Doanh nghiệp là gì? Kinh doanh là gì? Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp?
Luật sư cho tôi hỏi: Hiện tại, tôi có dự kiến thành lập công ty chuyên sản xuất và cung ứng xi măng cho các đơn vị khác tại địa phương và tìm kiếm lợi nhuận được từ các hoạt động trên. Tuy nhiên, trước khi bắt tay vào kế hoạch, tôi muốn tìm hiểu thêm hiện nay pháp luật quy định doanh nghiệp, kinh doanh là gì? Và để tránh rủi ro pháp lý, tôi muốn biết thêm có các hành vi nào bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hay không? Mong nhận được sự phản hổi từ Luật sư!
MỤC LỤC
3. Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp?
Trả lời:
1. Doanh nghiệp là gì?
Căn cứ theo quy định tại khoản 10 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 về doanh nghiệp như sau:
“Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
10. Doanh nghiệp là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.”
Quy định trên đã tạo nền tảng cho việc áp dụng khái niệm “doanh nghiệp” một cách thống nhất trong thực tiễn hiện nay. Theo đó, doanh nghiệp được xác định là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký thành lập theo pháp luật nhằm mục đích kinh doanh, tìm kiếm lợi nhuận.
Ví dụ: Công ty trách nhiệm hữu hạn A hoạt động kinh doanh bất động sản có tên riêng, có trụ sở chính, được đăng ký tại Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp và đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền.
2. Kinh doanh là gì?
Căn cứ theo quy định tại khoản 21 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020 về kinh doanh như sau:
“Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
21. Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một, một số hoặc tất cả công đoạn của quá trình từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận.”
Pháp luật ghi nhận kinh doanh không nhất thiết phải có tất cả các công đoạn từ đầu tư, sản xuất đến tiêu thụ, cung ứng dịch vụ,... mà có thể chỉ cần thực hiện một hoặc một số hoạt động trong quá trình này và cần phải bảo đảm tính liên tục trong quá trình thực hiện.
Quy định yếu tố “mục đích tìm kiếm lợi nhuận” là dấu hiệu đặc trưng của kinh doanh. Đây cũng là căn cứ để phân biệt doanh nghiệp với tổ chức phi lợi nhuận hay các chủ thể hoạt động xã hội khác.
Như vậy, khái niệm pháp lý về kinh doanh không chỉ phản ánh tính đa dạng và linh hoạt của hoạt động kinh tế mà còn là cơ sở để xác định phạm vi điều chỉnh của pháp luật đối với doanh nghiệp và các chủ thể kinh doanh.
3. Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp?
Khi hoạt động kinh doanh cần lưu ý đến các hành vi bị nghiêm cấm được quy định tại Điều 16 Luật Doanh nghiệp 2020 được sửa đổi bởi khoản 5 và khoản 28 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp 2025 như sau:
“Điều 16. Các hành vi bị nghiêm cấm
1. Cấp hoặc từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, yêu cầu người thành lập doanh nghiệp nộp thêm giấy tờ khác trái với quy định của Luật này; gây chậm trễ, phiền hà, cản trở, nhũngnhiễu người thành lập doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Ngăn cản chủ sở hữu, thành viên, cổ đông của doanh nghiệp thực hiện quyền, nghĩa vụ theo quy định của Luật này và Điều lệ công ty.
3. Hoạt động kinh doanh dưới hình thức doanh nghiệp mà không đăng ký hoặc tiếp tục kinh doanh khi đã bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc doanh nghiệp đang bị tạm dừng hoạt động kinh doanh.
4. Kê khai giả mạo, kê khai không trung thực, kê khai không chính xác nội dung hồ sơ đăng ký doanh nghiệp và nội dung hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp.
5. Kê khai khống vốn điều lệ thông qua hành vi không góp đủ số vốn điều lệ như đã đăng ký mà không thực hiện đăng ký điều chỉnh vốn điều lệ theo quy định của pháp luật; cố ý định giá tài sản góp vốn không đúng giá trị.
6. Kinh doanh các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh; kinh doanh ngành, nghề chưa được tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài; kinh doanh ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện khi chưa đủ điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp luật hoặc không bảo đảm duy trì đủ điều kiện đầu tư kinh doanh trong quá trình hoạt động.
7. Lừa đảo, rửa tiền, tài trợ khủng bố.”
Quy định liệt kê cụ thể các hành vi vi phạm bị nghiêm cấm nhằm bảo đảm môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và tuân thủ pháp luật. Theo đó, các hành vi mà pháp luật về doanh nghiệp nghiêm cấm có thể phải kể đến như: Yêu cầu nộp thêm hồ sơ, giấy tờ khác không đúng quy định, gây cản trở, phiền hà đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp; Giả mạo, kê khai không chính xác thông tin trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính có liên quan, cố ý định giá sai tài sản góp vốn hay các hành vi vi phạm khác được quy định chi tiết tại Điều luật này.
Có thể thấy, quy định trên là nền tảng pháp lý vững chắc không chỉ ngăn ngừa các vi phạm trong quá trình hoạt động, vận hành doanh nghiệp mà còn bảo đảm quyền tự do kinh doanh chính đáng cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia khác như: Chủ sở hữu, thành viên, cổ đông của doanh nghiệp,....
Trân trọng./.
