Trái phiếu là gì? Chào bán trái phiếu riêng lẻ; trình tự, thủ tục chào bán và chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ được quy định như thế nào?
Luật sư cho tôi hỏi: Công ty tôi thành lập và hoạt động trong lĩnh vực đầu tư xây dựng vào năm 2011. Hiện tại, công ty có nhu cầu huy động vốn để triển khai dự án khu công nghiệp; do đó, công ty dự kiến chào bán trái phiếu riêng lẻ với tổng giá trị 50 tỷ đồng cho một số nhà đầu tư. Do đó, để bảo đảm trong quá trình thực hiện chào bán không xảy ra sơ suất cũng như rủi ro pháp lý tiềm ẩn, tôi muốn hỏi pháp luật quy định về vấn đề chào bán trái phiếu riêng lẻ ra sao? Và trình tự, thủ tục chào bán, chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ được thực hiện như thế nào? Mong Luật sư hỗ trợ, giải đáp!
MỤC LỤC
2. Chào bán trái phiếu riêng lẻ được quy định như thế nào?
3. Trình tự, thủ tục chào bán và chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ được quy định như thế nào?
Trả lời:
1. Trái phiếu là gì?
Trái phiếu được quy định tại khoản 3 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019 như sau:
“Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
3. Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.”
Như vậy, trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành. Việc nắm giữ trái phiếu không chỉ mang lại quyền lợi tài chính cho nhà đầu tư mà còn góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh và ổn định thị trường vốn. Do đó, hiểu đúng bản chất, quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ trái phiếu là điều cần thiết để bảo đảm tính minh bạch, an toàn và bền vững của hoạt động huy động vốn.
2. Chào bán trái phiếu riêng lẻ được quy định như thế nào?
Chào bán trái phiếu riêng lẻ được quy định tại Điều 128 Luật Doanh nghiệp 2020 sửa đổi, bổ sung 2025 như sau:
“Điều 128. Chào bán trái phiếu riêng lẻ
1. Công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng chào bán trái phiếu riêng lẻ theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan. Chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty đại chúng, các tổ chức khác và chào bán trái phiếu ra công chúng thực hiện theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
2. Chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng là chào bán không thông qua phương tiện thông tin đại chúng cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và đáp ứng điều kiện về đối tượng mua trái phiếu riêng lẻ như sau:
a) Nhà đầu tư chiến lược đối với trái phiếu chuyển đổi riêng lẻ và trái phiếu kèm theo chứng quyền riêng lẻ;
b) Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ thực hiện theo quy định pháp luật về chứng khoán.
3. Công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng chào bán trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
a) Công ty đã thanh toán đủ cả gốc và lãi của trái phiếu đã chào bán và đã đến hạn thanh toán hoặc thanh toán đủ các khoản nợ đến hạn trong 03 năm liên tiếp trước đợt chào bán trái phiếu (nếu có), trừ trường hợp chào bán trái phiếu cho các chủ nợ là tổ chức tài chính được lựa chọn;
b) Có báo cáo tài chính của năm trước liền kề năm phát hành được kiểm toán;
c) Bảo đảm điều kiện về tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định pháp luật;
c1) Có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 05 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành theo báo cáo tài chính năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán; trừ tổ chức phát hành là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan;
d) Điều kiện khác theo quy định của pháp luật có liên quan.”
Hoạt động chào bán trái phiếu là một hình thức huy động vốn phổ biến, giúp doanh nghiệp và tổ chức có thêm nguồn lực tài chính để mở rộng sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, tùy vào tính chất và quy mô của doanh nghiệp, pháp luật quy định các hình thức chào bán khác nhau nhằm bảo đảm tính minh bạch và quyền lợi của nhà đầu tư. Theo đó,pháp luật doanh nghiệp chỉ điều chỉnh việc chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng. Việc chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty đại chúng, các tổ chức khác và chào bán trái phiếu ra công chúng thực hiện theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
Đối tượng được phép mua trái phiếu riêng lẻ của công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng phát hành gồm: Các nhà đầu tư chiến lược đối với trái phiếu chuyển đổi riêng lẻ và trái phiếu kèm theo chứng quyền riêng lẻ và nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp đối với trái phiểu chuyển đổi riêng lẻ, trái phiếu kèm theo chứng quyền riêng lẻ và loại trái phiếu riêng lẻ khác.
