Mai táng là gì? Hỏa táng là gì? Bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng được thực hiện như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Tôi sống gần một khu dân cư mới hình thành, chính quyền địa phương dự kiến xây dựng một khu nghĩa trang và lò hỏa táng tại đây. Tôi muốn hỏi, theo quy định của pháp luật, mai táng và hỏa táng được hiểu như thế nào? Việc bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng được thực hiện ra sao để không ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh?

MỤC LỤC

1. Mai táng là gì? Hỏa táng là gì?

2. Bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng được thực hiện như thế nào?

Trả lời:

1. Mai táng là gì? Hỏa táng là gì?

Ngày 05/04/2016, Chính phủ ban hành Nghị định số 23/2016/NĐ-CP quy định về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng. Trong đó, theo khoản 5, 10 Điều 2 của Nghị định số 23/2016/NĐ-CP nêu rõ về việc Mai táng, Hỏa táng như sau:

“Điều 2. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

5. Mai táng là thực hiện việc lưu giữ thi hài hoặc hài cốt, tro cốt của người chết ở một địa điểm dưới mặt đất.

…

10. Hỏa táng (bao gồm cả điện táng) là thực hiện việc thiêu thi hài hoặc hài cốt ở nhiệt độ cao.

…”

Như vậy, mai táng là hình thức chôn cất người đã mất bằng cách lưu giữ thi hài, hài cốt hoặc tro cốt dưới mặt đất, còn hỏa táng là phương thức xử lý thi hài hoặc hài cốt bằng cách thiêu ở nhiệt độ cao để chuyển thành tro cốt.

2. Bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng được thực hiện như thế nào?

Căn cứ theo Điều 63 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định về việc bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng được thực hiện như sau:

“Điều 63. Bảo vệ môi trường trong mai táng, hỏa táng

1. Khu mai táng, hỏa táng phải phù hợp với quy hoạch; có vị trí, khoảng cách đáp ứng yêu cầu về vệ sinh môi trường, cảnh quan khu dân cư, không gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường xung quanh.

Chính phủ quy định việc bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng phù hợp đặc điểm phong tục, tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo.

2. Việc quàn, ướp, di chuyển, chôn cất thi thể, hài cốt phải bảo đảm yêu cầu về vệ sinh môi trường.

3. Tổ chức, cá nhân hoạt động dịch vụ mai táng, hỏa táng phải chấp hành quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

4. Nhà nước khuyến khích việc hỏa táng, mai táng hợp vệ sinh, trong khu nghĩa trang theo quy hoạch; xóa bỏ hủ tục trong mai táng, hỏa táng gây ô nhiễm môi trường.

5. Bộ trưởng Bộ Y tế quy định việc mai táng, hỏa táng người chết do dịch bệnh nguy hiểm.”

Ngoài ra, theo nội dung “Chính phủ quy định việc bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng phù hợp đặc điểm phong tục, tập quán, tín ngưỡng, tôn giáo.” của khoản 1 Điều 63 Luật Bảo vệ môi trường 2020 được hướng dẫn bởi Điều 55 Nghị định 08/2022/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 10/01/2022 quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường như sau:

“Điều 55. Bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng, hỏa táng

1. Khu mai táng, hỏa táng phải phù hợp với quy định của Chính phủ về xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng, trừ trường hợp đặc thù quy định tại khoản 3 Điều này.

2. Dự án đầu tư cơ sở dịch vụ mai táng, hỏa táng phải bảo đảm các yêu cầu về bảo vệ môi trường sau:

a) Địa điểm mai táng không ảnh hưởng đến nguồn nước cấp cho sinh hoạt; cơ sở hỏa táng phải đặt ở cuối hướng gió chủ đạo so với khu dân cư;

b) Dự án đầu tư cơ sở dịch vụ hỏa táng phải có ý kiến về công nghệ theo quy định của pháp luật về chuyển giao công nghệ;

c) Khí thải phát sinh từ việc hỏa táng phải được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường;

d) Chất thải rắn phát sinh từ cơ sở mai táng, hỏa táng phải được thu gom, xử lý bảo đảm yêu cầu về bảo vệ môi trường;

đ) Nghĩa trang, cơ sở hỏa táng phải bảo đảm tỷ lệ cây xanh, thảm cỏ theo quy định pháp luật về xây dựng; có hệ thống thu gom và thoát nước riêng cho nước mưa;

e) Khoảng cách an toàn môi trường từ hàng rào nghĩa trang, cơ sở hỏa táng tới khu dân cư, công trình công cộng phải bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật về quy hoạch xây dựng.

3. Việc mai táng, hỏa táng đối với đồng bào dân tộc thiểu số, người theo tôn giáo tại khuôn viên nhà thờ, nhà chùa, thánh thất tôn giáo và các cơ sở tôn giáo khác thực hiện theo quy định của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và phải đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường quy định tại điểm c và điểm d khoản 2 Điều này. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hướng dẫn hoạt động mai táng, hỏa táng phù hợp với phong tục, tập quán, tín ngưỡng và bảo đảm vệ sinh môi trường.”

Theo đó, việc bảo vệ môi trường trong hoạt động mai táng và hỏa táng được thực hiện thông qua việc bố trí khu mai táng, hỏa táng phù hợp với quy hoạch, đảm bảo khoảng cách an toàn, không gây ô nhiễm môi trường và nguồn nước xung quanh. Các hoạt động như quàn, ướp, di chuyển, chôn cất thi thể phải tuân thủ quy định về vệ sinh môi trường; tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ phải chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và phòng chống dịch bệnh. Nhà nước khuyến khích thực hiện mai táng, hỏa táng hợp vệ sinh, văn minh và loại bỏ các hủ tục gây ô nhiễm.

Trân trọng./.