Hành vi vi phạm các quy định khác liên quan đến quá trình điều tra và xử lý vụ việc cạnh tranh bị xử phạt như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi có theo dõi một vụ việc cạnh tranh xảy ra tại địa phương. Trong quá trình điều tra, có doanh nghiệp bị cho là đã không chấp hành đúng yêu cầu của cơ quan chức năng, như trì hoãn việc cung cấp thông tin, không hợp tác khi được triệu tập làm việc, thậm chí còn có hành vi cản trở hoạt động điều tra. Tôi thắc mắc, nếu doanh nghiệp có những hành vi vi phạm các quy định khác liên quan đến quá trình điều tra và xử lý vụ việc cạnh tranh như vậy thì sẽ bị xử phạt như thế nào? Mong luật sư tư vấn giúp, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
Trả lời:
1. Cạnh tranh là gì?
Cạnh tranh là khái niệm rất rộng, xuất hiện trong hầu hết các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, từ cuộc sống hằng ngày đến các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, thể thao,... và có khá nhiều định nghĩa, cách hiểu khác nhau về cạnh tranh.
K. Marx đưa ra khái niệm “Cạnh tranh là sự ganh đua, đấu tranh gay gắt giữa các nhà tư bản nhằm dành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu dùng hàng hóa để thu được lợi nhuận siêu ngạch”. Nghiên cứu sâu về sản xuất hàng hóa tư bản chủ nghĩa và cạnh tranh tư bản chủ nghĩa Marx đã phát hiện ra quy luật cơ bản của cạnh tranh tư bản chủ nghĩa là quy luật điều chỉnh tỷ suất lợi nhuận bình quân, và qua đó hình thành nên hệ thống giá cả thị trường. Quy luật này dựa trên những chênh lệch giữa giá cả chi phí sản xuất và khả năng có thể bán hàng hoá dưới giá trị của nó nhưng vẫn thu được lợi nhuận.
Theo từ điển kinh doanh (xuất bản năm 1992 ở Anh) thì khái niệm cạnh tranh trong cơ chế thị trường được định nghĩa là “Sự ganh đua, sự kình địch giữa các nhà kinh doanh nhằm giành tài nguyên sản xuất cùng một loại hàng hoá về phía mình”.
Theo Từ điển Bách khoa Việt nam (tập 1) Cạnh tranh (trong kinh doanh) là hoạt động tranh đua giữa những người sản xuất hàng hoá, giữa các thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, chi phối quan hệ cung cầu, nhằm dành các điều kiện sản xuất , tiêu thụ thị trường có lợi nhất.
Như vậy, có thể hiểu cạnh tranh ở 03 góc độ:
Thứ nhất, cách hiểu theo nghĩa thông thường thì cạnh tranh là một sự kiện, một cuộc đua, theo đó các đối thủ ganh đua với nhau để dành phần hơn hoặc ưu thế tuyệt đối về phía mình.
Thứ hai, theo gốc độ kinh tế thì cạnh tranh được hiểu là sự ganh đua giữa các chủ thể kinh doanh trên thị trường nhằm mục đích là thu hút về phía mình ngày càng nhiều khách hàng, thị phần.
Thứ ba, cạnh tranh dưới góc độ pháp lý. Hiện nay, không có định nghĩa hay khái niệm thống nhất về cạnh tranh. Tuy nhiên, thông qua các quy định của pháp luật cạnh tranh, ta có thể hiểu cạnh tranh là những hành vi nhằm mục đích chiếm ưu thế về phía mình giữa các đối thủ.
Trong nền kinh tế thị trường, nếu quan hệ cung cầu là cốt vật chất, giá cả là diện mạo thì cạnh tranh là linh hồn của thị trường. Nhờ có cạnh tranh, với sự thay đổi liên tục về nhu cầu và khát vọng của con người mà nền kinh tế thị trường đã đem lại những bước phát triển nhảy vọt mà loài người chưa từng có được trong các hình thái kinh tế trước đó. Khát khao tối đa hóa lợi nhuận của nhà kinh doanh sẽ mau chóng trở thành động lực thúc đẩy họ sáng tạo, đổi mới không ngừng, làm cho cạnh tranh trở thành động lực của sự phát triển
2. Hành vi vi phạm các quy định khác liên quan đến quá trình điều tra và xử lý vụ việc cạnh tranh bị xử phạt như thế nào?
Căn cứ Điều 23 Nghị định số 75/2019/NĐ-CP ngày 26/9/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh đã ghi nhận cơ chế xử lý cho những hành vi vi phạm khác phát sinh trong quá trình điều tra và xử lý vụ việc cạnh tranh. Đây là những hành vi tưởng chừng nhỏ lẻ nhưng lại có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến tính minh bạch, nghiêm túc và hiệu quả của thủ tục tố tụng, do đó cần được điều chỉnh và xử lý kịp thời bằng các chế tài phù hợp. Cụ thể như sau:
“Điều 23. Hành vi vi phạm các quy định khác liên quan đến quá trình điều tra và xử lý vụ việc cạnh tranh
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Tiết lộ thông tin, tài liệu thuộc bí mật điều tra;
b) Gây rối tại phiên điều trần.
2. Hình thức xử phạt bổ sung:
Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm.”
Như vậy, nếu chủ thể vi phạm thực hiện một trong các hành vi sau sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng:
- Tiết lộ thông tin, tài liệu thuộc bí mật điều tra;
- Gây rối tại phiên điều trần.
Bên cạnh đó, để bảo đảm tính răn đe và ngăn chặn việc tái diễn hành vi, điều luật trên còn quy định hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm. Qua đó thấy rằng điều khoản này thể hiện vai trò quan trọng của pháp luật trong việc giữ gìn kỷ cương, trật tự trong quá trình điều tra và xử lý vụ việc cạnh tranh. Việc xử phạt nghiêm khắc đối với hành vi nêu trên không chỉ góp phần bảo vệ tính bảo mật, khách quan của vụ việc mà còn khẳng định sự tôn nghiêm và hiệu lực của hoạt động tố tụng. Đồng thời, hình thức xử phạt bổ sung giúp triệt tiêu công cụ vi phạm, qua đó nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các bên liên quan, củng cố niềm tin của xã hội vào sự minh bạch, công bằng trong lĩnh vực cạnh tranh.
Trân trọng./.
