Ứng phó với biến đổi khí hậu là gì? Tầng ô-dôn là gì? Nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn được quy định như thế nào?

Luật sư cho tôi hỏi: Trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang phải đối mặt với các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng kéo dài, xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long và băng tan ảnh hưởng đến mực nước biển, vậy theo quy định của pháp luật, ứng phó với biến đổi khí hậu là gì, tầng ô-dôn là gì và nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-dôn được quy định như thế nào?

MỤC LỤC

1. Ứng phó với biến đổi khí hậu là gì? Tầng ô-dôn là gì?

2. Nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn được quy định như thế nào?

Trả lời:

1. Ứng phó với biến đổi khí hậu là gì? Tầng ô-dôn là gì?

Căn cứ theo khoản 32, 34 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định về ứng phó với biến đổi khí hậu và tầng ô-dôn như sau:

“Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

32. Ứng phó với biến đổi khí hậu là hoạt động của con người nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính.

…

34. Tầng ô-dôn là một lớp trong tầng bình lưu của Trái Đất, có tác dụng bảo vệ Trái Đất khỏi các bức xạ cực tím có hại từ Mặt Trời.

…”

Theo đó, ứng phó với biến đổi khí hậu được hiểu là những hoạt động của con người nhằm thích ứng và giảm thiểu các tác động tiêu cực do biến đổi khí hậu gây ra, chẳng hạn như nước biển dâng, hạn hán, bão lũ hay nhiệt độ tăng cao. Đây là sự chủ động của con người trong việc bảo vệ môi trường sống của mình, thông qua việc cắt giảm phát thải khí nhà kính và tăng khả năng thích ứng của các hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội.

Còn tầng ô-dôn là lớp khí quyển đặc biệt trong tầng bình lưu có chức năng như “lá chắn tự nhiên” của Trái Đất, giúp ngăn chặn phần lớn tia cực tím (UV) từ Mặt Trời những tia có thể gây ung thư da, làm giảm năng suất cây trồng và ảnh hưởng xấu đến sinh vật biển. Nói cách khác, tầng ô-dôn chính là “tấm khiên bảo vệ” sự sống trên hành tinh này.

2. Nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn được quy định như thế nào?

Ngày 07/01/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 06/2022/NĐ-CP quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn. Trong đó, theo Điều 4 Nghị định số 06/2022/NĐ-CP nêu rõ về nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn như sau:

“Điều 4. Nguyên tắc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn

1. Giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-dôn phải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, pháp luật hiện hành và các quy định, điều ước quốc tế có liên quan với mục đích phát triển nền kinh tế các-bon thấp và tăng trưởng xanh gắn liền với phát triển bền vững.

2. Quản lý hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phải tuân theo nguyên tắc trách nhiệm, thống nhất, công bằng, minh bạch; mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính được Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh theo ưu tiên phát triển quốc gia và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

3. Hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ các-bon đảm bảo công khai, hài hòa lợi ích của các chủ thể trên thị trường các-bon. Các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường các-bon trên cơ sở tự nguyện.

4. Nhập khẩu, xuất khẩu các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát chỉ được thực hiện với các nước là thành viên của Nghị định thư Montreal theo lộ trình thời gian do Nghị định thư quy định.”

Trước hết, việc giảm phát thải và bảo vệ tầng ô-dôn phải được thực hiện phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của Việt Nam, đồng thời tuân thủ các quy định và điều ước quốc tế, hướng đến nền kinh tế các-bon thấp và tăng trưởng xanh. Hoạt động quản lý giảm nhẹ phát thải khí nhà kính được thực hiện theo nguyên tắc trách nhiệm, thống nhất, công bằng và minh bạch, bảo đảm sự tham gia chủ động của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân.

Mục tiêu giảm phát thải cũng không cố định cứng nhắc, mà có thể được Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh linh hoạt phù hợp với định hướng phát triển của quốc gia và các cam kết quốc tế. Ngoài ra, Nghị định còn nhấn mạnh đến thị trường các-bon một cơ chế kinh tế giúp khuyến khích doanh nghiệp tham gia giảm phát thải thông qua hoạt động trao đổi tín chỉ các-bon và hạn ngạch phát thải một cách công khai, minh bạch và tự nguyện.

Đặc biệt, việc quản lý nhập khẩu, xuất khẩu các chất gây suy giảm tầng ô-dôn và khí nhà kính được kiểm soát chặt chẽ, chỉ được phép thực hiện với các quốc gia là thành viên của Nghị định thư Montreal, đảm bảo Việt Nam tuân thủ nghiêm túc các chuẩn mực quốc tế trong bảo vệ môi trường khí quyển.

Trân trọng./.