Thông tin lý lịch tư pháp bao gồm thông tin nào? Cập nhật, xử lý thông tin lý lịch tư pháp về án tích được quy định thực hiện như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Nội dung thông tin được ghi nhận trong lý lịch tư pháp bao gồm những loại thông tin nào theo quy định pháp luật hiện hành? Việc cập nhật, xử lý thông tin lý lịch tư pháp về án tích được thực hiện ra sao trong các trường hợp pháp lý cụ thể? Các cơ quan có thẩm quyền thực hiện hoạt động này là những cơ quan nào và trách nhiệm được phân định như thế nào?
MỤC LỤC
1. Thông tin lý lịch tư pháp bao gồm thông tin nào?
2. Cập nhật, xử lý thông tin lý lịch tư pháp về án tích được quy định thực hiện như thế nào?
Trả lời:
1. Thông tin lý lịch tư pháp bao gồm thông tin nào?
Căn cứ theo Điều 7 Thông tư số 06/2013/TT-BTP ngày 06/02/2013 của Bộ Tư pháp về việc hướng dẫn việc quản lý, sử dụng và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp quy định như sau:
“Điều 7. Thông tin lý lịch tư pháp
Thông tin lý lịch tư pháp bao gồm thông tin lý lịch tư pháp dưới hình thức văn bản giấy và thông tin lý lịch tư pháp dưới hình thức dữ liệu điện tử (nghĩa là thông tin lý lịch tư pháp dưới dạng số theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về công nghệ thông tin, sau đây gọi là thông tin lý lịch tư pháp điện tử).”
Từ quy định trên, có thể thấy rằng thông tin lý lịch tư pháp được xác định trên hai hình thức tồn tại chính, đó là:
- Thông tin lý lịch tư pháp dưới hình thức văn bản giấy, tức là các thông tin được thể hiện, lưu trữ, quản lý bằng văn bản in ấn truyền thống, có thể sử dụng trong các thủ tục hành chính, cung cấp cho cá nhân, cơ quan, tổ chức khi có yêu cầu hợp pháp;
- Thông tin lý lịch tư pháp dưới hình thức dữ liệu điện tử, tức là các thông tin được số hóa, lưu trữ trên hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung theo chuẩn công nghệ thông tin, nhằm phục vụ cho hoạt động khai thác, kết nối, chia sẻ, tra cứu, xử lý dữ liệu một cách nhanh chóng, chính xác, hiệu quả và hiện đại hơn trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước.
Như vậy, việc phân loại thông tin lý lịch tư pháp theo hình thức tồn tại không chỉ góp phần tạo thuận lợi cho công tác quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp mà còn là cơ sở để đảm bảo tính chính xác, kịp thời, đồng bộ trong việc cung cấp thông tin phục vụ hoạt động hành chính, tư pháp cũng như đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của cá nhân, tổ chức. Quy định này thể hiện rõ định hướng hiện đại hóa hoạt động tư pháp theo hướng số hóa và tích hợp dữ liệu trong thời kỳ chuyển đổi số quốc gia.
2. Cập nhật, xử lý thông tin lý lịch tư pháp về án tích được quy định thực hiện như thế nào?
Căn cứ theo Điều 27, 28, 29, 30, 31, 32 và 33 Luật Lý lịch tư pháp năm 2009 quy định về việc cập nhật, xử lý thông tin lý lịch tư pháp về án tích như sau:
“Điều 27. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp về án tích trong trường hợp miễn chấp hành hình phạt, giảm thời hạn chấp hành hình phạt, hoãn chấp hành hình phạt tù, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù
Trường hợp lý lịch tư pháp của một người đã được lập, sau đó có quyết định của Toà án về miễn chấp hành hình phạt, giảm thời hạn chấp hành hình phạt, hoãn chấp hành hình phạt tù, tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù thì Sở Tư pháp cập nhật các thông tin này vào lý lịch tư pháp của người đó.
Điều 28. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp về án tích trong trường hợp giám đốc thẩm hoặc tái thẩm
1. Đối với quyết định giám đốc thẩm hoặc tái thẩm không chấp nhận kháng nghị và giữ nguyên bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì Sở Tư pháp ghi nội dung quyết định đó vào lý lịch tư pháp.
2. Đối với quyết định giám đốc thẩm hoặc tái thẩm huỷ bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì Sở Tư pháp cập nhật thông tin lý lịch tư pháp như sau:
a) Trường hợp lý lịch tư pháp chỉ được lập trên cơ sở bản án, quyết định bị huỷ thì lý lịch tư pháp được xóa bỏ trong cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp;
b) Trường hợp lý lịch tư pháp được lập trên cơ sở nhiều bản án, quyết định thì thông tin về bản án, quyết định bị huỷ trong lý lịch tư pháp được xóa bỏ.
