Cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng được quy định thực hiện như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi:Mặc dù tôi được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, nhưng vì Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh gặp sự cố kỹ thuật nên việc cấp giấy chứng nhận đăng ký không được thực hiện thông qua hệ thống. Vì thế, tôi có hơi lo lắng về tính hợp lệ và chính xác của việc cấp đăng ký cũng như các thông tin trên Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Do vậy, để tránh rủi ro không đáng có, tôi muốn hỏi hiện nay, pháp luật quy định về việc cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng ra sao? Mong Luật sư hỗ trợ, giải đáp!

MỤC LỤC

1. Đăng ký hộ kinh doanh là gì?

2. Cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng được quy định thực hiện như thế nào?

Trả lời:

1. Đăng ký hộ kinh doanh là gì?

Đăng ký hộ kinh doanh được quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP ngày 30/6/2025 của Chính Phủ về Đăng ký doanh nghiệp (sau đây gọi tắt là “Nghị định 168/2025/NĐ-CP”) như sau:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Nghị định này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

...

2. Đăng ký hộ kinh doanh là việc người thành lập hộ kinh doanh đăng ký nội dung đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế của hộ kinh doanh dự kiến thành lập, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh và các nghĩa vụ đăng ký khác theo quy định của Nghị định này.”

Như vậy, đăng ký hộ kinh doanh là thủ tục mà người thành lập hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện việc đăng kýnội dung đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế của hộ dự kiến thành lập hoặc đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh và các nghĩa vụ đăng ký khác theo quy định của pháp luật.

Xác định rõ phạm vi và nội dung của các hoạt động đăng ký trên không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng để hộ kinh doanh được công nhận và hoạt động hợp pháp mà còn là căn cứ để Nhà nước quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như bảo đảm sự minh bạch, bình đẳng trong môi trường kinh tế.

2. Cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng được quy định thực hiện như thế nào?

Cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng được quy định tại Điều 96 Nghị định 168/2025/NĐ-CP như sau:

“Điều 96. Cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng

1. Cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng là việc cấp đăng ký hộ kinh doanh không thực hiện thông qua Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh. Việc cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng được áp dụng trong các trường hợp sau:

a) Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh đang trong quá trình xây dựng, nâng cấp;

b) Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh gặp sự cố kỹ thuật;

c) Các trường hợp bất khả kháng khác.

2. Căn cứ vào kế hoạch xây dựng, nâng cấp Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh quy định tại điểm a khoản 1 Điều này, thời gian dự kiến khắc phục sự cố quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều này, Bộ Tài chính thông báo trước cho Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã để thực hiện việc cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng.

3. Việc phối hợp giải quyết thủ tục cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng giữa Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã và Cơ quan thuế thực hiện theo quy trình luân chuyển hồ sơ bằng bản giấy.

4. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được thông báo của Bộ Tài chính về việc Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh hoàn thành việc xây dựng, nâng cấp hoặc khắc phục sự cố, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã phải cập nhật, bổ sung dữ liệu, thông tin đã cấp cho hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng vào Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh.”

Trong quá trình quản lý hoạt động đăng ký hộ kinh doanh, Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh đóng vai trò trung tâm, bảo đảm sự nhanh chóng, minh bạch và thống nhất. Điều 96 Nghị định 168/2025/NĐ-CP đã dự liệu được những rủi ro có thể phát sinh đối với Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh cụ thể như sau:

- Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh đang trong quá trình xây dựng, nâng cấp;

- Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh gặp sự cố kỹ thuật;

- Các trường hợp bất khả kháng khác.

Lúc này, cơ chế “cấp đăng ký hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng” được thiết lập để bảo đảm tính liên tục và ổn định trong công tác quản lý. Cùng với đó, pháp luật không chỉ đặt ra yêu cầu chặt chẽ đối với Bộ Tài chính về trách nhiệm thông báo trước cho Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã để hoàn tất việc cấp đăng ký theo quy trình dự phòng mà còn phải thực hiện nghiêm chỉnh công tác phối hợp giải quyết thủ tục cấp đăng ký hộ kinh doanh với Cơ quan thuế thông qua quy trình luân chuyển hồ sơ bằng bản giấy.

Đáng lưu ý, quy định còn đặt ra trách nhiệm cập nhật, bổ sung dữ liệu, thông tin đã cấp cho hộ kinh doanh theo quy trình dự phòng vào Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh sau khi hệ thống đã hoàn thành việc xây dựng, nâng cấp hoặc được khắc phục sự cố trong thời hạn luật định. Quy định như vậy không chỉ tránh tình trạng phân tán dữ liệu, bảo đảm rằng mọi thông tin về hộ kinh doanh đều được ghi nhận đầy đủ, chính xác trong Hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản trị, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc hỗ trợ hoạt động của hộ kinh doanh trong môi trường số hóa như hiện nay.

Trân trọng./.