Để chào bán trái phiếu riêng lẻ, công ty cổ phần không phải là công ty đại chúng phải đáp ứng các điều kiện sau đây:
- Công ty đã thanh toán đủ cả gốc và lãi của trái phiếu đã chào bán và đã đến hạn thanh toán hoặc thanh toán đủ các khoản nợ đến hạn trong 03 năm liên tiếp trước đợt chào bán trái phiếu (nếu có), trừ trường hợp chào bán trái phiếu cho các chủ nợ là tổ chức tài chính được lựa chọn;
- Có báo cáo tài chính của năm trước liền kề năm phát hành được kiểm toán;
- Bảo đảm điều kiện về tỷ lệ an toàn tài chính, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động theo quy định pháp luật;
- Có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 05 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành theo báo cáo tài chính năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán; trừ tổ chức phát hành là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan;
- Điều kiện khác theo quy định của pháp luật có liên quan.
3. Trình tự, thủ tục chào bán và chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ được quy định như thế nào?
Trình tự, thủ tục chào bán và chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ được quy định tại Điều 129 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
“Điều 129. Trình tự, thủ tục chào bán và chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ
1. Công ty quyết định phương án chào bán trái phiếu riêng lẻ theo quy định của Luật này.
2. Công ty công bố thông tin trước mỗi đợt chào bán cho nhà đầu tư đăng ký mua trái phiếu và thông báo đợt chào bán cho sở giao dịch chứng khoán ít nhất 01 ngày làm việc trước ngày dự kiến tổ chức đợt chào bán trái phiếu.
3. Công ty công bố thông tin về kết quả của đợt chào bán cho các nhà đầu tư đã mua trái phiếu và thông báo kết quả đợt chào bán đến sở giao dịch chứng khoán trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc đợt chào bán trái phiếu.
4. Trái phiếu phát hành riêng lẻ được chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư đáp ứng điều kiện về đối tượng mua trái phiếu riêng lẻ quy định tại khoản 2 Điều 128 của Luật này, trừ trường hợp thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, phán quyết của Trọng tài có hiệu lực hoặc thừa kế theo quy định pháp luật.”
Theo đó, việc chào bán trái phiếu riêng lẻ trong công ty cổ phần được thực hiện như sau:
- Một là, công ty phải quyết định phương thức chào bán trái phiếu.
- Hai là, công ty phải thông báo đợt chào bán cho các nhà đầu tư và sở giao dịch chứng khoán. Việc thông báo này phải diễn ra ít nhất 01 ngày làm việc trước ngày dự kiến tổ chức đợt chào bán trái phiếu.
- Ba là, sau đợt chào bán, công ty phải minh bạch thông tin cho các nhà đầu tư đã mua trái phiếu và kết quả đợt chào bán đến sở giao dịch chứng khoán. Việc thông báo phải hoàn thành trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc đợt chào bán trái phiếu.
Cổ đông không những được quyền bán trái phiếu riêng lẻ mà còn được chuyển nhượng giữa các nhà đầu tư. Tuy nhiên, không phải bất kỳ nhà đầu tư nào cũng được nhận chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ từ cổ đông công ty cổ phần; mà các đối tượng mua trái phiếu riêng lẻ này cần phải đáp ứng chặt chẽ các điều kiện sau, trừ trường hợp thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, phán quyết của Trọng tài có hiệu lực hoặc thừa kế theo quy định pháp luật:
- Nhà đầu tư chiến lược đối với trái phiếu chuyển đổi riêng lẻ và trái phiếu kèm theo chứng quyền riêng lẻ;
- Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu riêng lẻ thực hiện theo quy định pháp luật về chứng khoán.
Trân trọng./.