Điều 29. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp đối với những bản án tiếp theo
Trường hợp lý lịch tư pháp của một người đã được lập mà sau đó bị kết án bằng bản án khác thì Sở Tư pháp bổ sung những thông tin của bản án tiếp theo vào lý lịch tư pháp của người đó.
Điều 30. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp trong trường hợp chấp hành xong bản án hoặc được đặc xá, đại xá
1. Khi nhận được giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù cho hưởng án treo và các hình phạt bổ sung; quyết định đình chỉ thi hành án; văn bản thông báo kết thúc thi hành án trong trường hợp người bị kết án đã thực hiện xong nghĩa vụ, Sở Tư pháp ghi vào lý lịch tư pháp của người đó theo nội dung của giấy chứng nhận, quyết định, văn bản thông báo.
2. Khi nhận được giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù thì Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia ghi vào lý lịch tư pháp của người đó theo nội dung của giấy chứng nhận; trường hợp được đặc xá thì ghi “đã chấp hành xong hình phạt tù theo quyết định đặc xá”; trường hợp được đại xá thì ghi “được miễn trách nhiệm hình sự theo quyết định đại xá”.
Điều 31. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp trong trường hợp trục xuất
Trường hợp người bị kết án đã thi hành hình phạt trục xuất thì Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia ghi “đã bị trục xuất” vào lý lịch tư pháp của người đó.
Điều 32. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp trong trường hợp công dân Việt Nam bị Toà án nước ngoài kết án
1. Trường hợp công dân Việt Nam đã có lý lịch tư pháp mà sau đó được dẫn độ để thi hành án hoặc được chuyển giao để chấp hành hình phạt tù tại Việt Nam thì Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia ghi vào lý lịch tư pháp của người đó theo nội dung của quyết định dẫn độ hoặc quyết định tiếp nhận chuyển giao.
2. Trường hợp công dân Việt Nam đã có lý lịch tư pháp mà sau đó có trích lục bản án hoặc trích lục án tích của người đó do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cung cấp thì Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia cập nhật thông tin theo quy định tại Điều 29 của Luật này.
3. Trường hợp nhận được thông báo về quyết định miễn, giảm hình phạt, đặc xá, đại xá của nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị Toà án nước đó kết án đang chấp hành hình phạt tù tại Việt Nam thì Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia ghi vào lý lịch tư pháp của người đó theo quy định tại Điều 27 và khoản 2 Điều 30 của Luật này.
Điều 33. Cập nhật thông tin lý lịch tư pháp trong trường hợp người bị kết án được xoá án tích
1. Trường hợp người bị kết án đương nhiên được xoá án tích thì Sở Tư pháp thực hiện việc cập nhật thông tin như sau:
a) Khi nhận được giấy chứng nhận xóa án tích của Tòa án thì ghi “đã được xóa án tích” vào lý lịch tư pháp của người đó;
b) Khi xác định người bị kết án có đủ điều kiện đương nhiên được xoá án tích theo quy định của Bộ luật hình sự thì ghi “đã được xóa án tích” vào lý lịch tư pháp của người đó.
2. Trường hợp người bị kết án được Toà án quyết định xoá án tích theo quy định của Bộ luật hình sự và Bộ luật tố tụng hình sự thì Sở Tư pháp ghi “đã được xóa án tích” vào lý lịch tư pháp của người đó.”
Từ các quy định trên của Luật Lý lịch tư pháp năm 2009, có thể khẳng định rằng việc cập nhật, xử lý thông tin lý lịch tư pháp về án tích là một quá trình liên tục, hệ thống và chặt chẽ, được quy định cụ thể cho từng trường hợp pháp lý phát sinh trong quá trình thi hành án hình sự hoặc khi có những thay đổi liên quan đến bản án, quyết định của Tòa án.
Việc phân định rõ thẩm quyền giữa Sở Tư pháp và Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia, cũng như cách ghi nhận thông tin tương ứng với từng tình huống, thể hiện tính khoa học, thống nhất và minh bạch trong công tác quản lý lý lịch tư pháp.
Qua đó, pháp luật không chỉ đảm bảo tính đầy đủ, chính xác và cập nhật thường xuyên của cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp mà còn góp phần phục vụ hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, đồng thời đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và quản lý hành chính hiện đại trong điều kiện phát triển công nghệ thông tin và hội nhập quốc tế.
Trân trọng./.
