Nguyên tắc, mục tiêu tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được quy định như thế nào? Hình thức tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được thực hiện ra sao?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi là một người dân có quan tâm đến các hoạt động hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Gần đây, tôi nghe nói Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp nhận tài trợ, đóng góp và nhận ủy thác từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để phục vụ cho mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp. Tuy nhiên, tôi chưa rõ nguyên tắc và mục tiêu của việc tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được quy định như thế nào, cũng như hình thức tiếp nhận các nguồn lực này được thực hiện ra sao để đảm bảo đúng quy định và minh bạch. Mong luật sư giải đáp giúp tôi, xin cảm ơn.

MỤC LỤC

1. Nguyên tắc, mục tiêu tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được quy định như thế nào?

2. Hình thức tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được thực hiện ra sao?

Trả lời:

1. Nguyên tắc, mục tiêu tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được quy định như thế nào?

Trong hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa không chỉ sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước mà còn tiếp nhận các khoản tài trợ, đóng góp và ủy thác từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Để bảo đảm việc tiếp nhận và sử dụng các nguồn lực này đúng mục đích, hiệu quả và minh bạch, Điều 3 Thông tư số 08/2020/TT-BKHĐT ngày 13/11/2020 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn việc tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (sau đây gọi tắt là “Thông tư số 08/2020/TT-BKHĐT”) đã quy định rõ nguyên tắc và mục tiêu tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác của Quỹ. Đây là cơ sở quan trọng giúp quản lý nguồn lực tài chính một cách hợp pháp và phục vụ đúng định hướng phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chi tiết như sau:

“Điều 3. Nguyên tắc, mục tiêu tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác

1. Quỹ được tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác để thực hiện các hoạt động quy định tại Khoản 1 Điều 20 Luật Hỗ trợ DNNVV và Khoản 1 Điều 36 Nghị định 39/2019/NĐ-CP.

2. Việc tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác của Quỹ phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết. Việc nhận vốn ủy thác, đóng góp phải đảm bảo phù hợp với khả năng hoàn trả của Quỹ.

3. Việc tài trợ, đóng góp, ủy thác cho Quỹ phải đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch.

4. Quỹ không được tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác gây phương hại đến lợi ích quốc gia, an ninh, quốc phòng, vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng, hoạt động rửa tiền, tài trợ khủng bố và các hoạt động trái pháp luật.

5. Nhà tài trợ, bên đóng góp, bên ủy thác phải tự đảm bảo và tự chịu trách nhiệm về nguồn gốc, tính hợp pháp của khoản tài trợ, đóng góp, ủy thác cho Quỹ.”

Dẫn chiếu đến khoản 1 Điều 20 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa 2017, khoản 1 Điều 36 Nghị định số 39/2019/NĐ-CP ngày 10/5/2019 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 39/2019/NĐ-CP”) như sau:

“Điều 20. Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa

1. Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, do Thủ tướng Chính phủ thành lập, thực hiện các chức năng sau đây:

a) Cho vay, tài trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị;

b) Tiếp nhận và quản lý nguồn vốn vay, tài trợ, viện trợ, đóng góp, ủy thác của các tổ chức, cá nhân để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.”

“Điều 36. Sử dụng vốn vay, tài trợ, viện trợ, đóng góp, ủy thác

1. Căn cứ quy định của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế và thỏa thuận đã ký với tổ chức, cá nhân, Quỹ sử dụng vốn vay, tài trợ, viện trợ, đóng góp, ủy thác và lợi nhuận phát sinh từ các nguồn vốn này (nếu có) để thực hiện các hoạt động sau:

a) Bổ sung vốn hoạt động cho Quỹ;

b) Cho vay, tài trợ vốn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định của bên ủy thác, nhà tài trợ. Trường hợp bên ủy thác, nhà tài trợ không có quy định thì Quỹ thực hiện theo quy định tại Mục 1, Mục 2 và Mục 3 Chương III Nghị định này;

c) Thực hiện các hoạt động hỗ trợ tăng cường năng lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định tại Mục 4 Chương III Nghị định này.”

