ trợ dễ dàng đánh giá năng lực, tiềm năng và mức độ đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp. Đồng thời, tạo động lực để doanh nghiệp tích cực đầu tư vào nghiên cứu, phát triển sản phẩm, dịch vụ mới. Qua đó, góp phần xây dựng hệ thống doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vững mạnh, thúc đẩy phát triển kinh tế tri thức và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trân trọng./.