Các trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và việc xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo được quy định thực hiện như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Tôi đang gặp rắc rối trong việc đăng ký hộ kinh doanh. Trước đây, tôi nộp hồ sơ đăng ký để mở mộtcửa hàng tạp hóa với quy mô nhỏ, nhưng vì tin tưởng mộtngười bạn, tôi đã dùng một số giấy tờ mà họ cung cấp để hoàn thiện hồ sơ đăng ký. Tuy nhiên, tôi có nhận được thông báo từ cơ quan có thẩm quyền về hồ sơ của mìnhcó dấu hiệu giả mạo và đang xem xét thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Do đó, tôi rất lo lắng vì không rõ trong những trường hợp nào thì Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh sẽ bị thu hồi, cũng như pháp luật hiện hành quy định về việc xác định nội dung kê khai trong hồ sơ là giả mạo ra sao? Mong Luật sư hỗ trợ, giải đáp!
MỤC LỤC
1. Các trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Các trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh được quy định như thế nào?
Việc được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh là điều kiện pháp lý quan trọng để bảo đảm tính hợp pháp trong quá trình hoạt động của hộ kinh doanh. Tuy nhiên, không phải lúc nào Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cũng tồn tại lâu dài, bởi pháp luật quy định rõ những trường hợp mà cơ quan có thẩm quyền phải thu hồi để giữ gìn sự minh bạch, công bằng trong hoạt động kinh tế. Điều 105 Nghị định số 168/2025/NĐ-CP ngày 30/6/2025 của Chính Phủ về Đăng ký doanh nghiệp (sau đây gọi tắt là “Nghị định 168/2025/NĐ-CP”) đã liệt kê cụ thể các căn cứ để thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh như sau:
“Điều 105. Các trường hợp thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh
Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh trong các trường hợp sau:
1. Nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký thành lập hộ kinh doanh là giả mạo;
2. Hộ kinh doanh do những người không được quyền thành lập hộ kinh doanh thành lập;
3. Hộ kinh doanh không gửi báo cáo theo quy định tại khoản 6 Điều 22 Nghị định này đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn gửi báo cáo;
4. Ngừng hoạt động kinh doanh tại địa chỉ đăng ký quá 06 tháng mà không thông báo với Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã, Cơ quan thuế quản lý trực tiếp;
5. Theo yêu cầu của Tòa án;
6. Theo đề nghị của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của luật.”
Dẫn chiếu đến quy định tại khoản 6 Điều 22 Nghị định 168/2025/NĐ-CP về nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã như sau:
“Điều 22. Nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã
...
6. Yêu cầu hộ kinh doanh báo cáo về việc tuân thủ các quy định về hộ kinh doanh tại Nghị định này để thực hiện công tác quản lý nhà nước.”
Có thể thấy, Điều 105 Nghị định 168/2025/NĐ-CP không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng để xử lý những trường hợp vi phạm, mà còn là biện pháp bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh và hiệu quả. Việc nắm vững cũng như thực hiện đúng các quy định nêu trên vừa giúp hộ kinh doanh duy trì hoạt động ổn định và đồng thời, góp phần nâng cao sự bền vững của hệ thống kinh tế.
2. Việc xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo được quy định thực hiện như thế nào?
Việc xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo được quy định tại Điều 106 Nghị định 168/2025/NĐ-CP như sau:
“Điều 106. Xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo
1. Trường hợp có căn cứ xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo, tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình có quyền đề nghị Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã thu hồi theo quy định. Tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình có trách nhiệm cung cấp cho Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã một trong các giấy tờ quy định tại khoản 2 Điều này.
2. Văn bản xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo bao gồm:
a) Bản sao văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp văn bản trả lời văn bản do cơ quan đó cấp bị giả mạo;
b) Bản sao văn bản trả lời của cơ quan công an về việc nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo.
3. Trường hợp cần xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã gửi văn bản kèm theo hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh đến cơ quan quy định tại khoản 2 Điều này theo quy định của pháp luật về giám định tư pháp. Các cơ quan có trách nhiệm trả lời bằng văn bản về kết quả xác định theo đề nghị của Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị.”
Như vậy, khi có căn cứ xác định nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo, tổ chức, cá nhân, hộ kinh doanh, thành viên hộ gia đình không những được quyền đề nghị Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh mà còn phải có trách nhiệm cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền những tài liệu chứng minh cụ thể. Các tài liệu này được pháp luật quy định chi tiết tại khoản 2 Điều 106 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, bao gồm:
- Bản sao văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp văn bản trả lời văn bản do cơ quan đó cấp bị giả mạo;
- Bản sao văn bản trả lời của cơ quan công an về việc nội dung kê khai trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh là giả mạo.
Có thể thấy, quy định không chỉ tạo ra cơ chế pháp lý rõ ràng để xử lý kịp thời các hành vi gian dối trong quá trình đăng ký hộ kinh doanh, mà còn đề cao vai trò giám sát xã hội, cho phép các chủ thể có quyền và lợi ích liên quan được tham gia bảo vệ môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng. Đồng thời, nhằm bảo đảm cho công tác xác định nội dung, dữ liệu kê khai trong hồ sơ đăng ký là giả mạo được diễn ra một cách kịp thời và hiệu quả, pháp luật cũng đã thiết lập chặt chẽ cơ chế phối hợp giữa Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã với các cơ quan khác có thẩm quyền theo quy định. Qua đó, không chỉ có quyền và lợi ích chính đáng của chủ thể kinh doanh được bảo vệ mà niềm tin của các chủ thể này vào hệ thống quản lý nhà nước về hộ kinh doanh thêm phần củng cố.
Trân trọng./.
