Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là gì? Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Trường hợp nào nhóm doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền?

Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là gì? Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Trường hợp nào nhóm doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền?

Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là gì? Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Trường hợp nào nhóm doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang tìm hiểu về pháp luật cạnh tranh và có một số điều chưa rõ. Trước hết, tôi muốn hỏi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường và lạm dụng vị trí độc quyền là gì? Ngoài ra, tôi cũng thắc mắc rằng trong trường hợp nào thì một doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường? Có phải chỉ cần chiếm thị phần lớn là được không? Nếu có nhiều doanh nghiệp cùng hoạt động trong một lĩnh vực mà chiếm thị phần đáng kể, thì khi nào họ bị coi là nhóm có vị trí thống lĩnh thị trường? Cuối cùng, tôi muốn hỏi rõ thêm là doanh nghiệp như thế nào thì bị coi là có vị trí độc quyền, có phải khi không có đối thủ cạnh tranh nào trên thị trường hay không? Mong luật sư giải đáp.

MỤC LỤC

1. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là gì?

2. Trường hợp nào doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường?

3. Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền?

 

Trả lời:

1. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là gì?

Trong bối cảnh thị trường vận hành theo cơ chế cạnh tranh, pháp luật đã quy định rõ các khái niệm để tạo cơ sở pháp lý cho việc nhận diện và xử lý hành vi gây tổn hại đến môi trường cạnh tranh lành mạnh. Tại khoản 5 Điều 3 Luật Cạnh tranh 2018 quy định về lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền như sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

5. Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền là hành vi của doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường, vị trí độc quyền gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh.”

Như vậy, lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền được hiểu là hành vi của doanh nghiệp mà có vị trí thống lĩnh thị trường, vị trí độc quyền gây tác động hoặc là có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh. Theo đó, tác động hạn chế cạnh tranh là tác động mà loại trừ, làm giảm, sai lệch hoặc cản trở cạnh tranh trên thị trường.

2. Trường hợp nào doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường?

Nhằm phát hiện các hành vi lạm dụng gây tác động tiêu cực đến môi trường cạnh tranh trên thị trường, pháp luật đã quy định rõ về cách xác định doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường tại Điều 24 Luật Cạnh tranh 2018 như sau:

Điều 24. Doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường

1. Doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo quy định tại Điều 26 của Luật này hoặc có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường liên quan.

2. Nhóm doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu cùng hành động gây tác động hạn chế cạnh tranh và có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo quy định tại Điều 26 của Luật này hoặc có tổng thị phần thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Hai doanh nghiệp có tổng thị phần từ 50% trở lên trên thị trường liên quan;

b) Ba doanh nghiệp có tổng thị phần từ 65% trở lên trên thị trường liên quan;

c) Bốn doanh nghiệp có tổng thị phần từ 75% trở lên trên thị trường liên quan;

d) Năm doanh nghiệp trở lên có tổng thị phần từ 85% trở lên trên thị trường liên quan.

3. Nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường quy định tại khoản 2 Điều này không bao gồm doanh nghiệp có thị phần ít hơn 10% trên thị trường liên quan.”

Dẫn chiếu tới Điều 26 Luật Cạnh tranh 2018 quy định như sau:

Điều 26. Xác định sức mạnh thị trường đáng kể

1. Sức mạnh thị trường đáng kể của doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp được xác định căn cứ vào một số yếu tố sau đây:

a) Tương quan thị phần giữa các doanh nghiệp trên thị trường liên quan;

b) Sức mạnh tài chính, quy mô của doanh nghiệp;

c) Rào cản gia nhập, mở rộng thị trường đối với doanh nghiệp khác;

d) Khả năng nắm giữ, tiếp cận, kiểm soát thị trường phân phối, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ hoặc nguồn cung hàng hóa, dịch vụ;

đ) Lợi thế về công nghệ, hạ tầng kỹ thuật;

e) Quyền sở hữu, nắm giữ, tiếp cận cơ sở hạ tầng;

g) Quyền sở hữu, quyền sử dụng đối tượng quyền sở hữu trí tuệ;

h) Khả năng chuyển sang nguồn cung hoặc cầu đối với các hàng hóa, dịch vụ liên quan khác;

i) Các yếu tố đặc thù trong ngành, lĩnh vực mà doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh.

2. Chính phủ quy định chi tiết khoản 1 Điều này.”

Như vậy, doanh nghiệp được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường nếu nó có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo quy định pháp luật hoặc là có thị phần từ 30% trở lên trên thị trường liên quan. Bên cạnh đó, nhóm doanh nghiệp để được coi là có vị trí thống lĩnh thị trường thì cần có 02 điều kiện:

(1) Nhóm doanh nghiệp đó cùng hành động gây tác động hạn chế cạnh tranh;

(2) Nhóm doanh nghiệp này có sức mạnh thị trường đáng kể được xác định theo quy định pháp luật hoặc có tổng thị phần thuộc một trong các trường hợp mà luật đã quy định mức cụ thể.

Cần lưu ý rằng nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường trên sẽ không bao gồm doanh nghiệp có thị phần ít hơn 10% trên thị trường liên quan. Quy định này giúp cơ quan có thẩm quyền kịp thời giám sát và ngăn ngừa các hành vi lợi dụng lợi thế trên thị trường làm méo mó môi trường cạnh tranh.

3. Trường hợp nào doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền?

Căn cứ theo Điều 25 Luật Cạnh tranh 2018 quy định về doanh nghiệp có vị trí độc quyền như sau:

Điều 25. Doanh nghiệp có vị trí độc quyền

Doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền nếu không có doanh nghiệp nào cạnh tranh về hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp đó kinh doanh trên thị trường liên quan.”

Theo đó, doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền trong trường hợp mà không có bất kỳ doanh nghiệp nào cạnh tranh về hàng hóa hay dịch vụ của doanh nghiệp đó kinh doanh trên thị trường liên quan. Việc xác định vị trí độc quyền là cơ sở quan trọng để ngăn chặn các hành vi lạm dụng, bảo đảm môi trường cạnh tranh công bằng và minh bạch.

Trân trọng./.

Bài viết liên quan

Góp ý