Nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích và hình thức cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích là trách nhiệm pháp lý của nhiều cơ quan, tổ chức khác nhau trong hệ thống tư pháp và hành chính nhà nước. Vậy, theo quy định của pháp luật thì các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phải thực hiện những nhiệm vụ cụ thể nào trong việc cung cấp thông tin liên quan đến án tích?
MỤC LỤC
1. Nhiệm vụ của Tòa án trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
3. Nhiệm vụ của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
5. Nhiệm vụ của cơ quan thi hành án dân sự trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
6. Nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức khác trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
7. Hình thức cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Trả lời:
1. Nhiệm vụ của Tòa án trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 16 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 16. Nhiệm vụ của Tòa án trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
1. Toà án đã xét xử sơ thẩm vụ án có nhiệm vụ gửi cho Sở Tư pháp nơi Tòa án đó có trụ sở các văn bản sau đây:
a) Trích lục bản án hình sự sơ thẩm có hiệu lực pháp luật, trích lục bản án hình sự phúc thẩm;
b) Quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm về hình sự;
c) Quyết định ân giảm hình phạt tử hình;
d) Quyết định thi hành án hình sự;
đ) Quyết định hoãn chấp hành hình phạt tù;
e) Quyết định xóa án tích;
g) Giấy chứng nhận đương nhiên xóa án tích.
2. Toà án đã ra quyết định có nhiệm vụ gửi cho Sở Tư pháp nơi Tòa án đó có trụ sở các quyết định sau đây:
a) Quyết định miễn chấp hành hình phạt;
b) Quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt;
c) Quyết định tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù;
d) Quyết định miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước;
đ) Quyết định tiếp nhận chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù quy định tại khoản 17 Điều 15 của Luật này.
3. Thời hạn gửi trích lục bản án, quyết định, giấy chứng nhận quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này là 10 ngày, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật hoặc kể từ ngày nhận được bản án, quyết định hoặc kể từ ngày cấp giấy chứng nhận.
4. Nội dung trích lục bản án quy định tại điểm a khoản 1 Điều này bao gồm:
a) Họ, tên, giới tính, ngày, tháng, năm sinh, nơi sinh, quốc tịch, nơi thường trú hoặc tạm trú, họ, tên cha, mẹ, vợ, chồng của người bị kết án;
b) Ngày, tháng, năm tuyên án, số bản án, Toà án đã tuyên bản án, tội danh, điều khoản luật được áp dụng, hình phạt chính, hình phạt bổ sung, nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự, án phí.
5. Đối với các quyết định, giấy chứng nhận quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì gửi bản chính hoặc bản sao quyết định, giấy chứng nhận.”
Theo đó, trách nhiệm của Tòa án trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích được quy định một cách đầy đủ, cụ thể và chặt. Theo đó, Tòa án nhân dân cấp sơ thẩm và các Tòa án có thẩm quyền khi ra các bản án, quyết định có liên quan đến án tích đều có nghĩa vụ gửi các văn bản tư pháp cần thiết đến Sở Tư pháp nơi đặt trụ sở Tòa án, nhằm phục vụ cho việc cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp. Các văn bản này bao gồm trích lục bản án, quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm, ân giảm, thi hành án, xóa án tích và các giấy chứng nhận có liên quan.
Ngoài việc quy định rõ loại tài liệu cần cung cấp, pháp luật còn đặt ra thời hạn bắt buộc là 10 ngày kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, hoặc từ thời điểm nhận được, hoặc cấp giấy chứng nhận nhằm bảo đảm tính kịp thời, chính xác, minh bạch trong quá trình quản lý và cập nhật thông tin lý lịch tư pháp.
Từ đó, có thể khẳng định rằng cơ chế cung cấp thông tin của Tòa án là một mắt xích quan trọng trong hệ thống quản lý lý lịch tư pháp, góp phần bảo đảm tính thống nhất, đầy đủ, chính xác và hợp pháp của cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp quốc gia. Đây là cơ sở pháp lý không thể thiếu cho việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp, phục vụ công tác quản lý nhà nước, tuyển dụng lao động, xuất nhập cảnh, thi hành án và phòng ngừa tội phạm.
2. Nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 17 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 17. Nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân tối cao trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Viện kiểm sát nhân dân tối cao có nhiệm vụ gửi cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia bản sao trích lục bản án, trích lục án tích của công dân Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cung cấp trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được trích lục bản án, trích lục án tích.”
Theo đó, Viện kiểm sát nhân dân tối cao giữ vai trò quan trọng trong việc bổ sung, cập nhật thông tin án tích của công dân Việt Nam từ các nguồn nước ngoài vào cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp quốc gia. Cụ thể, khi nhận được trích lục bản án hoặc trích lục án tích do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cung cấp, Viện kiểm sát nhân dân tối cao có trách nhiệm gửi bản sao các tài liệu này cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được.
Do đó, có thể khẳng định rằng việc thực hiện đúng, đủ và đúng hạn trách nhiệm nêu trên là yêu cầu bắt buộc đối với Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhằm đảm bảo hiệu lực thực thi pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực lý lịch tư pháp.
3. Nhiệm vụ của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 18 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 18. Nhiệm vụ của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
1. Giám thị trại giam, giám thị trại tạm giam có nhiệm vụ gửi giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù, giấy chứng nhận đặc xá, đại xá cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày cấp giấy chứng nhận.
2. Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh thuộc Bộ Công an có nhiệm vụ gửi thông báo về việc thi hành hình phạt trục xuất cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày thi hành hình phạt.
3. Cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Công an có nhiệm vụ gửi thông báo về việc thực hiện quyết định dẫn độ người bị kết án, quyết định chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù tại Việt Nam cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày thi hành quyết định.