Theo đó, nguyên tắc đầu tiên, Quỹ được tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác để thực hiện các hoạt động tại khoản 1 Điều 20 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhõ và vừa cùng với các hoạt động tại khoản 1 Điều 36 Nghị định 39/2019/NĐ-CP. Nội dung này xác định rõ mục tiêu của việc huy động vốn là nhằm phục vụ cho các hoạt động hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, như hỗ trợ tài chính, đào tạo, tư vấn, xúc tiến thương mại hay đổi mới sáng tạo. Điều đó giúp Quỹ huy động nguồn lực xã hội một cách hợp pháp, có trọng tâm và hướng đến lợi ích cộng đồng doanh nghiệp.

Nguyên tắc kế tiếp, việc tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác của Quỹ phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết. Đồng thời, việc nhận vốn ủy thác, đóng góp phải đảm bảo phù hợp với khả năng hoàn trả của Quỹ. Đây là nguyên tắc quan trọng đảm bảo Quỹ hoạt động đúng khuôn khổ pháp lý, tránh rủi ro tài chính và duy trì tính bền vững. Việc yêu cầu phù hợp với khả năng hoàn trả thể hiện tính cẩn trọng và trách nhiệm của Quỹ trong quản lý tài chính, đồng thời giúp các bên tài trợ, ủy thác an tâm về tính minh bạch và uy tín của Quỹ.

Bên cạnh đó, việc tài trợ, đóng góp, ủy thác cho Quỹ phải đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch. Ngoài ra, Quỹ không được tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác gây phương hại đến lợi ích quốc gia, an ninh, quốc phòng, vi phạm pháp luật về phòng, chống tham nhũng, hoạt động rửa tiền, tài trợ khủng bố và các hoạt động trái pháp luật. Những nhà tài trợ, bên đóng góp, bên ủy thác phải tự đảm bảo và tự chịu trách nhiệm về nguồn gốc, tính hợp pháp của khoản tài trợ, đóng góp, ủy thác cho Quỹ.

Các quy định này thể hiện sự nghiêm túc trong quản lý nguồn vốn xã hội hóa, đảm bảo rằng mọi khoản tài trợ đều xuất phát từ mục đích trong sáng, hợp pháp và phục vụ lợi ích chung. Tính công khai, minh bạch giúp Quỹ củng cố niềm tin của đối tác và cộng đồng, trong khi yêu cầu về trách nhiệm nguồn vốn giúp ngăn chặn việc lợi dụng Quỹ cho các hành vi phi pháp hoặc mang tính chính trị, kinh tế tiêu cực.

Như vậy, điều khoản trên đã thiết lập các nguyên tắc và mục tiêu rõ ràng trong việc tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Những nội dung này vừa giúp Quỹ mở rộng nguồn lực tài chính phục vụ phát triển doanh nghiệp, vừa đảm bảo hoạt động hợp pháp, minh bạch và an toàn. Qua đó, Quỹ khẳng định vai trò là cầu nối tin cậy giữa Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nền kinh tế quốc dân.

2. Hình thức tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác được thực hiện ra sao?

Trong hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc tiếp nhận các nguồn tài trợ, đóng góp và ủy thác là một phần quan trọng giúp Quỹ có thêm nguồn lực để hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển. Tuy nhiên, để đảm bảo quá trình tiếp nhận minh bạch, hợp pháp và thống nhất, Điều 4 Thông tư số 08/2020/TT-BKHĐT đã nêu cụ thể các hình thức tiếp nhận tài trợ, đóng góp và nhận ủy thác như sau:

“Điều 4. Hình thức tiếp nhận tài trợ, đóng góp, nhận ủy thác

1. Tài trợ, đóng góp bằng tiền: Nhà tài trợ, bên đóng góp thực hiện chuyển khoản tiền tài trợ, đóng góp bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ cho Quỹ thông qua tài khoản của Quỹ mở tại ngân hàng thương mại.

2. Đối với tài trợ, đóng góp bằng hiện vật:

a) Nhà tài trợ, bên đóng góp chuyển giao cho Quỹ các hiện vật như máy móc, trang thiết bị, phương tiện giao thông, đất đai, công trình xây dựng và các hiện vật khác có giá trị sử dụng.

b) Giá trị của hiện vật tài trợ, đóng góp cho Quỹ phải được quy đổi ra tiền là đồng Việt Nam, được thể hiện tại văn kiện, hồ sơ nhận tài trợ, đóng góp.

