Chương trình giáo dục mầm non và chính sách phát triển giáo dục mầm non được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Chương trình giáo dục mầm non được quy định như thế nào trong pháp luật hiện hành? Nhà nước có những chính sách cụ thể nào nhằm phát triển giáo dục mầm non trên phạm vi cả nước? Mong được Luật sư giải đáp, xin cảm ơn!
MỤC LỤC
1. Chương trình giáo dục mầm non được quy định như thế nào?
2. Chính sách phát triển giáo dục mầm non được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Chương trình giáo dục mầm non được quy định như thế nào?
Căn cứ theo Điều 25 Luật Giáo dục 2019 quy định như sau:
“Điều 25. Chương trình giáo dục mầm non
1. Chương trình giáo dục mầm non phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:
a) Thể hiện mục tiêu giáo dục mầm non;
b) Quy định yêu cầu cần đạt ở mỗi độ tuổi, các hoạt động giáo dục, phương pháp, hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, môi trường giáo dục, đánh giá sự phát triển của trẻ em;
c) Thống nhất trong cả nước và được tổ chức thực hiện linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục mầm non.
2. Hội đồng quốc gia thẩm định chương trình giáo dục mầm non do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập để thẩm định chương trình giáo dục mầm non. Hội đồng gồm nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan. Hội đồng phải có ít nhất một phần ba tổng số thành viên là nhà giáo đang giảng dạy ở giáo dục mầm non. Hội đồng và thành viên Hội đồng phải chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định.
3. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình giáo dục mầm non sau khi được thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định chương trình giáo dục mầm non; quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa chương trình giáo dục mầm non; quy định tiêu chuẩn và việc lựa chọn đồ chơi, học liệu được sử dụng trong các cơ sở giáo dục mầm non; quy định nhiệm vụ, quyền hạn, phương thức hoạt động, tiêu chuẩn, số lượng và cơ cấu thành viên của Hội đồng quốc gia thẩm định chương trình giáo dục mầm non.”
Theo quy định trên có thể thấy, chương trình giáo dục mầm non là một bộ phận quan trọng trong hệ thống giáo dục quốc dân, được xây dựng và triển khai nhằm bảo đảm sự phát triển toàn diện cho trẻ trong độ tuổi mầm non. Chương trình này phải đáp ứng ba nhóm yêu cầu cơ bản:
- Thứ nhất, phải thể hiện rõ mục tiêu của giáo dục mầm non;
- Thứ hai, phải quy định cụ thể yêu cầu cần đạt theo từng độ tuổi, nội dung và phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục, tiêu chí môi trường học tập và cách thức đánh giá sự phát triển của trẻ;
- Thứ ba, chương trình phải được thống nhất trên toàn quốc, song vẫn cho phép linh hoạt trong tổ chức thực hiện phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương và từng cơ sở giáo dục mầm non.
Việc bảo đảm chất lượng chương trình giáo dục mầm non được thực hiện thông qua cơ chế thẩm định bởi Hội đồng quốc gia, do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo thành lập. Hội đồng này có thành phần đa dạng gồm các nhà giáo, cán bộ quản lý, nhà khoa học có uy tín và đại diện các tổ chức liên quan, trong đó ít nhất một phần ba là nhà giáo đang trực tiếp giảng dạy ở bậc mầm non. Hội đồng và các thành viên có trách nhiệm về nội dung, tính khoa học, tính thực tiễn và chất lượng chương trình sau khi thẩm định.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo là người có thẩm quyền ban hành chính thức chương trình giáo dục mầm non sau khi được thẩm định, đồng thời ban hành các quy định liên quan đến tiêu chuẩn, quy trình biên soạn – chỉnh sửa chương trình; lựa chọn học liệu, đồ chơi; và tổ chức hoạt động của Hội đồng thẩm định. Những quy định này không chỉ tạo cơ sở pháp lý minh bạch, chặt chẽ, mà còn giúp bảo đảm tính khoa học, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn giáo dục mầm non, góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền tảng ban đầu vững chắc cho sự phát triển trí tuệ, thể chất và nhân cách của trẻ em Việt Nam.
2. Chính sách phát triển giáo dục mầm non được quy định như thế nào?
Căn cứ theo Điều 27 Luật Giáo dục 2019 quy định như sau:
“Điều 27. Chính sách phát triển giáo dục mầm non
1. Nhà nước có chính sách đầu tư phát triển giáo dục mầm non; ưu tiên phát triển giáo dục mầm non ở miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, địa bàn có khu công nghiệp.
2. Nhà nước có chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển giáo dục mầm non nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội.
3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”
Theo đó, chính sách phát triển giáo dục mầm non là một trong những nội dung trọng tâm trong chiến lược phát triển giáo dục toàn diện, thể hiện rõ quan điểm của Nhà nước trong việc bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục ngay từ bậc học đầu tiên. Trước hết, Nhà nước thực hiện chính sách đầu tư phát triển giáo dục mầm non, đặc biệt ưu tiên các khu vực khó khăn như miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn và địa bàn có khu công nghiệp là nơi tập trung đông dân cư nhưng thường thiếu hụt cơ sở giáo dục mầm non.
Bên cạnh đầu tư công, pháp luật cũng khẳng định vai trò của tư nhân thông qua chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào giáo dục mầm non. Đây là cơ chế thúc đẩy xã hội hóa giáo dục, giúp huy động nguồn lực toàn xã hội nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân. Việc mở rộng sự tham gia của các thành phần kinh tế còn góp phần giảm tải cho hệ thống trường công lập, đặc biệt tại các đô thị lớn.
Ngoài ra, Chính phủ được giao trách nhiệm quy định chi tiết về nội dung và cách thức thực hiện các chính sách nêu trên, nhằm bảo đảm tính đồng bộ, khả thi và phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế – xã hội từng giai đoạn. Qua đó, quy định không chỉ mang ý nghĩa pháp lý quan trọng trong việc định hướng phát triển giáo dục mầm non, mà còn là cơ sở để thiết kế các giải pháp hỗ trợ thiết thực, hiệu quả, góp phần xây dựng nền tảng phát triển con người ngay từ tuổi ấu thơ, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và công bằng trong giáo dục.
Trân trọng./.