4. Cơ quan có thẩm quyền thuộc Bộ Công an có nhiệm vụ gửi thông báo về quyết định đặc xá, đại xá, miễn, giảm hình phạt của nước chuyển giao đối với người đang chấp hành hình phạt tù cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo.”
Việc quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung thông tin và thời hạn cung cấp không chỉ góp phần nâng cao trách nhiệm pháp lý và hành chính của cơ quan Công an trong hệ thống tư pháp, mà còn là cơ sở bảo đảm tính chính xác và kịp thời của dữ liệu lý lịch tư pháp.
Theo đó, trách nhiệm của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp không chỉ mang tính pháp lý bắt buộc mà còn là yếu tố then chốt đảm bảo cho tính hiệu lực, hiệu quả của hệ thống quản lý lý lịch tư pháp tại Việt Nam.
4. Nhiệm vụ của cơ quan thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 19 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 19. Nhiệm vụ của cơ quan thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
1. Giám thị trại giam, giám thị trại tạm giam có nhiệm vụ gửi giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù, giấy chứng nhận đặc xá, đại xá cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày cấp giấy chứng nhận.
2. Cơ quan thi hành án quân khu và tương đương có nhiệm vụ gửi quyết định, giấy xác nhận, văn bản thông báo quy định tại khoản 11 Điều 15 của Luật này cho Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày ra quyết định, cấp giấy xác nhận hoặc kể từ ngày người bị kết án đã thực hiện xong nghĩa vụ thi hành án.”
Từ quy định trên có thể thấy rằng cơ quan thi hành án thuộc Bộ Quốc phòng là một chủ thể có trách nhiệm pháp lý rõ ràng, cụ thể trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích, góp phần quan trọng vào việc xây dựng và cập nhật cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp quốc gia đầy đủ, kịp thời và chính xác.
Việc quy định cụ thể nội dung, đối tượng, thời hạn cung cấp thông tin không chỉ nhằm đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của dữ liệu lý lịch tư pháp, mà còn thể hiện trách nhiệm phối hợp liên ngành chặt chẽ giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Tư pháp. Đây là yếu tố cần thiết để đảm bảo rằng mọi dữ liệu liên quan đến tình trạng án tích của công dân, kể cả trong lĩnh vực quân sự, đều được cập nhật thống nhất trong hệ thống lý lịch tư pháp quốc gia.
5. Nhiệm vụ của cơ quan thi hành án dân sự trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 20 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 20. Nhiệm vụ của cơ quan thi hành án dân sự trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Cơ quan thi hành án dân sự có nhiệm vụ gửi quyết định, giấy xác nhận, văn bản thông báo quy định tại khoản 11 Điều 15 của Luật này cho Sở Tư pháp nơi cơ quan đó có trụ sở trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày ra quyết định, cấp giấy xác nhận hoặc kể từ ngày người bị kết án đã thực hiện xong nghĩa vụ thi hành án.”
Quy định trên đã thể hiện rõ trách nhiệm phối hợp liên ngành giữa hệ thống cơ quan thi hành án dân sự và ngành Tư pháp trong việc xây dựng, vận hành và cập nhật cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp. Đồng thời, đây cũng là cơ sở pháp lý để đảm bảo tính minh bạch, thống nhất và hiệu lực của thông tin án tích, góp phần phục vụ việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp chính xác cho cá nhân, tổ chức, hỗ trợ quản lý nhà nước trong các lĩnh vực tư pháp, hành chính, lao động, xuất nhập cảnh và nhiều lĩnh vực quan trọng khác.
6. Nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức khác trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 21 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 21. Nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức khác trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù cho hưởng án treo và các hình phạt bổ sung có nhiệm vụ gửi giấy chứng nhận cho Sở Tư pháp nơi cơ quan, tổ chức có trụ sở trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày cấp giấy chứng nhận.”
Theo đó, các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong việc cấp giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù cho hưởng án treo và các hình phạt bổ sung có trách nhiệm gửi giấy chứng nhận đó cho Sở Tư pháp nơi cơ quan, tổ chức có trụ sở trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày cấp giấy chứng nhận.
Quy định này thể hiện sự phân định rõ ràng về trách nhiệm pháp lý của các chủ thể liên quan trong hệ thống tư pháp, nhằm đảm bảo tính kịp thời, chính xác và đầy đủ của thông tin trong cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp. Đây là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả trong việc xác minh tiền án, tiền sự, phục vụ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp cũng như đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước và hoạt động tố tụng hình sự.
7. Hình thức cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Căn cứ theo Điều 25 Luật Lý lịch tư pháp 2009 quy định như sau:
“Điều 25. Hình thức cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích
Thông tin lý lịch tư pháp về án tích được gửi trực tiếp, qua bưu điện hoặc mạng Internet, mạng máy tính.”
Như vậy, việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích được pháp luật cho phép thực hiện thông qua nhiều hình thức linh hoạt, bao gồm: gửi trực tiếp, qua bưu điện hoặc thông qua mạng Internet, mạng máy tính. Sự đa dạng về hình thức này nhằm mục tiêu tăng cường khả năng tiếp cận thông tin, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, đồng thời phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước hiện nay.
Việc cho phép sử dụng mạng Internet và mạng máy tính để cung cấp thông tin lý lịch tư pháp là một bước tiến quan trọng, góp phần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao tính minh bạch, nhanh chóng và chính xác trong việc truyền đạt thông tin giữa các cơ quan nhà nước cũng như giữa cơ quan nhà nước với cá nhân, tổ chức có nhu cầu.
Trân trọng./.
