Báo cáo, kiểm tra hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo và chế độ kế toán, tài chính của các nhà đầu tư quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang tham gia góp vốn trong một quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo cùng với một số nhà đầu tư khác. Quỹ hiện đã hoạt động được một thời gian và bắt đầu có các khoản đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp. Gần đây, chúng tôi nghe nói quỹ phải thực hiện chế độ báo cáo, kiểm tra hoạt động định kỳ, đồng thời các nhà đầu tư cũng phải tuân thủ chế độ kế toán, tài chính theo quy định. Tuy nhiên, tôi chưa rõ cụ thể những quy định này được thực hiện như thế nào? Quỹ phải báo cáo cho cơ quan nào, thời gian báo cáo ra sao? Nội dung kiểm tra gồm những gì? Còn về phía các nhà đầu tư thì việc thực hiện kế toán, tài chính có yêu cầu riêng nào không? Mong luật sư giải đáp giúp tôi, xin cảm ơn.
MỤC LỤC
1. Báo cáo, kiểm tra hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
1. Báo cáo, kiểm tra hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?
Báo cáo và kiểm tra hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là một nội dung quan trọng nhằm bảo đảm tính minh bạch, công khai và tuân thủ pháp luật trong suốt quá trình hoạt động của quỹ. Vì vậy, Điều 18 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 9 Điều 1 Nghị định số 210/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2018/NĐ-CP ngày 11/3/2018 của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo (sau đây gọi tắt là “Nghị định số 38/2018/NĐ-CP”) đã nêu rõ như sau:
“Điều 18. Báo cáo, kiểm tra hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo
1. Trước 15/01 hàng năm, doanh nghiệp có hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, công ty thực hiện quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo có trách nhiệm gửi báo cáo hoạt động theo Mẫu số 06 tại Phụ lục kèm theo Nghị định này tới Bộ Tài chính để công bố trên Cổng thông tin quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
2. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có quyền trực tiếp hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra công ty thực hiện quản lý quỹ về những nội dung trong thông báo thành lập quỹ, thay đổi về tăng, giảm vốn góp của quỹ, gia hạn thời gian hoạt động của quỹ, giải thể quỹ, chuyển nhượng phần vốn góp giữa các nhà đầu tư của quỹ, các tài liệu khác liên quan về quỹ theo quy định tại Nghị định này và quy định của pháp luật khác có liên quan.”
Theo đó, trước ngày 15 tháng 01 hàng năm, doanh nghiệp có hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, công ty thực hiện quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo có trách nhiệm gửi báo cáo hoạt động theo Mẫu số 06 tại Phụ lục kèm theo Nghị định số 38/2018/NĐ-CP tới Bộ Tài chính để công bố trên Cổng thông tin quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Với mục đích bảo đảm rằng mọi hoạt động của quỹ được báo cáo kịp thời, công khai và có thể được tra cứu minh bạch. Đồng thời, việc công bố trên hệ thống thông tin quốc gia còn tạo điều kiện để các nhà đầu tư, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nắm bắt tình hình thực tế, từ đó thúc đẩy sự minh bạch và niềm tin trong hoạt động đầu tư.
Bên cạnh đó, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có quyền trực tiếp hoặc đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra công ty thực hiện quản lý quỹ. Phạm vi kiểm tra bao gồm những nội dung trong thông báo thành lập quỹ, thay đổi về tăng, giảm vốn góp của quỹ, gia hạn thời gian hoạt động của quỹ, giải thể quỹ, chuyển nhượng phần vốn góp giữa các nhà đầu tư của quỹ, các tài liệu khác liên quan về quỹ theo luật định. Từ đó, nâng cao cơ chế giám sát song song giữa cơ quan quản lý địa phương và cơ quan trung ương, giúp bảo đảm mọi hoạt động của quỹ diễn ra đúng pháp luật, đúng mục tiêu đầu tư và tránh tình trạng lợi dụng mô hình quỹ để thực hiện các hoạt động trái quy định.
Như vậy, cơ chế báo cáo, kiểm tra hoạt động của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo nêu trên không chỉ là công cụ giúp Nhà nước nắm bắt tình hình vận hành của các quỹ, mà còn góp phần nâng cao tính trách nhiệm, tính minh bạch và hiệu quả trong hoạt động đầu tư. Qua đó, cơ chế này giúp hình thành một môi trường đầu tư lành mạnh, bền vững và đáng tin cậy, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam.
2. Chế độ kế toán và tài chính của các nhà đầu tư quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện như thế nào?
Nhằm bảo đảm việc ghi nhận, quản lý và sử dụng vốn đầu tư được thực hiện minh bạch, chính xác và đúng quy định của pháp luật, chế độ kế toán và tài chính của các nhà đầu tư quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo là một nội dung quan trọng điều chỉnh nội dung đó. Vì vậy, Điều 19 Nghị định số 38/2018/NĐ-CP đã ghi nhận như sau:
“Điều 19. Chế độ kế toán và tài chính
1. Chế độ kế toán của doanh nghiệp có hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, công ty thực hiện quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo được thực hiện theo quy định của pháp luật về kế toán.
2. Việc chuyển vốn đầu tư, lợi nhuận vào và ra khỏi lãnh thổ Việt Nam của nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư và quản lý ngoại hối.”
Theo đó, chế độ kế toán của doanh nghiệp có hoạt động đầu tư khởi nghiệp sáng tạo hay của công ty thực hiện quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật về kế toán. Điều này bảo đảm mọi hoạt động tài chính của quỹ và các chủ thể liên quan đều được ghi chép, hạch toán minh bạch, giúp cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư và các bên có liên quan dễ dàng kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả đầu tư. Điều này cũng góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp, trách nhiệm và uy tín trong hoạt động của các quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo.
Còn đối với việc chuyển vốn đầu tư, lợi nhuận vào và ra khỏi lãnh thổ Việt Nam của nhà đầu tư nước ngoài khi đầu tư vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo thì buộc phải thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư và quản lý ngoại hối. Việc kiểm soát dòng tiền ra vào giúp Nhà nước quản lý hiệu quả hoạt động đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo, một lĩnh vực có tính rủi ro nhưng cũng tiềm năng cao.
Qua đó, ta thấy rằng quy định về chế độ kế toán và tài chính của quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo giúp bảo đảm tính minh bạch, tuân thủ pháp luật và quản lý chặt chẽ nguồn vốn, lợi nhuận của quỹ. Không những vậy, việc chuyển vốn và lợi nhuận của nhà đầu tư nước ngoài được thực hiện theo quy định về đầu tư và quản lý ngoại hối, qua đó bảo đảm quyền lợi của nhà đầu tư và góp phần thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp phát triển bền vững.
Trân trọng./.
