Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là nhà đầu tư nước ngoài có dự định đầu tư kinh doanh dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng tại một thị trường có dân số đông, nhu cầu lớn như Việt Nam. Nhưng tôi nghe nói việc thực hiện dự án này phải được sự chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ. Vì vậy, để xác nhận thông tin, tôi muốn hỏi theo quy định của pháp luật hiện hành thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ được quy định như thế nào? Kính mong Luật sư giải đáp giúp tôi để tôi kịp thời thực hiện các thủ tục phù hợp do dự định đầu tư kinh doanh của mình. Xin cảm ơn!
MỤC LỤC
2. Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Dự án đầu tư là gì?
Dự án đầu tư được định nghĩa tại khoản 4 Điều 3 Luật Đầu tư 2020 như sau:
“Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
…
4. Dự án đầu tư là tập hợp đề xuất bỏ vốn trung hạn hoặc dài hạn để tiến hành các hoạt động đầu tư kinh doanh trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định.
…”
Theo đó, một dự án đầu tư bao gồm các đặc điểm sau:
- Là tập hợp đề xuất bỏ vốn: được hiểu là việc đưa ra một hệ thống kế hoạch, quan điểm, mục tiêu, phạm vi, phương pháp tiếp cận và các yếu tố khác nhằm cho phép nhà đầu tư quyết định bỏ tiền và các tài sản khác để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh;
- Dự án đầu tư phải có thời hạn trung hạn hoặc dài hạn. Điều này có nghĩa các hoạt động đầu tư mang tính ngắn hạn (thường dưới 01 năm) không được thừa nhận là dự án đầu tư bởi tính đơn giản, cần ít vốn và tầm ảnh hưởng kinh tế - xã hội thấp của chúng.
- Mục đích của dự án đầu tư là nhằm tiến hành các hoạt động đầu tư kinh doanh, tìm kiếm lợi nhuận hoặc các lợi ích kinh tế, cộng đồng, an ninh – quốc phòng khác.
- Dự án đầu tư phải đặt trên một địa bàn cụ thể và hoạt động trong khoảng thời gian xác định. Làm rõ được các khía cạnh này vừa là tiền đề để dự án đầu tư được thừa nhận trên thực tế, vừa là cơ sở để dự án được hưởng các quyền và thực hiện các nghĩa vụ tương ứng với địa điểm và khoảng thời gian hoạt động đầu tư kinh doanh. Ví dụ, Nhà nước tạo các ưu đãi đối với dự án đầu tư tại nơi có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc các quy định khác liên quan giới hạn thời gian hoạt động đối với dự án đầu tư ở một địa bàn xác định.
Như vậy, định nghĩa nêu trên cho phép nhận biết các khía cạnh từ lúc bắt đầu triển khai, đặt nền móng cho dự án đến xác định thời hạn, thời gian hoạt động, mục đích, địa điểm của một dự án gọi là dự án đầu tư. Từ đó, cho thấy chính sách của nhà nước trong thừa nhận một hoạt động kinh doanh có phải dự án đầu tư hay không để từ đó đặt cơ sở cho việc thừa nhận các quyền và nghĩa vụ của cả cơ quan quản lý nhà nước và nhà đầu tư liên quan đến một dự án đầu tư nhất định.
2. Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ được quy định như thế nào?
Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ được quy định tại Điều 31 Luật Đầu tư 2020 sửa đổi, bổ sung 2022, 2024, 2025 như sau:
“Điều 31. Thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ
Trừ các dự án đầu tư quy định tại Điều 30 của Luật này, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư sau đây:
1. Dự án đầu tư không phân biệt nguồn vốn thuộc một trong các trường hợp sau đây:
e) Dự án đầu tư có kinh doanh đặt cược, ca-si-nô (casino), trừ kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài;
g1) Dự án đầu tư phù hợp với quy định của pháp luật về di sản văn hóa không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi khu vực bảo vệ I của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia đặc biệt thuộc Danh mục di sản thế giới;
g2) Nhà máy điện hạt nhân;
2. Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng, trồng rừng, xuất bản, báo chí;
4. Dự án đầu tư khác thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư của Thủ tướng Chính phủ theo quy định của pháp luật.”
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ sẽ có thẩm quyền trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư bao gồm: dự án có kinh doanh đặt cược, ca-si-nô bất kể nguồn vốn để xây dựng dự án đến từ đâu hay các dự án liên quan đến di sản văn hoá, nhà máy điện hạt nhân bởi tính chất nhạy cảm, nguy cơ ảnh hưởng đến trật tự - xã hội cao của các dự án này. Ngoài ra, còn có các dự án của nhà đầu tư nước ngoài trong một số lĩnh vực quan trọng, đặc thù, gắn liền với các khía cạnh an ninh, chủ quyền, văn hoá như dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng, trồng rừng, xuất bản, báo chí. Cùng với đó, một số dự án đầu tư khác cũng thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư của Thủ tướng Chính phủ nếu có quy định tương ứng của pháp luật.
Như vậy, với những dự án mang tính chất nhạy cảm hoặc có ý nghĩa chiến lược nhưng quy mô chưa đến mức đặc biệt lớn sẽ thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ. Từ đó, giúp cho việc xác lập dự án đầu tư có được sự giám sát, kiểm tra, xem xét từ cơ quan có thẩm quyền, hạn chế những bất cập, rủi ro phát sinh trong giai đoạn chính thức thực hiện dự án.
Trả lời câu hỏi của độc giả: Thông qua việc phân tích thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ nêu trên, có thể thấy rằng khi bạn là một nhà đầu tư nước ngoài sẽ có những giới hạn nhất định trong việc đầu tư kinh doanh ở một lĩnh vực có tác động sâu rộng đến kinh tế - xã hội như kinh doanh dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng. Do đó, để kiểm soát nghiêm ngặt, chặt chẽ hơn, bảo vệ tính ổn định trong nước, pháp luật yêu cầu dự án đầu tư trong lĩnh vực này cần phải có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Trân trọng./.