Đối với hiện vật là tài sản có nguyên giá trên thị trường từ 500 triệu đồng trở lên, Quỹ phải thuê tổ chức thẩm định giá định giá tài sản. Thời điểm định giá không quá 06 tháng tính đến thời điểm lập hồ sơ phê duyệt tài trợ, đóng góp.

3. Đối với khoản đóng góp phải hoàn trả: Quỹ thực hiện hoàn trả theo thỏa thuận đã ký kết giữa các bên.

4. Đối với ủy thác: Bên ủy thác sẽ chuyển khoản tiền ủy thác bằng đồng Việt Nam hoặc đô-la Mỹ cho Quỹ thông qua tài khoản của Quỹ mở tại ngân hàng thương mại.

Quỹ thực hiện hoàn trả cho bên ủy thác theo thỏa thuận ủy thác đã ký kết giữa các bên.”

Thứ nhất, đối với hình thức tài trợ, đóng góp bằng tiền: Nhà tài trợ, bên đóng góp thực hiện chuyển khoản tiền tài trợ, đóng góp bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ cho Quỹ thông qua tài khoản của Quỹ mở tại ngân hàng thương mại.

Hình thức này bảo đảm tính an toàn, minh bạch và kiểm soát được dòng tiền, đồng thời tránh các rủi ro trong giao dịch tiền mặt. Việc chuyển khoản qua ngân hàng còn giúp cơ quan quản lý dễ dàng theo dõi, hạch toán và xác minh nguồn vốn, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động tài chính của Quỹ.

Thứ hai, đối với tài trợ, đóng góp bằng hiện vật:

- Nhà tài trợ, bên đóng góp chuyển giao cho Quỹ các hiện vật như máy móc, trang thiết bị, phương tiện giao thông, đất đai, công trình xây dựng và các hiện vật khác có giá trị sử dụng.

- Giá trị của hiện vật tài trợ, đóng góp cho Quỹ phải được quy đổi ra tiền là đồng Việt Nam, được thể hiện tại văn kiện, hồ sơ nhận tài trợ, đóng góp.

Đối với hiện vật là tài sản có nguyên giá trên thị trường từ 500 triệu đồng trở lên, Quỹ phải thuê tổ chức thẩm định giá định giá tài sản. Thời điểm định giá không quá 06 tháng tính đến thời điểm lập hồ sơ phê duyệt tài trợ, đóng góp. Sự ghi nhận này giúp bảo đảm tính chính xác, minh bạch trong định giá tài sản, tránh tình trạng khai khống giá trị hoặc chuyển giao tài sản không phù hợp. Đồng thời, việc quy đổi ra tiền giúp Quỹ dễ dàng quản lý, hạch toán và sử dụng hợp lý các nguồn lực được tài trợ dưới dạng hiện vật.

Thứ ba, đối với khoản đóng góp phải hoàn trả, Quỹ phải thực hiện hoàn trả theo thỏa thuận đã ký kết giữa các bên.

Thứ tư, đối với ủy thác, bên ủy thác sẽ chuyển khoản tiền ủy thác bằng đồng Việt Nam hoặc đô-la Mỹ cho Quỹ thông qua tài khoản của Quỹ mở tại ngân hàng thương mại.Quỹ thực hiện hoàn trả cho bên ủy thác theo thỏa thuận ủy thác đã ký kết giữa các bên.

Những điều khoản này thể hiện nguyên tắc cam kết, trách nhiệm và uy tín trong giao dịch tài chính. Quỹ vừa là bên tiếp nhận, vừa là bên thực hiện nghĩa vụ hoàn trả đúng hạn, thể hiện sự chuyên nghiệp trong hoạt động tài chính, tín dụng. Đây cũng là cách bảo đảm niềm tin cho các tổ chức, cá nhân muốn hợp tác hoặc ủy thác vốn cho Quỹ.

Như vậy, những nội dung trên của điều khoản đã xác lập rõ các hình thức tiếp nhận tài trợ, đóng góp và nhận ủy thác của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, bao gồm cả bằng tiền, hiện vật, và vốn ủy thác. Những quy định chi tiết này giúp đảm bảo tính công khai, minh bạch, có kiểm soát trong mọi hoạt động tiếp nhận và sử dụng nguồn vốn. Qua đó, Quỹ không chỉ quản lý nguồn lực hiệu quả mà còn củng cố niềm tin của các nhà tài trợ, đóng góp và ủy thác, góp phần mở rộng nguồn lực hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa một cách bền vững.

Trân trọng./.